* Ghi chép: Vân Lâm - Chấn Hưng

Họ là những công nhân, nông dân bình dị, thật thà, chất phác, nhưng khi “gặp chuyện bất bình” thì không nệ hiểm nguy, sẵn sàng ra tay nghĩa hiệp, quyết tâm bênh vực người yếu thế, bảo vệ lẽ phải...

* Thấy chuyện bất bình

Một buổi chiều cuối năm, uống cà phê trên vỉa hè ở khu đô thị Nam sông Cần Thơ, chúng tôi bị cuốn hút bởi chuyện kể của cánh xe ôm ngồi cạnh bên về một thanh niên nhiều lần vây bắt các đối tượng trộm cắp, cướp giật tài sản trên đường phố...

Anh La Hoàng Vũ. Ảnh: T.K

Khoảng 12 giờ ngày 25-8-2010, nghe tiếng la thất thanh của một phụ nữ trung niên: “Trộm! Trộm!... bà con ơi!”, nhìn phía trước thấy một đối tượng khả nghi, dáng vẻ gấp gáp, đang điều khiển chiếc xe đạp điện từ hướng cầu Quang Trung đến cảng Cái Cui, một anh công nhân đang đi trên đường lập tức phóng xe đuổi theo và nhanh chóng tóm gọn được tên trộm, giao cơ quan chức năng xử lý. Tại Công an phường Phú Thứ, tên trộm khai tên Trần Ngọc Khánh (sinh năm 1981, ngụ phường Phú Thứ), do túng quẫn nên lợi dụng giữa trưa mọi người nghỉ ngơi để ra tay cuỗm chiếc xe đạp điện dựng trước sân một căn hộ, chưa kịp tẩu thoát thì bị phát hiện. Người thanh niên gan dạ, nhanh nhạy tham gia bắt trộm đó là La Hoàng Vũ (sinh năm 1974, ở phường Phú Thứ, quận Cái Răng, TP Cần Thơ), là nhân viên Công ty cổ phần Xây dựng công trình giao thông 586, chi nhánh tại TP Cần Thơ. Hoàng Vũ xuất thân trong gia đình nông dân nghèo, đông anh em, từ nhỏ đã quen việc đồng áng, bắt ốc, mò cua, giăng câu, kéo lưới... Ngày trước, Hoàng Vũ không ít lần cùng đám bạn trong xóm đem cua, cá đi bán ở chợ Tân An, dọc đường bị một số đối tượng lưu manh kiếm chuyện hành hung, giật hết cả cá và tiền. Anh Nguyễn Phú Trung, bạn của Hoàng Vũ nhớ lại: “Cùng trang lứa, nhưng tướng tá Hoàng Vũ khá cao to, hôm nào có nó đi cùng, chúng tôi cảm thấy an tâm hơn. Có lần, tụi tôi vừa tới chợ, đặt mớ cá, cua xuống lòng đường bán thì bọn côn đồ nhào tới định giật. Hoàng Vũ phản ứng lại, bị chúng vây đánh. Mấy đứa tôi hoảng sợ, đứa la làng, đứa chạy cầu cứu bảo vệ chợ. Còn Hoàng Vũ dù bị đánh, nhưng vẫn gan lì, kiên quyết kháng cự, giật lại bằng được mớ cua, cá. Nhờ vậy, tụi côn đồ cũng ngán ngại không còn tùy tiện ức hiếp bọn trẻ nhà quê chúng tôi nữa. Có bữa, vì bảo vệ tụi tôi và số tài sản ít ỏi, Hoàng Vũ thương tích khắp người. Tôi hỏi Hoàng Vũ sợ không, bạn đáp: “Nếu sợ, chúng làm tới. Kẻ côn đồ phải sợ người lương thiện chứ! Mình đúng thì nhiều người ủng hộ, lo gì không ngăn chặn được kẻ xấu!”. Câu nói đó của Hoàng Vũ, chúng tôi nhớ đến bây giờ, giúp chúng tôi mạnh mẽ hơn, vững tin hơn vào sức mạnh của lẽ phải, những khi đối diện với khó khăn, trở ngại trong cuộc sống. Ngày nay, mỗi lần gặp lại, anh em tôi thường nhắc chuyện này, coi đó là một kỷ niệm đẹp khó quên thuở thiếu thời...”.

Nhắc đến Hoàng Vũ, ông Huỳnh Văn Ba, một người dân địa phương, tỏ vẻ thán phục: “Chỉ riêng trong năm 2010, Hoàng Vũ đã bắt 3 vụ cướp giật, trộm tài sản! Bắt cướp, bắt trộm là một việc nguy hiểm, không phải ai cũng làm được, nhưng Hoàng Vũ không hề ngán ngại, không sợ đồng bọn chúng trả thù. Có lẽ vậy, bà con nơi đây đặt cho anh biệt danh là hiệp sĩ đường phố”.

