* Phần mềm nhận diện loại ung thư từ mẫu máu

Với những kết quả thí nghiệm đầy triển vọng, các nhà khoa học Pháp cho biết những chú chó được huấn luyện đặc biệt có thể phát hiện ung thư vú từ miếng gạc đã từng dán trên ngực các nữ bệnh nhân.

Chó thuộc dự án Kdog tham gia thí nghiệm phát hiện ung thư vú. Ảnh: Daily Mail

Dựa trên giả thuyết các tế bào ung thư vú có mùi đặc trưng mà khứu giác tinh nhạy của chó có thể đánh hơi được, nhóm thực hiện dự án Kdog do Tiến sĩ Isabelle Fromantin dẫn đầu đã thu thập những miếng gạc từng dán trên ngực có khối u của 31 bệnh nhân. Với sự hỗ trợ của chuyên gia về chó Jacky Experton, họ đã huấn luyện cặp chó Thor và Nykios phân biệt gạc ung thư và gạc không ung thư. Sau 6 tháng, cặp chó giống Đức này được cho tham gia các thử nghiệm. Theo đó, 31 miếng gạc của các bệnh nhân ung thư và 3 miếng gạc từ 3 phụ nữ khỏe mạnh được đặt ngẫu nhiên vào những chiếc hộp có gắn phễu để chó có thể đặt mũi vào ngửi. Ở mỗi lượt đánh hơi, chúng phải ngửi qua cả 4 hộp chứa gạc.

Trong thử nghiệm thứ nhất, cặp chó phát hiện 28/31 miếng gạc có mùi ung thư, đạt tỷ lệ chính xác 90%. Đến thử nghiệm thứ hai, khi những "người bạn bốn chân" đặt mũi sâu vào phễu, tỷ lệ nhận biết thành công lên đến 100%. Với kết quả trên, nhóm nghiên cứu cho rằng đây là kỹ thuật đơn giản, không xâm lấn và ít tốn kém, nên có thể tạo nên cuộc cách mạng trong việc chẩn đoán ung thư, nhất là ở các nước còn nghèo, nơi phụ nữ khó tiếp cận với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại và tốn kém (như nhũ ảnh).

+ Một tin vui khác trong cuộc chiến phòng chống ung thư là mới đây, các chuyên gia tại Đại học California-Los Angeles (Mỹ) đã phát triển thành công phần mềm máy tính dựa trên công nghệ trí thông minh nhân tạo (AI), không chỉ phát hiện ADN của khối u mà còn xác định được nơi xuất phát của nó trong cơ thể trước khi các triệu chứng xuất hiện.

Theo đó, phần mềm CancerLocator hoạt động bằng cách tìm kiếm các mẫu phân tử cụ thể trong ADN của tế bào ung thư, sau đó so sánh chúng với cơ sở dữ liệu gồm những biến thể gien dẫn tới các dạng ung thư khác nhau để đưa ra kết luận. Trong thí nghiệm, phần mềm CancerLocator đã phát hiện chính xác 80% số 29 bệnh nhân ung thư gan, bao gồm 25 ca ở giai đoạn đầu. Đối với 12 bệnh nhân ung thư phổi, máy phát hiện 5 trường hợp. Đáng lưu ý, khi so sánh hiệu quả của phần mềm CancerLocator với 2 thuật toán học máy phổ biến khác là Random Forest (RF) và Support Vector Machine (SVM), tỷ lệ sai lệch của CancerLocator qua 10 lần thử nghiệm trên các mẫu máu đều thấp hơn 50%.

Chẩn đoán ung thư không xâm lấn đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát căn bệnh, bởi phát hiện bệnh càng sớm thì cơ hội chữa khỏi càng cao. Dự kiến, phần mềm CancerLocator sẽ được đưa vào sử dụng trong vòng 1 năm tới.

HẠNH NGUYÊN (Theo AFP, Daily Mail)