Nguyễn Anh Đào, tác giả sinh năm 1981, là cây bút khá quen thuộc khi cô có đến 7 tập truyện ngắn được trình làng từ năm 2007 đến nay. Nhân vật chính trong các tập truyện luôn là những người phụ nữ. Đến tập truyện mới nhất “Những hạt gạo xoay tròn” (NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh), đề tài ấy tiếp tục được khai thác nhưng mở rộng biên độ hơn và có sự thay đổi về mặt tư duy. Bởi sau những nỗi đau, hay bất hạnh, độc giả tìm thấy sự an yên, bình thản và những tia sáng lạc quan, hy vọng.

"Những hạt gạo xoay tròn” gồm 22 truyện, chủ yếu nói về những người phụ nữ nông thôn thật thà chất phác, hay phụ nữ thành thị với áp lực cuộc sống… Những số phận kém may mắn ấy gợi sự thương cảm, xót xa cho người đọc. Đó là người con dâu mang bầu sắp sinh vẫn phải chịu sự hà khắc của mẹ chồng; cô gái trẻ mang thân phận con hoang nên luôn sống vì mẹ, vì sợ điều tiếng xã hội mà gạt bỏ hạnh phúc của mình; những người vợ bất hạnh trong hôn nhân, hay lỡ lầm trong quá khứ nên không dám đón nhận tình yêu mới...

Đọc truyện, có thể thấy trong tư tưởng tác giả và cả trong suy nghĩ của nhân vật vẫn còn bị gò bó, phụ thuộc rất nhiều về định kiến xã hội. Thế nên, hầu hết các nhân vật đều sống cam chịu, thụ động và thu mình trong chiếc vỏ ốc của chính mình mà chưa dám bứt phá hay thay đổi. Tuy nhiên, tác giả khéo léo đặt người đọc vào hoàn cảnh và góc nhìn của nhân vật, hiểu về những khó khăn của họ để có thể cảm thông, đồng điệu. Đặc biệt, dù cuộc đời nhiều giông bão, khổ đau, có những người phụ nữ chọn cho mình cách sống an yên, không oán trách, thở than. Như nàng dâu trong “Những hạt gạo xoay tròn” và người mẹ trong “Ước mơ cuối cùng”, dù biết trước cái chết nhưng họ không nao núng mà bình thản đón nhận những gì không hay sẽ đến với mình. Hoặc người vợ trong “Hoa tiên trong đỉnh núi” cuối cùng cũng tìm thấy sự giải thoát sau nhiều năm cam chịu, khổ đau. Hay cách ứng xử văn minh, nhẹ nhàng của người vợ hiểu chuyện trong “Lon bia trong tủ lạnh”… Cách sống và sự lựa chọn của họ làm vơi bớt nỗi đau và để rồi họ có được sự bù đắp của số phận hoặc ít ra cuộc sống sẽ không nặng nề, u ám.

Điểm mới trong tập truyện lần này là Anh Đào đã viết nhiều hơn về đàn ông. Họ có thể là nhân vật chính hoặc chỉ xuất hiện thấp thoáng bên đời những người phụ nữ. Nhưng tình yêu chân thành và sự bao dung của họ đã khiến những câu chuyện ấm áp và cảm động lòng người. Thành trong “Duyên muộn”, Kha trong “Chỉ cần tình yêu”, Hiến trong “Tóc dài”, Thạnh trong “Xuân muộn”, người cha trong “Về nhà” và “Người ở lại sân ga”… đều như món quà hạnh phúc bù đắp cho những người phụ nữ bất hạnh.

Dù là những câu chuyện thực tế hay pha chút huyền ảo, tâm linh thì những câu chuyện trong “Những hạt gạo xoay tròn” đều để lại ấn tượng khó quên với độc giả, bởi tính nhân văn và sự khắc khoải của người viết dành cho đời, cho những trang văn đẫm tình người.

CÁT ĐẰNG