Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách đặc thù để hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST), như: Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16-5-2016  về Hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020; Quyết định số 844/QĐ-TTg (ngày 18-5-2016) về Phê duyệt Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái KNĐMST quốc gia đến năm 2025. Xác định được vai trò chiến lược của KNĐMST, UBND TP Cần Thơ đã ban hành Kế hoạch số 175/KH-UBND (ngày 12-12-2017) về Hỗ trợ phát triển hệ sinh thái KNĐMST TP Cần Thơ đến năm 2020, định hướng đến năm 2025. Từ Kế hoạch này, thành phố tập trung vào những hoạt động kết nối các chủ thể trong hệ sinh thái KNĐMST để thúc đẩy hệ sinh thái này phát triển ngày một lớn mạnh.

Các nhóm khởi nghiệp tham gia hoạt động hỗ trợ, tư vấn về kỹ năng khởi nghiệp do Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển Sinh viên Cần Thơ và Vườn ươm Công nghệ Công nghiệp Việt Nam-Hàn Quốc phối hợp tổ chức. Ảnh: MINH HUYỀN

Định hình 

Bắt nhịp với hoạt động khởi nghiệp chung của cả nước, từ năm 2016, hoạt động khởi nghiệp của TP Cần Thơ có những bước khởi đầu đáng ghi nhận, nổi bật như: “Phiên chợ Khởi nghiệp Cần Thơ năm 2016”, “Cuộc thi Khởi nghiệp ĐBSCL năm 2017”, “Chương trình giao lưu khởi nghiệp và Kinh nghiệm thực tế”, các hội nghị, hội thảo về KNĐMST,… Qua đó đã phát hiện và ươm tạo được nhiều dự án khởi nghiệp của các cá nhân và doanh nghiệp trên địa bàn thành phố. Hệ sinh thái KNĐMST của thành phố dần hình thành với các thành phần cơ bản: hệ thống các viện trường (trên 16 viện, trường); các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp (1 vườn ươm và 1 trung tâm ươm tạo); nguồn nhân lực dồi dào về số lượng và đa dạng về ngành nghề. Trên địa bàn thành phố có hơn 80.900 sinh viên cao đẳng, đại học và sau đại học); hơn 6.900 doanh nghiệp và 78.100 cơ sở kinh tế cá thể đang hoạt động.

Từ năm 2015-2016, Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển Sinh viên Cần Thơ đã xây dựng được các nhóm khởi nghiệp và xây dựng được không gian làm việc chung, hình thành nhóm chuyên gia hỗ trợ thông qua Hội Doanh nhân trẻ TP Cần Thơ và các tỉnh lân cận, triển khai Đề án xây dựng hệ sinh thái KNĐMST Up Green Life TP Cần Thơ. Ông Viên Tuấn Thanh, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển Sinh viên Cần Thơ, cho biết: Qua 2 lần tổ chức cuộc thi ý tưởng “Hạt giống khởi nghiệp”, có đến 80% số dự án đã thất bại, chỉ còn lại 20% số dự án duy trì. Từ đó cho thấy, các nhóm khởi nghiệp phải có lộ trình và quy trình khởi nghiệp bài bản. Hiện tại Trung tâm tập trung vào các hoạt động đào tạo cũng như kết nối kêu gọi nguồn hỗ trợ từ các nhà đầu tư thiên thần, các quỹ đầu tư cho các dự án khởi nghiệp và đã có một số dự án khởi nghiệp đang gọi vốn đầu tư. Tuy nhiên, việc triển khai các hoạt động khởi nghiệp còn gặp không ít khó khăn do thiếu kinh phí, các dự án khởi nghiệp khó kêu gọi vốn đầu tư. Do đó, cần tăng cường hợp tác công - tư để thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp.

Theo  Kế hoạch số 175 về “Hỗ trợ phát triển hệ sinh thái KNĐMST TP Cần Thơ đến năm 2020, định hướng đến năm 2025”, Sở Khoa học và Công nghệ là cơ quan được giao chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai Kế hoạch này. Trong năm 2018, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ tập trung vào tuyên truyền, phổ biến các thông tin, kiến thức về hệ sinh thái KNĐMST và KNĐMST đến các cá nhân, nhóm cá nhân và doanh nghiệp khởi nghiệp, góp phần hình thành tâm thế và văn hóa khởi nghiệp. Đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng KNĐMST cho các chủ thể trong hệ sinh thái (cá nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, huấn luyện viên khởi nghiệp, nhà đầu tư mạo hiểm). Đồng thời, triển khai các hoạt động hỗ trợ hình thành và thúc đẩy hệ sinh thái KNĐMST

Thu hút nguồn lực hỗ trợ

Cũng như nhiều địa phương trên cả nước, hệ sinh thái KNĐMST của TP Cần Thơ chỉ đang ở giai đoạn mới hình thành chưa có đầy đủ các thành phần then chốt. Các thành phần trong hệ sinh thái chưa có đầy đủ kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm về KNĐMST, hỗ trợ KNĐMST và đầu tư KNĐMST. Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Thanh Dũng, chia sẻ: Sự liên kết giữa các thành phần trong HST KNĐMST tại TP Cần Thơ còn hạn chế. Cơ sở hạ tầng cho hoạt động KNĐMST của các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp còn thiếu, chưa đồng bộ, chưa phát huy tối đa hiệu quả hoạt động. Do đó, thành phố mong muốn các chủ thể trong hệ sinh thái cùng gặp gỡ, trao đổi về những khó khăn, thuận lợi và kinh nghiệm trong triển khai các hoạt động hỗ trợ KNĐMST. Từ đó giúp thành phố có những chủ trương, chính sách hỗ trợ phù hợp, giúp hệ sinh thái KNĐMST TP Cần Thơ ngày càng hoàn thiện, tạo cơ sở vững chắc cho hoạt động KNĐMST, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Trung tâm của hệ sinh thái KNĐMST chính là các startup. Theo bà Thạch Lê Anh, Chủ nhiệm Đề án Thung Lũng Silicon Việt Nam (VSV), Mục tiêu của startup khác với mô hình kinh doanh truyền thống đó là hướng đến việc tối đa hóa doanh thu, chấp nhận lợi nhuận thấp nhưng sản phẩm được số đông chấp nhận. Kỳ vọng của startup là chứng minh được mô hình kinh doanh của mình, từ đó nhanh chóng mở rộng quy mô doanh nghiệp theo cấp số nhân. Không có gì là bất biến trong môi trường khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Doanh nghiệp mới hoàn toàn có thể nuốt chửng doanh nghiệp cũ mặc dù quy mô nhỏ hơn rất nhiều. Bởi đây không phải là thời đại của cá lớn nuốt cá bé nữa mà là thời đại của tốc độ, ai đi nhanh hơn, người đó sẽ chiến thắng. Cần Thơ có thể tham khảo nhân rộng mô hình Tổ chức thúc đẩy kinh doanh Vietnam Silicon Valley Accelertor để thu hút nguồn lực khởi nghiệp, được đầu tư và đào tạo bài bản để trở thành một startup có khả năng thu hút các tổ chức, quỹ đầu tư, nhà đầu tư "thiên thần" bỏ vốn vào đầu tư cho dự án của mình.

MINH HUYỀN