Năm học 2024-2025, việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) và chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm được ngành Giáo dục các địa phương vùng ÐBSCL tập trung thực hiện, nhằm hướng đến mục tiêu tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo (GD&ÐT) trong giai đoạn mới.

Thầy trò Trường THPT Trần Ðại Nghĩa (quận Cái Răng, TP Cần Thơ) ứng dụng CNTT đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học 2024. Ảnh: B.NG

Ðẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số giáo dục

Tại tỉnh Ðồng Tháp, số hóa điểm danh học sinh đang được các trường học trên địa bàn triển khai và nhận được sự ủng hộ của phụ huynh, giáo viên. Ðơn cử, Trường THCS Kim Hồng (TP Cao Lãnh) triển khai mô hình “Ðiểm danh học sinh bằng thiết bị nhận diện khuôn mặt” hơn 1 năm qua. Theo Ban Giám hiệu, nhận thấy công tác quản lý điểm danh được giáo viên thực hiện thủ công, khi đến cuối năm phải tổng kết sổ sách để ghi nhận, vừa tốn nhiều thời gian, công sức của giáo viên và cả học sinh, nhưng hiệu quả thì không cao. Từ những khó khăn trên, lãnh đạo nhà trường đã quyết tâm thực hiện mô hình này sau nhiều lần thử nghiệm. Mô hình được thử nghiệm trước, đến đầu năm học 2023-2024 thì áp dụng chính thức.

Thầy Trần Thạnh Hưng, Hiệu trưởng Trường THCS Kim Hồng, cho biết mô hình “Ðiểm danh học sinh bằng thiết bị nhận diện khuôn mặt” được thực hiện dựa trên sự đối chiếu từ máy chủ với khuôn mặt của học sinh. Hệ thống sẽ truy cập vị trí, hình ảnh người dùng thông qua ứng dụng trên điện thoại thông minh. Bằng cách đối chiếu với vị trí khuôn viên của trường và hình ảnh học sinh đã đăng ký trên máy chủ trước đó, nếu hình ảnh không trùng khớp và vị trí ngoài khuôn viên trường thì hệ thống sẽ không nhận diện. “Sau khi học sinh điểm danh, thông tin sẽ được thông báo đến máy chủ và truyền về cho phụ huynh một cách nhanh chóng. Ðiều này giúp nhà trường dễ dàng quản lý học sinh, đảm bảo phụ huynh nắm bắt thông tin kịp thời và an tâm hơn”, thầy Hưng nói thêm.

Chuyển đổi số không chỉ ở phạm vi nhà trường, ở công tác quản lý, mà còn được triển khai sâu rộng đến mỗi giáo viên, nhân viên trường học. Nhờ chuyển đổi số, các trường xây dựng và giảng dạy bằng giáo án điện tử, quản lý bằng học bạ điện tử và thu học phí, bảo hiểm theo phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Thay vì soạn giáo án thủ công, giáo viên giờ đây sử dụng giáo án điện tử ký số; các kế hoạch, văn bản điều hành, chỉ đạo của Ban Giám hiệu đều sử dụng bằng văn bản mềm thay cho văn bản giấy. Chuyển đổi số đã rút ngắn thời gian soạn giáo án, chuẩn bị đồ dùng dạy học, đồng thời giúp giờ học thêm sinh động, hấp dẫn, học sinh dễ tiếp thu hơn; công tác quản lý, phục vụ thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh ở các trường cũng thuận lợi hơn…

