Mua bán trái phép chất ma túy là hành vi đặc biệt nguy hiểm cho xã hội. Tùy thuộc vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội, người mua bán ma túy phải chịu các khung hình phạt khác nhau, trong đó cao nhất là tử hình.

Tháng 1-2024, Tòa án Nhân dân TP Cần Thơ mở phiên tòa sơ thẩm xét xử bị cáo Trần Hữu Khởi (sinh năm 1996, ngụ huyện Phong Điền) 17 năm tù tội vận chuyển trái phép chất ma túy. Khởi từng có tiền án 2 năm 6 tháng tù cùng tội danh trên; có tiền sự về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

Khoảng tháng 12-2022, Khởi được người bạn tên Phước (không rõ nhân thân) kêu đến phường Hưng Phú, quận Cái Răng gặp người tên Đức (không rõ nhân thân) nhận gói ma túy đem giao cho một người tên Trường, ở thị trấn Phong Điền, được trả tiền công 1 triệu đồng.

Bị cáo Khởi tại phiên tòa sơ thẩm. Ảnh: KIỀU CHINH

Theo hướng dẫn của Phước, Khởi điều khiển mô tô gặp Đức. Trong lúc nói chuyện với Đức, Phước điện kêu Khởi thuê taxi chạy về hướng huyện Phong Điền, sẽ có người đưa ma túy, Khởi làm theo. Khi taxi đang chạy trên đường, Phước điện bảo Khởi hạ kính xe xuống. Lúc này, Khởi thấy Đức chạy mô tô cạnh bên hông taxi và ném hộp sữa bên trong có ma túy vào nơi Khởi ngồi. Khởi bỏ gói đồ vào túi quần rồi kêu xe chạy đến huyện Phong Điền, gọi Trường ra chở vào nhà. Trường kêu người tên Khang chở Khởi vào nhà Khang, lát sau Trường tới. Tối hôm đó, Khởi tự mở gói ma túy nhận từ Đức lấy ra một ít, cả nhóm cùng sử dụng. Tiếp đó, Khởi ngủ lại nhà Khang, còn Trường đi về. Sáng 4-12, Trường gọi điện kêu Khởi ra nhà chơi, Khởi mang theo gói ma túy, để dưới sàn xe mô tô, lấy chân đè lên, rồi chạy đến nhà Trường, chờ Phước điện thoại để giao cho Trường. Khi vừa đến cửa nhà Trường, Khởi thấy công an nên đẩy hộp sữa có ma túy xuống đất, nhưng bị phát hiện, bắt giữ cùng tang vật.

Theo giám định, gói ma túy có trọng lượng trên 49gr. Quá trình điều tra, Khởi khai từ tháng 11-2022 đến khi bị bắt, đã giao ma túy cho Phước 3 lần, 2 lần trước Khởi tự chạy xe chở Phước đến nhà Trường để Phước giao, lần thứ 3 Khởi đi một mình thì bị bắt. Đối với các đối tượng liên quan vụ án, cơ quan chức năng xác minh được Trường hộ khẩu tại TP Hồ Chí Minh. Trường và Khang đang bị khởi tố, tạm giam về hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Về người tên Phước, cơ quan chức năng đang tiếp tục làm rõ, xử lý sau.

Hành vi mua bán trái phép chất ma túy là một trong các hành vi sau: bán trái phép chất ma túy cho người khác (không phụ thuộc vào nguồn gốc chất ma túy do đâu mà có) bao gồm cả việc bán hộ chất ma túy cho người khác để hưởng tiền công hoặc các lợi ích khác; mua chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác; xin chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác; dùng chất ma túy nhằm trao đổi thanh toán trái phép (không phụ thuộc vào nguồn gốc chất ma túy do đâu mà có); dùng tài sản không phải là tiền đem trao đổi, thanh toán… lấy chất ma túy nhằm bán lại trái phép cho người khác; tàng trữ chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác; vận chuyển chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác. Người tổ chức, người xúi giục, người giúp sức cho người thực hiện một trong các hành vi mua bán trái phép chất ma túy nêu trên đều bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội mua bán trái phép chất ma túy.

Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định hành vi mua bán trái phép chất ma túy sẽ bị xử lý với từng khung hình phạt như sau:

- Phạt tù 2-7 năm đối với người có hành vi mua bán trái phép chất ma túy.

- Phạt tù 7-15 năm đối với người có hành vi mua bán trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau: có tổ chức; phạm tội 2 lần trở lên; đối với 2 người trở lên; lợi dụng chức vụ, quyền hạn; lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức; sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội hoặc bán ma túy cho người dưới 16 tuổi; qua biên giới; nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 500gr đến dưới 1kg; heroine, cocaine, methamphetamine, amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 5gr đến dưới 30gr...

- Phạt tù 15-20 năm đối với người có hành vi mua bán trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau: nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 1kg đến dưới 5kg; heroine, cocaine, methamphetamine, amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 30gr đến dưới 100gr...

- Phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình đối với người có hành vi mua bán trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau: nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng 5kg trở lên; heroine, cocaine, methamphetamine, amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng 100gr trở lên...

Người phạm tội mua bán trái phép chất ma túy còn có thể bị phạt tiền 5-500 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

HOÀNG YẾN