Vụ đông xuân 2023-2024, nông dân trên địa bàn TP Cần Thơ đã xuống giống gieo trồng được 72.813ha lúa. Thời điểm này, các trà lúa đông xuân gieo sạ sớm tại thành phố đã bước vào thu hoạch với năng suất đạt khá cao. Tuy nhiên, nông dân có phần kém vui khi giá lúa đã giảm khá mạnh so với cách nay vài tuần.

Thu hoạch lúa đông xuân 2023-2024 tại huyện Cờ Ðỏ.

Giá giảm nhanh và mạnh

Cách nay hơn một tháng, khi các trà lúa đông xuân 2023-2024 trên địa bàn TP Cần Thơ mới bước vào giai đoạn trổ, thương lái đã đến đặt cọc tiền mua lúa tươi với giá lên đến 9.500 đồng/kg. Tuy nhiên,  cận Tết Nguyên đán, giá lúa đã giảm về mức 8.300-8.900 đồng/kg. Qua Tết Nguyên đán 2024, giá lúa tiếp tục giảm mạnh, trong khi lúa đông xuân 2023-2024 tại TP Cần Thơ và nhiều tỉnh vùng ÐBSCL mới bước vào vụ thu hoạch. Ngày 21-2, thương lái thu mua các loại lúa tươi OM 380, OM 18, Jasmine 85,  Ðài Thơm 8 và RVT chỉ còn ở mức 8.000-8.500 đồng/kg đối với các hợp đồng thu mua lúa đã chốt giá cách nay một vài tuần. Còn các hợp đồng đang được chốt giá mới tại nhiều nơi ở mức giá 7.900 đồng/kg đối với lúa RVT, còn lúa Ðài Thơm 8 và các giống lúa thuộc nhóm OM có giá 7.500-7.800 đồng/kg. Dù trúng mùa nhưng nông dân đang  kém vui bởi lúa không bán được giá cao như mong muốn. Hiện đa phần nông dân không có điều kiện phơi sấy lúa để trữ lại chờ giá. Giá lúa giảm quá nhanh cũng khiến nhiều nông dân lo lắng bởi lúa tới thu hoạch cần phải bán ngay.

Ông Nguyễn Văn Bùi, có 7 héc-ta sản xuất lúa Ðài thơm 8  tại ấp Thạnh Phú 2, xã Trung Hưng, huyện Cờ Ðỏ, TP Cần Thơ, cho biết: “Vụ này, thời tiết thuận lợi, lúa đạt năng suất khá cao, với  hơn 1 tấn lúa tươi/công. Nhưng do lúa bán không được giá cao như mong muốn nên tôi chỉ có lời khoảng 4 triệu đồng/công. Lúa của tôi vào trước Tết đã được thương lái đặt tiền cọc 500.000 đồng/công để thỏa thuận thu mua với giá 8.700 đồng/kg vào thời điểm thu hoạch sau Tết. Ðến cận ngày thu hoạch, do giá lúa trên thị trường giảm mạnh, thương lái đã đòi hạ giá thu mua xuống còn 8.400 đồng/kg nếu không sẽ bỏ tiền cọc chứ không chịu thu mua lúa. Sau đó, khi lúa bước vào thu hoạch, thương lái tiếp tục đòi hạ giá thu mua xuống thêm 400 đồng/kg nữa. Rơi vào thế bị động, tôi đành phải bán lúa vì sợ lúa chín để lâu trên đồng bị hao hụt và thất thoát nhiều”. Vụ đông xuân 2023-2024, ông Nguyễn Văn Lũy ngụ ấp Thạnh Phú, xã Trung Thạnh, huyện Cờ Ðỏ có 4,7 héc-ta gieo trồng giống lúa Ðài thơm 8. Hiện lúa đã chín và dự kiến thu hoạch vào ngày 15 tháng giêng. Ông Lũy cho biết: “Cách nay khoảng 1 tuần, gia đình tôi đã nhận tiền cọc chốt giá bán lúa ở mức 8.600 đồng/kg, với mức giá này và năng suất lúa đạt khoảng 1,1 tấn/công tầm lớn, tôi có thể kiếm lời khoảng 6 triệu đồng/công. Tuy nhiên, với việc giá lúa trên thị trường  liên tục giảm mạnh  tôi cũng rất lo. Tôi rất mong giá lúa sớm khởi sắc trở lại để tạo thuận lợi cho nông dân trong thu hoạch và tiêu thụ lúa một cách kịp thời với mức giá tốt”.

