Bài, ảnh: THU SƯƠNG

Chăm sóc giảm nhẹ đã được triển khai ở các nền y tế phát triển trên thế giới nhưng còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Một số bệnh viện (BV) tuyến trên bắt đầu áp dụng chăm sóc giảm nhẹ đối với bệnh nhân ung thư, góp phần giảm thiểu đau đớn, biến chứng trong quá trình điều trị, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống cho người mắc bệnh nan y. BV Ung bướu TP Cần Thơ đã cử bác sĩ học về chuyên khoa này, sẽ sớm triển khai để nâng cao hơn hiệu quả điều trị cho người bệnh miền Tây.

BS Tiểu Vũ trao đổi với đồng nghiệp về tình trạng của bệnh nhân.

Theo Bộ Y tế Việt Nam, chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư và HIV/AIDS là sự kết hợp nhiều biện pháp để làm giảm sự đau khổ và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh thông qua phòng ngừa, phát hiện sớm, điều trị đau, những vấn đề tâm lý và thực thể khác. Kết quả các nghiên cứu chuyên ngành cho thấy, áp dụng chăm sóc giảm nhẹ từ sớm vào phác đồ điều trị sẽ giúp nâng cao hiệu quả về kinh tế, chi phí điều trị, rút ngắn thời gian nằm viện, nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân ung thư ngay từ đầu.

BS Đặng Quỳnh Tiểu Vũ, làm việc tại khoa Nội I, Bệnh viện (BV) Ung bướu TP Cần Thơ vừa tốt nghiệp chương trình chuyên khoa I về chăm sóc giảm nhẹ tại Trường Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, với các chuyên gia đến từ nước ngoài. BS Tiểu Vũ là bác sĩ đầu tiên và duy nhất của miền Tây được đào tạo về chuyên ngành này hiện nay, do đây là chuyên ngành mới, nước ta chỉ mới đào tạo được 2 khóa. BS Tiểu Vũ kể câu chuyện về hiệu quả của chăm sóc giảm nhẹ đã tiếp thêm sức lực và tinh thần cho bé gái mắc ung thư buồng trứng giai đoạn cuối. Em gái khoảng 16 tuổi, sau nhiều đợt hóa trị, bệnh vẫn tiến triển xấu, có nhiều tác dụng phụ. Suốt ngày bé ủ dột, phản ứng khó chịu khi mẹ chăm sóc. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ trò chuyện với bé, tìm hiểu vì sao bé hay buồn, thường cãi mẹ. Khi đã thân quen với bác sĩ, bé tâm sự, bé rất buồn, vì từ nhỏ đã có ước mơ muốn trở thành bác sĩ khám bệnh cho người khác, nay lại phải làm bệnh nhân. Còn trong gia đình, bố mẹ thiên vị, yêu chìu em trai hơn chứ không yêu thương bé, bắt bé phải làm rất nhiều việc nhà. Khi tỏ tường câu chuyện, các bác sĩ BV đã trò chuyện với cha mẹ bệnh nhi, giúp cha mẹ và bé hòa giải những khúc mắc; sau đó, tổ chức một buổi cho bé đóng vai bác sĩ để thỏa ý nguyện. Sau những sự quan tâm của các thầy thuốc và gia đình, sức khỏe bé cải thiện rõ rệt. Trước đó, bé nằm liệt giường, do vết thương tầng sinh môn quá đau, tiên lượng xấu, nhưng khi được chăm sóc đúng cách cùng với sự thay đổi tâm trạng tích cực, sau một tháng, bé đi đứng trở lại bình thường, tinh thần vui vẻ phấn chấn.

Thấu hiểu những nỗi đau về thể xác và tâm lý hoang mang, khủng hoảng của người mắc bệnh nan y, BS Tiểu Vũ mong muốn đồng hành, san sẻ cùng người bệnh. Nữ thầy thuốc tâm niệm: “Không thay đổi được đích đến của bệnh ung thư nhưng chúng ta có thể giúp hành trình của bệnh nhân bớt gập ghềnh, chông gai hơn”. Ung thư và các phương pháp điều trị ung thư thường gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Bệnh nhân ung thư còn rất đau do nhiều biến chứng. Do vậy, điều trị ung thư cũng như việc điều trị triệu chứng và giảm nhẹ các tác dụng phụ có vai trò quan trọng, thường diễn ra đồng thời. Chăm sóc giảm nhẹ bao gồm kiểm soát triệu chứng cả thể chất và tinh thần người bệnh. Trước hết là sự thay đổi của đội ngũ cán bộ y tế, từ hoạt động giao tiếp, tư vấn, cung cấp thông tin, tạo sự kết nối, tin tưởng với người bệnh, để họ tin cậy, tuân thủ phác đồ; đồng thời, thực hiện lối sống tích cực, nâng cao hiệu quả điều trị. Theo đó, việc chăm sóc giảm nhẹ áp dụng ngay từ đầu, với trung tâm là bệnh nhân, các bác sĩ nhiều chuyên khoa cùng phối hợp, hội chẩn, cân nhắc lựa chọn giải pháp điều trị tốt nhất cho bệnh nhân. Với những kiến thức, kinh nghiệm đã học được từ một chuyên ngành hữu ích, BS Tiểu Vũ tin rằng, với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và hỗ trợ của Ban Giám đốc BV, lãnh đạo các khoa phòng và đồng nghiệp, lĩnh vực chăm sóc giảm nhẹ sẽ sớm được áp dụng rộng rãi vào thực tiễn khám chữa bệnh tại BV, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho bệnh nhân ung thư.