Chủ tịch Fidesz Viktor Orban, cùng phu nhân trong ngày bỏ phiếu, sắp trở thành thủ tướng kế tiếp của Hungary. Ảnh: AFP

Đảng bảo thủ trung hữu Fidesz đối lập đã giành thắng lợi thuyết phục ở vòng đầu tiên cuộc bầu cử Quốc hội Hungary hôm 11-4. Với 99% số phiếu được kiểm, Fidesz được 52,8%, trong khi đảng Xã hội cầm quyền chỉ có 19,3%. Đảng cực hữu Jobbik cũng có tỷ lệ ủng hộ gia tăng đáng kể với 16,7% và đảng xanh LMP được 7,4%. Không có đảng nào khác vượt qua ngưỡng 5% để có ghế ở Quốc hội. Với kết quả như vậy, Fidesz đã có 206 ghế trong Quốc hội 386 ghế của Hungary, đảng Xã hội được 28 và Jobbik 26. Việc phân chia cuối cùng số ghế Quốc hội sẽ được quyết định sau vòng hai vào ngày 25-4 tới, nhưng nhiều khả năng Fidesz sẽ đạt mục tiêu 2/3 số ghế ở Quốc hội mới.

Một thắng lợi áp đảo cho phép Fidesz tiến hành cải cách kinh tế sâu rộng, đưa Hungary trở lại con đường phát triển nhanh và ổn định. Hungary là một trong những nước Đông Âu bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong khủng hoảng kinh tế. Cuối năm 2008, nước này buộc phải “cầu viện” Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để vay khẩn cấp 25 tỉ USD, sau khi các nhà đầu tư nước ngoài lần lượt ra đi, trong bối cảnh nợ nước ngoài khổng lồ và chính sách tài chính lỏng lẻo. Năm 2009, tỷ lệ thất nghiệp tăng tới 11,2% và kinh tế suy giảm 6,3%. Thủ tướng Ferenc Gyursany của đảng Xã hội đã từ chức hồi năm ngoái, sau khi thừa nhận nói dối về tình hình kinh tế đất nước. Chính phủ sau đó đã thực hiện chính sách “thắt lưng buộc bụng” khi tăng thuế và giảm chi tiêu nhằm giảm thâm hụt ngân sách từ mức kỷ lục 9,3% năm 2006 xuống còn 4% GDP năm 2009. Tuy các giải pháp trên giúp ổn định tình hình tài chính đất nước, nhưng làm nhiều cử tri quay lưng với đảng cầm quyền.

Trong khi đó, Fidesz đã bác bỏ mục tiêu kiềm chế thâm hụt ngân sách 3,8% GDP năm nay vì cho rằng nó không thực tế. Đảng này có kế hoạch đàm phán lại với IMF, vốn buộc Hungary thực hiện các chính sách tài chính khắc khổ, và tuyên bố sẽ theo đuổi mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Để đạt mục tiêu đó, Fidesz ưu tiên cắt giảm thuế, tạo một triệu việc làm trong 20 năm tới, bất chấp thâm hụt ngân sách năm nay có thể tăng lên 6,5% GDP.

Tuy nhiên, việc cử tri gia tăng sự ủng hộ đáng kể đối với Jobbik, vốn nổi tiếng vì những tuyên bố bài ngoại, chống Do Thái, là mối quan ngại lớn, có thể cản trở các chính sách cải cách kinh tế của chính quyền mới. Chủ tịch Jobbik Gabor Vona, là cựu giáo viên sử, theo xu hướng chủ nghĩa dân tộc, chủ trương cắt bỏ những khoản thuế ưu đãi dành cho các công ty nước ngoài. Điều này có thể làm các nhà đầu tư bỏ đi, các cơ quan tín dụng nước ngoài lo lắng, ảnh hưởng tới quá trình hồi phục kinh tế đất nước. Ông Vona từng là thành viên sáng lập Magyar Garda, tổ chức có đồng phục gợi lại hình ảnh của nhóm Arrow Cross, một đảng phát xít thời kỳ chiến tranh ở Hungary.

Fidesz đã tự tạo khoảng cách với Jobbik, nhưng một số chuyên gia kinh tế lo ngại rằng sự vươn lên của đảng cực hữu này có thể hủy hoại hình ảnh của Hungary trên trường quốc tế.

N. MINH (Theo WSJ, BBC, NYT)