Nông dân chủ động thu hoạch lúa bằng máy

Dù có phần kém vui vì biến động quá nhanh của giá lúa nhưng hiện đa phần nông dân có lúa đông xuân thu hoạch sớm đều bán được mức giá khá cao so với vụ đông xuân năm trước và đảm bảo có lời. Ðể thu hoạch và tiêu thụ lúa kịp thời, nông dân đã chủ động tiêu thoát nước cho ruộng lúa để đồng ruộng khô ráo, thuận lợi cho thu hoạch lúa bằng máy. Ðồng thời, quan tâm theo dõi sát thông tin thị trường và tăng cường kết nối với các doanh nghiệp, tiểu thương và chủ máy gặt đập liên hợp (GÐLH) để kịp thời “chốt” giá bán lúa và thời điểm thu hoạch, cân bán lúa. Những ngày qua, trời không có mưa, điều kiệu thời tiết nắng tốt cũng đã tạo nhiều thuận lợi cho nông dân thu hoạch lúa bằng máy và hiện hầu như 100% các diện tích lúa đông xuân đều được thu hoạch bằng máy GÐLH.

Lúa sau thu hoạch được máy kéo chở đến tận bờ ruộng để nông dân cân bán lúa tươi cho thương lái và doanh nghiệp. Nông dân không phải lo tình trạng thiếu nhân công trong thu hoạch lúa. Hiện giá thuê máy GÐLH thu hoạch lúa tại nhiều nơi ở mức 280.000-300.000 đồng/công.

Ông Phạm Văn Tuấn ngụ ấp 6, xã Thới Hưng, huyện Cờ Ðỏ, cho biết: “Thu hoạch lúa của nông dân thuận lợi. Qua nhiều vụ sản xuất, nông dân đã tích lũy kinh nghiệm và  chủ động tiêu thoát nước cho ruộng lúa trước khi chuẩn bị thu hoạch để ruộng khô ráo, giúp dễ dàng đưa các máy móc vào ruộng  thu hoạch lúa”. Theo ông Tuấn, vụ này 2 héc-ta lúa của ông sản xuất lúa giống OM 5451 theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp và được bao tiêu với giá 9.400 đồng/kg, cao hơn 2.200 đồng/kg so với vụ đông xuân năm trước. Thời gian qua, dù giá lúa hàng hóa có biến động giảm mạnh nhưng nhiều nông dân sản xuất lúa giống vẫn giữ được giá bán ổn định với mức cao. Với giá bán hiện tại và năng suất lúa đạt 1.000kg lúa tươi/công, vụ này ông có lời khoảng 5,5 triệu đồng/công lúa. Còn theo ông Nguyễn Văn Bảnh ngụ phường Thới An Ðông, quận Bình Thủy, TP Cần Thơ, hiện dù giá lúa đã giảm hơn 1.000 đồng/kg so với thời điểm trước Tết Nguyên đán 2024 nhưng vẫn còn cao hơn khá nhiều so với vụ đông xuân năm trước. Vụ đông xuân năm trước, lúa tươi OM 380 được nhiều nông dân bán cho thương lái chỉ ở mức 6.400-6.500 đồng/kg, năm nay thương lái đã đặt cọc thỏa thuận mua với giá trên dưới 8.300 đồng/kg. Với giá bán này, nông dân có thể kiếm lời khoảng 3 triệu đồng/công trở lên. Thời gian qua, hầu hết các diện tích lúa tại địa phương cũng đều được thu hoạch bằng máy GÐLH, giúp tiết kiệm được nhiều thời gian và chi phí so với trước đây thu hoạch thủ công bằng tay. Nông dân tại địa phương  cũng áp dụng cơ giới hóa trong thu hoạch rơm nhằm tận dụng nguồn phụ phẩm này để trồng nấm rơm tăng thêm thu nhập.