Các cuộc thi robocon không chỉ là sân chơi rèn luyện tư duy sáng tạo, kỹ năng công nghệ, mà còn góp phần thúc đẩy chuyển đổi số giáo dục, gắn kiến thức sách vở với thực tiễn và nuôi dưỡng đam mê khoa học - kỹ thuật trong học sinh. Tại TP Cần Thơ, nhiều trường học đang tích cực phát triển phong trào này.

Nuôi dưỡng niềm đam mê

Cuộc thi Sáng tạo Robocon ORC khu vực ĐBSCL 2025 tại Đại học Cần Thơ vào giữa tháng 9-2025 thu hút hơn 80 đội từ các cấp học phổ thông đến đại học dự thi. Vượt qua các đội thi, đội thi liên minh (học sinh Trường Tiểu học Bình Thủy và Tiểu học Bình Thủy 2) xuất sắc giành giải nhất, nhì khối tiểu học.

Học sinh Trường Tiểu học Bình Thủy trình diễn robot trên sa bàn.

Em Đặng Quốc Nam (lớp 5A2), Trường Tiểu học Bình Thủy, chia sẻ niềm hạnh phúc và tự hào khi cùng đội đạt giải nhất, đồng thời mong có thêm nhiều sân chơi robocon để học hỏi, rèn kỹ năng lập trình: “Sau cuộc thi, em sẽ tiếp tục tham gia các sân chơi khác để rèn luyện, nhất là nâng cao môn Tin học”. Trong đội, Quốc Nam phụ trách lập trình robot gắp gạch, gieo mầm đúng vị trí. Còn em Lê Đắc Thành (lớp 5A1) cho biết: “Em đã tham gia các cuộc thi robocon từ năm học lớp 4 và rất yêu thích bộ môn này”.

Ở Cuộc thi Sáng tạo Robocon ORC khu vực ĐBSCL 2025, học sinh của Trường Tiểu học Bình Thủy còn giành 3 giải Lập trình xuất sắc và 1 giải Điều khiển xuất sắc. Cô Phạm Thị Trúc Linh, giáo viên Trường Tiểu học Bình Thủy, cho biết thành công này là kết quả của sự hỗ trợ của ban giám hiệu, phụ huynh và quá trình luyện tập hằng ngày của thầy trò. Khó khăn lớn nhất là trong thời gian ngắn phải thiết kế robot tối ưu để gieo hạt, thu hoạch nông sản đúng vị trí và xử lý các tình huống nhanh, phối hợp tốt với đồng đội để rút ngắn thời gian và đạt điểm cao.

Cô Linh cho rằng: “Việc tham gia robocon hay các cuộc thi sáng tạo giúp học sinh nuôi dưỡng đam mê công nghệ, rèn tính kiên trì, kỹ năng làm việc nhóm, tư duy giải quyết vấn đề và sự tự tin, chủ động. Đồng thời, các em còn có cơ hội tạo ra sản phẩm thực tế”.

Với Trường Tiểu học Bình Thủy 2, chiến thắng tại Cuộc thi Sáng tạo Robocon ORC khu vực ĐBSCL 2025 nối tiếp chuỗi thành tích ấn tượng của nhà trường: giải nhất Cuộc thi Sáng tạo Robocon ORC online (10-2024), giải tư Cuộc thi Sáng tạo Robocon ORC toàn quốc (7-2025) và nay là giải nhất Cuộc thi Sáng tạo Robocon ORC khu vực ĐBSCL. Với chủ đề “Mùa vàng - Thu hoạch mùa vàng đưa về kho chứa nông sản”, đội đã sáng tạo hai robot thông minh: robot gieo hạt với tay gắp linh hoạt và robot thu hoạch có khay chứa lớn, đảm nhận vận chuyển nông sản lên các tầng cao để bảo quản.