Một chiều gần cuối năm, chúng tôi gặp Hoàng Vũ đang bận rộn, chuẩn bị lên “toa” để ra chợ mua đồ chuẩn bị ăn Tết. Nhà có 6 anh chị em, cha mất sớm, anh chị lớn đều có gia đình riêng tư. Hoàng Vũ là con thứ 4, hiện còn độc thân, nên anh cáng đán hầu hết công việc trong nhà. Dù bận nhiều việc ở công ty, nhưng anh vẫn dành thời gian cùng anh chị em trong gia đình chăm sóc, phụng dưỡng mẹ già, lo cho các em ăn học. Chị La Thị Xuân, chị gái của Hoàng Vũ, nói: “ Vũ khéo tay lắm! Hễ đến cuối tuần, Vũ thường gọi điện mời anh chị em về nhà nấu nướng, cùng nhau ăn uống, chuyện trò, không khí gia đình trở nên ấm cúng”. Đúng như tính cách, Hoàng Vũ có gương mặt cương nghị, đôi mắt sáng. Anh bộc bạch: “Người lao động chân chính kiếm được đồng tiền phải đổ nhiều mồ hôi, công sức. Vậy mà, một số kẻ chỉ thích hưởng thụ mà chây lười lao động, thật đáng chê trách. Tôi nghĩ, chỉ cần mỗi người tiếp một tay trong công tác phòng chống tội phạm thì lo gì kẻ xấu hoành hành”.

Trung tá Tăng Văn Hùng, Trưởng Công an phường Phú Thứ, quận Cái Răng nhận xét: “Thời gian qua, phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở địa phương đạt hiệu quả tốt, người dân mạnh dạn tố giác, cung cấp các nguồn tin có giá trị, giúp lực lượng công an triệt phá nhiều tụ điểm tệ nạn xã hội, băng ổ nhóm phạm pháp. Cá nhân nổi bật trong phong trào này phải kể đến anh Lê Hoàng Vũ, người đã trực tiếp bắt giữ nhiều đối tượng trộm cắp, cướp giật tài sản, góp phần cùng chính quyền ổn định tình hình an ninh trật tự trên địa bàn”.

* Quyết tâm ngăn chặn cái xấu

Buổi chợ cuối năm ở chợ Ba Đá (ấp Thạnh Phú 2, xã Trung Hưng, huyện Cờ Đỏ, TP Cần Thơ) hàng hóa phong phú và người mua cũng tấp nập. Xế trưa, đội viên dân phòng xã Trần Văn U (Năm U) tiếp vợ là chị Trần Thị Thắm dọn hàng, tranh thủ về nhà lo cơm nước cho gia đình. Đây là năm thứ 6, kể từ khi Đội Dân phòng xã Trung Hưng được thành lập, người dân trong ấp Thạnh Phú 2 vui Tết trong không khí yên bình, không còn nơm nớp lo lắng về tệ nạn, trộm cướp lộng hành như trước.

Anh Trần Văn U khắc tinh với bọn tội phạm. Ảnh: NG.B

Trời vừa hừng sáng một ngày giữa tháng 6-2010, chị Hoa ở TP Hồ Chí Minh cùng 4 người phụ nữ khác ăn mặc sang trọng, đến chốt gác của Đội Dân phòng xã Trung Hưng trình báo: L.V.H. con của ông L.V.C. (ở ấp Thạnh Phú 2, xã Trung Hưng) trước đây đã từng chung sống như vợ chồng với chị, nhưng không đăng ký kết hôn. Hôm nay, anh H. bỏ chị đi cưới người phụ nữ khác. Vì thế, chị Hoa đến trình báo với Đội Dân phòng, dọa sẽ phá tan đám cưới, nếu như anh H. và gia đình không trả số tiền hơn 12 triệu đồng đã mượn trước đó... Biết chuyện, cả nhà anh H. lo lắng, nhà gái thì xôn xao, lo sợ, không dám bước vào nhà trai. Trước tình huống hy hữu này, anh Năm U tỏ ra khéo léo, dàn xếp êm xuôi mọi chuyện. Anh kể: “Hôm đó, tôi cho người giữ chân chị Hoa; còn tôi thì ba chân bốn cẳng chạy đến nhà, mời anh H. cùng gia đình đến chốt gác. Đến nơi, hai bên cự cãi dữ dội. Thế nhưng, tôi đứng ra dàn xếp, động viên hai bên suốt hơn 5 tiếng đồng hồ, sau cùng gia đình anh H. đồng ý trả số tiền hơn 12 triệu đồng cho chị Hoa. Sau đó, chị Hoa ra về, còn anh H. và gia đình về nhà rước dâu, đãi khách...”. Là ấp vùng sâu, nằm cách trung tâm xã Trung Hưng khoảng 7km, trước đây, việc đi lại của người dân Thạnh Phú 2 rất khó khăn, mùa mưa sình lầy trơn trợt, mùa nắng thì bụi bay mù mịt; còn tại những điểm giáp ranh như Ba Đá, Ba Gừa và Kinh Mới, tiếp giáp các xã Thới Hưng, Thạnh Phú (huyện Cờ Đỏ) và phường Tân Hưng (quận Thốt Nốt), tình hình an ninh trật tự rất phức tạp. Nhiều băng nhóm thanh thiếu niên thường tụ tập đá gà, đánh bài, nhậu nhẹt, gây rối làm mất an ninh trật tự; nạn trộm cắp, cướp giật luôn diễn ra... Cuối năm 2004, Đội Dân phòng xã Trung Hưng được thành lập (gồm 16 thành viên), anh Năm U là một trong những người xung phong tham gia và nhiệt tình đề xuất nhiều giải pháp huy động sức dân trong phòng chống tệ nạn, tội phạm ở địa phương.

