Việt Nam và Campuchia hai quốc gia có quan hệ gắn bó từ rất lâu đời. Lãnh đạo cấp cao hai nước luôn khẳng định quyết tâm tiếp tục cùng nhau vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị, hợp tác ngày càng phát triển, mang lại lợi ích cho nhân dân hai nước. Với đất nước và nhân dân Campuchia, thời gian qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP Cần Thơ đã dành nhiều sự quan tâm và tình cảm đặc biệt, có những hành động thiết thực nhằm góp phần tăng cường tình đoàn kết, gắn bó, hữu nghị bền vững.

Cùng nhau chia ngọt, sẻ bùi

Đồng chí Trần Quốc Trung, Bí thư Thành ủy Cần Thơ tiếp đón đoàn tướng lĩnh Quân đội Hoàng gia Campuchia đến thăm TP Cần Thơ. Ảnh: HỒNG VÂN

38 năm qua, kể từ ngày nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng, Quân đội Nhân dân Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ giúp bạn, trở về nước, ký ức về những năm tháng làm nghĩa vụ quốc tế cao cả trên đất bạn vẫn còn in sâu trong tâm trí của những người lính Việt Nam. Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ kính yêu "Giúp bạn là tự giúp mình", Đoàn chuyên gia thống nhất – Chuyên gia quân sự và quân tình nguyện Việt Nam (Đoàn 9902) đã thực hiện nhiệm vụ quốc tế trên đất nước Campuchia - tại địa bàn tỉnh Kompongchhnang. 10 năm giúp bạn, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng, giúp dân tộc bạn hồi sinh và phát triển.

Đối với chú Nguyễn Văn Cận, Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam – Campuchia, TP Cần Thơ, những kỷ niệm về đất nước Campuchia không thể nào quên. Chú Cận kể, chú xuất thân từ một gia đình giàu truyền thống cách mạng, cha mẹ và anh trai đều tham gia kháng chiến ở Campuchia. Bản thân chú cũng được sinh ra tại Campuchia. Vuốt nhẹ mái tóc điểm bạc, chú xúc động kể: "Từ năm 1979 - 1989, tôi được điều động sang chiến trường Campuchia làm nhiều công tác khác nhau. Nhớ nhất là giai đoạn đầu tiên vào khoảng năm 1979 - 1981, lúc tôi làm Đại đội phó Đại đội 4, Tiểu đoàn 579 – Đoàn 9902. Thời gian đó, chứng kiến cảnh nhân dân nước bạn đói kém, bộ đội ta sẵn sàng nhường cơm sẻ áo, rồi hướng dẫn bà con kỹ thuật trồng trọt, hớt tóc cho các trẻ em nghèo nước bạn… Qua đó, đã tạo tình cảm quý mến, khắn khít với nhân dân Campuchia. Tôi vẫn nhớ, nhiều bà con nói rằng, nếu không có bộ đội Việt Nam, bà con nơi đây đã chết hết rồi, vì dưới chế độ của Pôl Pốt, người dân Campuchia thiếu thốn trăm bề…".

Vào thời điểm đó, trong chiến tranh ác liệt, cái sống - cái chết chỉ cách nhau gang tấc, nỗi nhớ quê nhà cứ quay quắt trong tâm hồn người chiến sĩ mới 23 tuổi. Nhưng chú Cận cùng với đồng đội đã vượt lên mọi gian nguy để hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu và xây dựng giúp bạn. Hiện nay, chú Cận là Chủ tịch Chi hội Hữu nghị Việt Nam – Campuchia tại TP Cần Thơ. Mỗi lần trở lại đất nước Campuchia, nhiều hồi ức đẹp của một thời giúp bạn lại sống dậy trong tâm hồn chú.

Chú Trần Thành Nghiệp, nguyên Chủ tịch Hội Cựu chiến binh TP Cần Thơ cũng từng giúp bạn trên chiến trường Campuchia. Bồi hồi khi nhắc về kỷ niệm cũ, chú Nghiệp chia sẻ: "Từng tham gia kháng chiến chống Mỹ, trong thâm tâm tôi, chiến tranh Việt Nam là một trong những cuộc chiến tàn khốc trên thế giới, nhưng vẫn không tàn khốc bằng chế độ diệt chủng của Pôl Pốt ở Campuchia. Từ những năm 1979 – 1986, mỗi năm đó, khi vào chiến dịch, tôi đều được phân công sang chiến trường từ 1 – 2 tháng. Ấn tượng khó quên của tôi là hình ảnh rất nhiều người dân Campuchia lúc đó sống rất khổ sở, không có gạo ăn, chết đói, chết khát. Trong lúc đất nước Việt nam còn nhiều khó khăn, từng người lính Quân đội Nhân dân Việt Nam không chỉ hy sinh xương máu, chịu đựng gian khổ, thiếu thốn, mà còn chia phần gạo, thuốc men ít ỏi của mình để giúp nhiều người dân nước bạn bị kiệt sức, ốm đau…". Với tinh thần chính nghĩa trong sáng đó, người dân Campuchia đã gọi quân tình nguyện Việt Nam là bộ đội "Nhà Phật" – một dấu ấn sâu sắc trong thời kỳ lịch sử đặc biệt đoàn kết hai dân tộc Việt Nam – Campuchia. Sự hy sinh cao cả, trong sáng của hàng vạn cán bộ, chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam giúp đất nước, nhân dân bạn hồi sinh, càng thắt chặt tình cảm anh em láng giềng gắn bó như máu thịt. Ngày hoàn thành nhiệm vụ, sắp về nước, chú Thành Nghiệp bịn rịn viết nên những câu thơ đầy yêu thương, nhung nhớ:

"Cá, tôm tâm sự những gì?

Biết bao tình nghĩa khắc ghi vào lòng.