Thành quả này là kết tinh của quá trình luyện tập kiên trì hằng ngày, giúp robot phối hợp nhịp nhàng, đồng thời thể hiện khả năng hợp tác, tư duy sáng tạo và tinh thần đổi mới trong mô phỏng sản xuất nông nghiệp hiện đại. Em Trang Lê Gia Tuệ, lớp 3 Trường Tiểu học Bình Thủy 2, cho biết ở chung kết, đội em đảm nhận phần hút bóng, thả vào tầng 2 khay nông sản, trong khi đội liên minh lùa gạch vào chỗ gieo hạt, tất cả đều phải thực hiện trong thời gian nhanh nhất. Còn em Nguyễn Hùng Thắng, lớp 5, bày tỏ niềm hạnh phúc khi đạt giải và mong có thêm nhiều sân chơi robocon.

Thúc đẩy phong trào STEM trong nhà trường

Trường Tiểu học Bình Thủy là một trong các trường tiểu học tiêu biểu của TP Cần Thơ trong triển khai giáo dục STEM - Robotic. Nhà trường liên tục đạt thành tích ấn tượng tại các sân chơi quốc tế như vô địch Wecode 2018 tại Trung Quốc, vô địch Robothon 2023 tại Malaysia, giải nhất Robothon 2025 tại Thái Lan; đồng thời học sinh còn sáng tạo nhiều sản phẩm hữu ích đạt giải cấp quận, thành phố. Được chọn thí điểm lồng ghép STEM vào chương trình, trường triển khai hiệu quả 100% học sinh tham gia và được Sở Giáo dục và Đào tạo TP Cần Thơ khen thưởng, khẳng định môi trường học tập sáng tạo, chất lượng và hội nhập.

Thành quả đạt được không chỉ nhờ nỗ lực dạy và học của thầy trò, mà còn từ sự chủ động của nhà trường trong thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, mạnh dạn đưa hoạt động ngoại khóa sáng tạo, đặc biệt là STEM - Robotic vào chương trình học 2 buổi/ngày. Ở buổi học thứ hai, học sinh được tham gia nhiều câu lạc bộ phong phú như bóng rổ, cầu lông, đàn, STEM - Robotic… Các hoạt động được chuẩn bị bài bản từ khâu lập kế hoạch, họp phụ huynh, phân công giáo viên đến bố trí thời khóa biểu hợp lý, đảm bảo không ảnh hưởng đến giờ học chính khóa. Với sự đồng thuận của ngành giáo dục, chính quyền, phụ huynh và học sinh, giáo dục STEM - Robotic trở thành điểm nhấn nổi bật, được thiết kế phù hợp với từng độ tuổi, giúp học sinh vận dụng kiến thức toán, khoa học, kỹ thuật vào thực tiễn qua các dự án học tập.

Thầy Triệu Thành Văn, Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Tiểu học Bình Thủy, cho biết thời gian tới nhà trường tiếp tục tạo mọi điều kiện thuận lợi để cho giáo viên có thời gian tham gia các lớp ôn luyện cho các em. Bên cạnh đó, trường đẩy mạnh công tác truyền thông để phụ huynh, học sinh thấy được tầm quan trọng của việc ứng dụng robocon. Nhà trường tiếp tục vận động nhà hảo tâm chung tay hỗ trợ; đồng thời tham mưu với ngành và địa phương đầu tư cơ sở vật chất, tạo điều kiện cho giáo viên bồi dưỡng chuyên môn; đẩy mạnh xây dựng các dự án học tập gắn với thực tiễn. Từ đó, tạo ra môi trường học tập thân thiện, sáng tạo, khơi gợi niềm say mê nghiên cứu và phát triển năng lực toàn diện cho học sinh.

Theo Ban Giám hiệu Trường Tiểu học Bình Thủy 2, các cuộc thi robocon không chỉ khích lệ tinh thần học sinh mà còn thúc đẩy phong trào STEM trong nhà trường. Dù mới phát triển vài năm, nhưng nhờ phối hợp với trung tâm mở lớp STEM, học sinh có điều kiện rèn luyện năng lực robocon, sẵn sàng tham gia các sân chơi từ cấp địa phương đến toàn quốc. Ban Giám hiệu các trường khẳng định sẽ tiếp tục duy trì và phát triển các lớp học STEM, nhằm nuôi dưỡng niềm đam mê khoa học, khơi gợi sự sáng tạo cho học sinh.

Bài, ảnh: ĐẶNG NGỌC