Biển Đen là tuyến đường hàng hải trọng yếu giúp Nga xuất khẩu hàng hóa hay vận chuyển dầu mỏ từ khu vực Biển Caspie thuộc Trung Á-Vùng Vịnh. Hiện nay, Nga đang phát triển đường ống South Stream bán khí đốt trực tiếp cho Liên minh châu Âu (EU), đồng thời đã bắt đầu nghiên cứu một dự án tương tự xuất khẩu khí đốt sang châu Âu đi từ Biển Đen qua Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia cũng rất quan tâm đến Biển Đen và muốn tận dụng cơ hội trên để trở thành một trung tâm công nghiệp năng lượng giữa Nga và châu Âu. Các eo biển của Thổ Nhĩ Kỳ mặc dù là nơi kết nối giữa Biển Đen và Địa Trung Hải nhưng do chật hẹp nên không thể đóng vai trò lưu thông cho các tàu chuyên chở dầu. Tuy vậy, hồi năm 1995, Ankara đã mời một vài tập đoàn dầu khí quốc tế đến thăm dò các mỏ dầu nước sâu ở khu vực Trung và Tây của Biển Đen, và đã phát hiện được khoảng 100 triệu tấn dầu thô. Một cuộc tìm kiếm khác ở khu vực bãi đá ngầm trên Biển Đen của Thổ Nhĩ Kỳ cũng phát hiện trữ lượng dầu thô lên đến một chục tỉ thùng. Nước này đã chọn tập đoàn Petrobras của Brazil làm đối tác xây dựng giàn khoan nước sâu ở Biển Đen và dự kiến hoàn thành vào năm 2010. ExxonMobil của Mỹ đã có một hợp đồng tương tự và sắp tới sẽ là Chevron. Các nước khác như Bulgarie, Roumanie, Gruzia và Ukraina cũng bắt đầu vào cuộc. Abkhazia, nước cộng hòa tự trị vừa tuyên bố tách khỏi Gruzia sau “cuộc chiến 5 ngày” hồi năm ngoái, thì đã cho phép tập đoàn Rosneft của Nga thăm dò một mỏ dầu ước tính có trữ lượng từ 200-220 triệu tấn ở một khu vực của vùng biển có diện tích chỉ 436.400 km2 này.
Người ta ví von Biển Đen như một thỏi nam châm thu hút các nước bên ngoài khu vực. Tổ chức Hợp tác Kinh tế Biển Đen được thành lập năm 1992 không chỉ có sự tham gia của các nước ven bờ là Nga, Bulgarie, Roumanie, Thổ Nhĩ Kỳ, Gruzia và Ukraina mà cả các nước láng giềng Albanie, Moldova, Azerbaijan, Hy Lạp, Armenia. Dù nằm xa Biển Đen, Serbia gần đây cũng đã gia nhập tổ chức này.
Vị trí số một của Nga tại Biển Đen là điều không thể bàn cãi. Nhưng tàu chiến Mỹ những năm gần đây đã thường xuyên hiện hiện nhằm bảo vệ các công ty dầu mỏ của họ. EU tuy thầm lặng hơn nhưng hoạt động cũng rất tích cực ở khu vực này từ khi Bulgarie và Roumanie trở thành thành viên từ năm 2007. Mỗi năm, EU bỏ ra 1,7 tỉ euro cho các chương trình có liên quan đến hoạt động tại Biển Đen.
So với các đại dương mênh mông khác như Thái Bình Dương, Đại Tây Dương hay Ấn Độ Dương thì Biển Đen tuy nhỏ, nhưng sẽ là một “trận địa” lớn.
KIẾN HÒA
(Theo Pravda, Wikipedia)
