Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan bị vướng vào vụ bê bối tham nhũng trong chính phủ, rồi liên tục tung đòn ngăn chặn âm mưu đảo chính nội bộ khiến các đồng minh xa lánh. Bên cạnh đó, ông còn gây phẫn nộ dư luận trong và ngoài nước khi ngăn chặn hai trang mạng xã hội Twitter và YouTube, trong bối cảnh đồng nội tệ lira mất giá, lãi suất tăng và nguy cơ tụt dốc của nền kinh tế. Tất cả đủ để lật đổ bất kỳ nhà lãnh đạo nào. Nhưng khi Thổ Nhĩ Kỳ chuẩn bị bầu cử chính quyền địa phương vào ngày 30-3, Thủ tướng Erdogan vẫn là trung tâm của sân khấu chính trị.

Bất chấp những rắc rối gần đây, ông Erdogan – người đã dẫn dắt nền kinh tế phát triển một cách đáng kinh ngạc – vẫn là người đàn ông nổi tiếng tại đất nước này. Hình ảnh của ông hiện diện khắp mọi nơi, trên đường phố và trên truyền hình. Ông chủ trì các diễn đàn vận động tranh cử cho các ứng viên địa phương của mình mỗi ngày và những cuộc tập hợp như vậy thường thu hút tới hàng trăm nghìn người ủng hộ. Điều đó cho thấy gần 11 năm giữ vai trò thủ tướng, ông Erdogan vẫn là nhân vật xuất sắc trong chính trường Thổ Nhĩ Kỳ.

Sự ủng hộ của cử tri Thổ Nhĩ Kỳ dành cho Thủ tướng Erdogan sẽ được kiểm chứng trong cuộc bầu cử chính quyền địa phương lần này. Ông Erdogan được cho là đã biến cuộc bầu cử thành một cuộc trưng cầu dân ý về bản thân và đảng Công lý và Phát triển (AK) cầm quyền của ông.

Câu hỏi đặt ra lúc này là kết quả cuộc bầu cử địa phương sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sự nghiệp chính trị sắp tới của Thủ tướng Erdogan, khi mà hiến pháp hiện hành không cho phép ông tái ứng cử nhiệm kỳ thứ tư? Ông Erdogan được cho là nuôi dưỡng tham vọng sửa đổi hiến pháp để tăng cường vai trò của tổng thống (vốn chỉ mang tính nghi thức), để ông có thể ứng cử vào vị trí này và lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ với nhiều thẩm quyền giống như khi làm thủ tướng. Nhưng những rắc rối gần đây dường như cản trở ông Erdogan tăng cường quyền hạn của tổng thống. Vì vậy, các nhà phân tích dự đoán ông có thể sẽ để Tổng thống Abdullah Gul tái ứng cử vào tháng 8 tới và tìm cách bãi bỏ qui định trong nội bộ đảng AK về việc cấm nghị sĩ tranh cử nhiệm kỳ thứ tư. Điều đó có thể giúp ông giữ lại chức thủ tướng và thúc đẩy một cuộc tổng tuyển cử vào năm tới.

Câu trả lời dường như là dù kết quả bầu cử hôm nay ra sao thì ông Erdogan vẫn vững vàng trên con đường chính trị của mình. Một biểu tượng chính trị tuy cứng rắn nhưng hiệu quả thì không dễ bị lật đổ.

HOÀNG ĐIỂU