Tân Thủ tướng Yves Leterme (trái) tuyên thệ nhậm chức trước Quốc vương Albert II. Ảnh: Reuters

Ngày 27-11, Quốc vương Bỉ Albert II đã phê chuẩn việc bổ nhiệm Ngoại trưởng Yves Leterme làm Thủ tướng nước này, thay ông Herman Van Rompuy vừa từ chức để đảm nhận cương vị Chủ tịch đầu tiên Hội đồng châu Âu. Đây là lần thứ hai ông Leterme lên nắm quyền lãnh đạo chính phủ sau gần một năm từ chức do bê bối trong vụ cứu Fortis – ngân hàng lớn nhất nước Bỉ.

Các nhà phân tích cho rằng việc chọn ông Leterme làm thủ tướng Bỉ là một trong những nỗ lực nhằm giảm căng thẳng giữa cộng đồng 6 triệu người nói tiếng Hà Lan, 4 triệu người nói tiếng Pháp và 70.000 người nói tiếng Đức ở Bỉ. Tuy vẫn chưa thuyết phục được cộng đồng nói tiếng Pháp ở miền Nam, nhưng chính khách 49 tuổi này được tín nhiệm vì nổi tiếng nhất trong đảng Dân chủ Thiên chúa giáo Flemish (CDV- cộng đồng nói tiếng Hà Lan) chiếm đa số ở Quốc hội Bỉ.

Nhiệm kỳ đầu tiên của ông Leterme bắt đầu với thắng lợi của CDV trong cuộc bầu cử tháng 7-2007. Tuy nhiên, những nỗ lực thành lập chính phủ thất bại do sự bất đồng dai dẳng giữa các cộng đồng ngôn ngữ khác nhau. Sau nhiều trở ngại, tới tháng 3-2008, CDV thành lập được chính phủ liên hiệp, nhưng không đứng vững do các cuộc tranh cãi về cách thức làm thế nào để chuyển giao quyền lực nhiều hơn cho các khu vực của các cộng đồng ở Bỉ, khiến uy tín của ông sụt giảm nghiêm trọng đến nỗi phải đệ đơn từ chức vào tháng 7-2008. Khi ấy, Quốc vương Albert II đã bác đơn vì lo sợ bất ổn chính trị, nhưng vấn đề lại phát sinh khi nội các của ông bị cáo buộc can thiệp vào một vụ kiện liên quan tới việc bán ngân hàng Fortis, một trong những ngân hàng lớn nhất nước này, cho tập đoàn BNP Paribas của Pháp hồi tháng 10-2008. Cổ đông Fortis ngăn cản thương vụ này và đệ đơn kiện lên tòa án. Dù không phải là người chủ trương, nhưng ông Leterme vẫn từ chức vào tháng 12-2008. Sau đó, vụ việc được làm sáng tỏ là ông Leterme không sai phạm và trở lại chính trường với cương vị Ngoại trưởng dưới trướng của Thủ tướng Rompuy.

Theo các nhà phân tích, trở lại ghế thủ tướng lần thứ hai, thách thức lớn nhất của ông Leterme sẽ là giữ hòa thuận trong xã hội Bỉ. Trong nhiệm kỳ thủ tướng đầu tiên, ông Leterme đã không hàn gắn được những chia rẽ sâu xa giữa cộng đồng nói tiếng Hà Lan và cộng đồng nói tiếng Pháp trong nước. Giờ đây, nhiều người đang tự hỏi liệu ông có thực hiện nhiệm vụ tốt hơn, so với nhiệm kỳ đầu tiên hay không. Cựu Thủ tướng Bỉ Wilfried Martens và Thủ tướng tiền nhiệm Van Rompuy đã bày tỏ tin tưởng vào khả năng của ông Leterme.

N. MINH (Theo BBC, Reuters, WSJ)