Ðiển hình ở TP Cần Thơ, nhiều năm qua, ngành Giáo dục tích cực ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong dạy học, trong các kỳ tuyển sinh lớp 10 THPT, thi tốt nghiệp THPT... Theo cô Trương Thị Cẩm Thúy, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Trần Ðại Nghĩa, những năm gần đây, ngành GD&ÐT tổ chức cho học sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT trực tuyến. Ðiều này giúp tiết kiệm thời gian, công sức giáo viên và giảm chi phí in ấn phiếu đăng ký dự thi. Thông tin của học sinh được nhập lên hệ thống cũng nhanh chóng, chính xác hơn. Theo ngành Giáo dục TP Cần Thơ, đến nay, 100% giáo viên, nhân viên có khả năng sử dụng các phần mềm phục vụ giảng dạy, quản lý, đánh giá học sinh. 100% cơ sở giáo dục có ít nhất 1 đường truyền Internet băng thông rộng, đa số được trang bị từ 2 đường truyền Internet trở lên. Sở GD&ÐT thành phố đã xây dựng được Trung tâm điều hành giáo dục thông minh phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo hoạt động của ngành giáo dục. Hiện nay, 100% cơ sở giáo dục, cơ quan quản lý giáo dục áp dụng hình thức thanh toán điện tử.

Hoàn thiện dữ liệu ngành Giáo dục

Tháng 11-2023, Sở GD&ÐT TP Cần Thơ phối hợp với VNPT Cần Thơ ra mắt Trung tâm Ðiều hành giáo dục thông minh (IOC) đầu tiên của vùng ÐBSCL. Trung tâm cung cấp các chức năng cần thiết để lãnh đạo các cấp điều hành công tác, chỉ đạo kịp thời. Cụ thể, IOC cung cấp các thống kê báo cáo giúp truy xuất dữ liệu lớn trên cả thành phố trong thời gian ngắn; cung cấp công cụ hỗ trợ đồng bộ dữ liệu từ các hệ thống quản lý trường học lên IOC và từ IOC lên hệ thống cơ sở dữ liệu của Bộ GD&ÐT; đồng thời phát triển thêm các tiện ích khác như: lịch công tác, quản lý thông tin điều hành…

Ông Trần Thanh Bình, Giám đốc Sở GD&ÐT TP Cần Thơ, cho biết thông qua IOC, lãnh đạo có thể theo dõi trực tiếp qua thiết bị di động bằng ứng dụng VNEDU Teacher, theo dõi các số liệu báo cáo định kỳ của các chỉ tiêu một cách nhanh chóng, mọi lúc, mọi nơi. Việc xây dựng IOC của thành phố là công tác lâu dài, thường xuyên và gắn liền với quá trình chuyển đổi số. Trong đó, các giải pháp công nghệ kết hợp nhịp nhàng với các sáng kiến về mô hình quản trị vận hành thông minh và sự tham gia tích cực của các cấp, đơn vị, phòng ban, từng bước hiện đại hóa công tác quản lý ngành Giáo dục.

Tương tự, một số tỉnh vùng ÐBSCL cũng đang vận hành IOC phục vụ công tác quản lý, dạy và học… Ðơn cử, từ tháng 10-2022, Sở GD&ÐT tỉnh Bến Tre đưa vào hoạt động Trung tâm Ðiều hành thông minh ngành GD&ÐT (Trung tâm EDU IOC). Còn tỉnh Bạc Liêu hiện đã có 4/7 Phòng GD&ÐT đưa vào vận hành Trung tâm Ðiều hành Giáo dục VNEDU IOC, qua đó đã cung cấp thông tin về ngành Giáo dục trên địa bàn thông qua các biểu đồ, chỉ số đo lường hiệu quả công việc được tổng hợp dữ liệu thường xuyên…

Bà Lâm Thị Sang, Giám đốc Sở GD&ÐT tỉnh Bạc Liêu, cho biết từ năm 2020 đến nay, bên cạnh việc chuẩn hóa, nâng cao năng lực chuyển đổi số cho đội ngũ, ngành Giáo dục tỉnh còn triển khai thực hiện có hiệu quả Ðề án “Tăng cường ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong GD&ÐT giai đoạn 2022-2025”. Hiện nay, tất cả 193 trường phổ thông trên địa bàn tỉnh sử dụng phần mềm quản lý trường. Các đơn vị, trường học khai thác có hiệu quả các thiết bị CNTT, mạng Internet, hệ thống các trang tin điện tử; điện tử hóa các loại giáo án, hồ sơ, biểu mẫu thống kê, cập nhật thông tin về học sinh, đội ngũ trên cơ sở dữ liệu ngành... qua đó góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động GD&ÐT.