Dáng người anh U cao to, lực lưỡng, đặc biệt là lông mày dày, hàm râu đen, rậm, thoạt nhìn, các đối tượng côn đồ cũng có phần ngán ngại. Từ lúc tham gia Đội Dân phòng cho tới nay, anh Năm U đã cùng anh em xử lý, giải tán rất nhiều vụ thanh thiếu niên tụ tập uống rượu, gây rối hay tham gia bắt giữ các đối tượng trộm cắp, thu hồi và giao trả tài sản cho bị hại. Anh Năm U bộc bạch: “Thành viên Đội Dân phòng hầu hết là dân lao động nghèo, nhưng rất nhiệt tình trong các hoạt động phòng chống tội phạm và các tệ nạn xã hội, nhờ đó tạo được sức mạnh đoàn kết, thu hút sự tham gia tích cực của người dân địa phương. Giờ, chỉ cần nghe tri hô có trộm là nhiều thanh niên trong xóm lập tức có mặt, tham gia tấn công, vây bắt, kẻ gian khó mà trốn thoát...”. Điển hình như vụ vây bắt 2 đối tượng trộm vịt đẻ, xảy ra hồi tháng 8 năm 2010. Nhận được nguồn tin tố giác quần chúng, hôm đó trong ca trực, anh Năm U cùng 2 thành viên khác của Đội Dân phòng nhanh chóng đến nơi. Thấy lực lượng đến, 3 tên trộm liền quăng 3 bao chứa vịt đẻ bên trong, bỏ chạy. Hơn 2 giờ rượt đuổi trên cánh đồng đầy nước, anh Năm U cùng các anh em đã bắt được 2 đối tượng giao cơ quan chức năng xử lý; riêng 1 đối tượng thì chạy sang xã Thới Hưng, tẩu thoát... Ông Nguyễn Văn Huỳnh, Đội trưởng Đội Dân phòng xã Trung Hưng, cho biết: “Anh Năm U là một trong những thành viên của Đội Dân phòng tích cực tham gia tuần tra, canh gác và dũng cảm trong bắt tội phạm. Với những đóng góp đó, anh vinh dự được Ban Giám đốc Công an TP Cần Thơ tặng giấy khen, vì có thành tích xuất sắc trong công tác phối hợp giữ gìn an ninh trật tự ở cơ sở giai đoạn năm 2003-2008”.

Tết này, anh Năm U đã bước sang tuổi 50, các con đều đã trưởng thành và có gia đình riêng. Tuy không còn nặng gánh con cái nhưng việc mưu sinh của anh chị cũng không dễ dàng. Không có đất sản xuất, anh Năm U sống bằng nghề làm mướn, còn chị buôn bán nhỏ ở chợ. Nhiều hôm, bốc vác cả ngày về nhà toàn thân ê ẩm, chỉ mong nằm nghỉ nhưng anh vẫn thu xếp tham gia tuần tra đêm với anh em, không bỏ buổi nào. Anh nói: “Tuy chưa khá giả nhưng tôi tự hào vì mình có một gia đình đâm ấm, hạnh phúc và làm được những việc có ích cho cộng đồng, xã hội”.

* * *

“... Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ thuộc về phần ai?...”. Đó cũng là suy nghĩ của các anh Lê Hoàng Vũ, Trần Văn U... Dẫu cuộc sống còn bộn bề gánh nặng mưu sinh, nhưng các anh đã bất chấp hiểm nguy, không ngại gian khó, quyết tâm bài trừ, đẩy lùi cái xấu, cái ác. Các anh đã góp sức cho phong trào Toàn dân bảo vệ An ninh Tổ quốc ở địa phương ngày càng phát triển, có sức lan tỏa mạnh mẽ...