Thế là nhiệm vụ đã xong.

Quê hương vẫy gọi, hướng đông vừng hồng.

"Coong Rây" ơi!

Mai dù xa cách núi ngàn

Tim anh vẫn giữ tình nàng "Coong Rây""

Đoàn kết, hữu nghị bền vững

Ngược thời gian, trở về 50 năm trước, ngày 24-6-1967 đánh dấu sự kiện quan trọng khi Việt Nam và Campuchia chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Đây là thời kỳ lịch sử đặc biệt, khi nhân dân hai nước đồng cam cộng khổ, chia sẻ ngọt bùi, hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau vì sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước phồn vinh. Sau năm 1993, quan hệ hai nước chuyển sang giai đoạn phát triển mới. Với phương châm "Láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài", quan hệ hai nước không ngừng được củng cố và phát triển sâu rộng trên mọi lĩnh vực, mang lại hiệu quả thiết thực cho nhân dân hai nước. Các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao, các đoàn ngoại giao nhân dân giữa hai nước đã góp phần duy trì quan hệ hữu nghị, đoàn kết truyền thống và hợp tác láng giềng thân thiện. Những năm gần đây, quan hệ hợp tác giữa hai nước ngày càng phát triển sâu rộng, thiết thực và có hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực.

Hiện nay, Việt Nam đang là nhà đầu tư lớn thứ 5 và là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Campuchia. Việt Nam có 190 dự án đầu tư tại Campuchia, với tổng số vốn đăng ký là 2,89 tỉ USD trên các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, viễn thông, y tế, xây dựng,… Campuchia có 18 dự án đầu tư còn hiệu lực ở Việt Nam, với tổng vốn đăng ký hơn 58,125 triệu USD, đứng thứ 49 trên tổng số 103 quốc gia và vùng lãnh thổ có hoạt động đầu tư tại Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai nước năm 2016 đạt trên 2,9 tỉ USD; quý I-2017, ước đạt 936 triệu USD (tăng 11,6% so với cùng kỳ năm 2016).

Đoàn công tác TP Cần Thơ tổ chức khám, cấp thuốc và tặng quà cho nhân dân huyện Ô Đông, tỉnh Kom Pong Spư, Campuchia. Ảnh: LHCTCHN TP Cần Thơ cung cấp.

Với đất nước và nhân dân Campuchia, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP Cần Thơ đã dành nhiều sự quan tâm và tình cảm đặc biệt. Thời gian qua, lãnh đạo TP Cần Thơ đã có các hoạt động thiết thực góp phần vun đắp, tăng cường tình hữu nghị anh em Việt Nam – Campuchia. Trong đó, hợp tác về giáo dục, y tế được ưu tiên. Hiện nay, có khoảng 20 sinh viên Campuchia theo học tại Trường Đại học Y Dược Cần Thơ và Trường Đại học Cần Thơ. Bên cạnh việc đào tạo, thành phố có chính sách ưu tiên, hỗ trợ một phần chi phí học tập cho các du học sinh Campuchia. Em Yong Navy, sinh viên năm 3 Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, chia sẻ: "Ba em làm ở Cục Phát triển Bộ Quốc phòng Campuchia. Qua những câu chuyện kể của ba, hình ảnh đất nước Việt Nam xinh đẹp, tốt bụng đã thôi thúc em đến Việt Nam, đến TP Cần Thơ học tập. Trong quá trình học tập, em nhận được nhiều sự quan tâm, giúp đỡ từ thầy cô, bè bạn. Em đặc biệt yêu thích TP Cần Thơ xinh đẹp, với những con người hào hiệp, nhân ái…".

Để vun đắp tình hữu nghị đặc biệt giữa hai quốc gia, TP Cần Thơ đã kết nghĩa với tỉnh KompongChhnang và Battampang. Các hoạt động giao lưu, đối ngoại không ngừng tăng cường. Liên hiệp các tổ chức hữu nghị (LHCTCHN) TP Cần Thơ đã xây dựng và duy trì hoạt động của Hội Hữu nghị Việt Nam – Campuchia TP Cần Thơ, gồm 3 Chi hội cơ sở: Chi hội cơ sở Quân tình nguyện Việt Nam Tiểu đoàn 759 Đoàn 9902 tỉnh Kompong Chhnăng – Campuchia; Chi hội cơ sở Việt kiều Campuchia – TP Cần Thơ và Chi hội cơ sở Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú TP Cần Thơ, với hơn 200 hội viên sinh hoạt định kỳ hằng tháng. LHCTCHN TP Cần Thơ đã tổ chức nhiều hoạt động, chương trình thiết thực. Mới đây, tháng 4-2017, đoàn cán bộ, y bác sĩ TP Cần Thơ gồm 62 thành viên đã đến khám, chữa bệnh miễn phí cho 2.500 bệnh nhân tại 5 ấp của xã Dứt Sa Ma Ki, huyện Ô Đông, tỉnh Kom Pong Spư, với tổng chi phí hỗ trợ và quà tặng khoảng 700 triệu đồng.

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP Cần Thơ luôn xác định tình hữu nghị truyền thống, đoàn kết với Campuchia là yếu tố đối ngoại quan trọng trong quan hệ quốc tế. Sắp tới, ngày 20-6-2017, TP Cần Thơ sẽ tổ chức họp mặt kỷ niệm 50 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Campuchia (24/6/1967 – 24/6/2017). Đây là dịp để nhìn lại chặng đường gắn bó, tương trợ lẫn nhau giữa Việt Nam – Campuchia nói chung, TP Cần Thơ – Campuchia nói riêng, góp phần thúc đẩy tình đoàn kết hữu nghị keo sơn, gắn bó giữa Việt Nam – Campuchia đời đời bền chặt. 

HỒNG VÂN