Với một tác phẩm thêu tay thông thường, bên cạnh một mặt đẹp được trưng ra bên ngoài thì mặt còn lại thường gọi là “mặt trái”, được đặt bên trong. Nhưng với những tác phẩm thêu qua bàn tay khéo léo của nghệ nhân Trần Thanh Tòng (ngụ đường Hoàng Văn Thụ, phường Ninh Kiều, TP Cần Thơ), mặt nào cũng là một tác phẩm nghệ thuật.

Ông Trần Thanh Tòng năm nay 55 tuổi, vốn là thợ may thâm niên. Những năm gần đây, ông Tòng được nhiều người biết đến vì may áo dài truyền thống như ngũ thân, nhật bình… Ông luôn học hỏi, tìm tòi để giữ được nét xa xưa từ nút, phuy đến tà áo và cũng luôn sáng tạo những kỹ thuật cắt, may, thêu mới để làm đẹp thêm sản phẩm.

Thêu ruy-băng hai mặt chính là sản phẩm sáng tạo của ông Tòng, đang được khách hàng rất yêu thích. Căn nhà trong hẻm nhỏ đường Hoàng Văn Thụ của ông Tòng trưng bày rất nhiều sản phẩm ấn tượng. Bên những tà áo dài mang dáng dấp thời gian, ông còn ứng dụng thêu trang trí trên quạt, đồ trang trí các chất liệu: vải bố, lá, túi xách… hay thêu tranh. Ngắm nhìn tác phẩm quạt được ông điểm xuyết bằng những bông hoa thêu ruy-băng, ai cũng trầm trồ. Đặc biệt, cả mặt trước lẫn mặt sau của quạt đều là “mặt chính”, là hai tác phẩm độc lập. Bông hoa được thêu nổi 3D nên nhìn rất sống động, như những đóa hoa thật được đính lên. Tương tự, với tranh hay tà áo, ông Tòng đều có thể thực hiện kỹ thuật này.

Ông Tòng thêu ruy-băng hai mặt và những tác phẩm vừa thực hiện. Ảnh: DUY KHÔI

Ông Trần Thanh Tòng kể, trước đây, ông chỉ thêu ruy-băng hoa văn thông thường lên trang phục hay làm tranh, chủ yếu các đề tài phong thủy, thiên nhiên hay tứ bình… Nhưng rồi ông tự mày mò để sáng tạo cách thêu hai mặt này. “Trong thêu ruy-băng 2 mặt, khó nhất là làm sao mũi thêu ở mặt này khởi đầu một đường nét thì khi xuyên qua mặt kia sẽ là điểm kết thúc của đường nét đó và ngược lại. Ví dụ như khi thêu một cánh hoa, mặt này là đầu cánh hoa thì mặt kia sẽ là đuôi cánh hoa. Tất cả đều phải đảm bảo đường nét mềm mại, có hồn”, ông Tòng lý giải. Ông Tòng tự tin, kỹ thuật thêu này do ông thực hiện là "độc nhất".

Để có tác phẩm thêu đẹp, ông Tòng xác định vật dụng thêu, mục đích để sáng tạo đề tài phù hợp rồi phác họa bố cục, đường nét, màu sắc, kể cả kỹ thuật loang màu trên chất liệu, làm nên tác phẩm sống động như thật. Từng đường kim mối chỉ được thêu tỉ mỉ, dứt khoát và cảm xúc thể hiện qua tác phẩm cho thấy sự kỳ công, tâm huyết của ông Tòng. Có tác phẩm tốn vài giờ nhưng có tác phẩm phải vài ba ngày mới hoàn thiện nhưng ông Tòng đổi lại niềm vui là thành phẩm đẹp, ưng ý, được khách hàng ưa chuộng. Ông Tòng nói thêm, không có khuôn mẫu nào cho một tác phẩm mà là sự sáng tạo, ngẫu hứng của người thêu.

Để đón thị trường Tết Nguyên đán, ông Tòng sáng tạo ra nhiều tác phẩm thêu mang màu sắc, đề tài, chất liệu khác nhau phục vụ khách hàng. Những tác phẩm ghi dấu tài hoa của một người thợ cần mẫn làm đẹp cho đời.

ĐĂNG HUỲNH