Theo Tổ chức Y tế Thế giới, dân số nước ta đã đứng hàng thứ 13 trên thế giới. Trong những năm tới, dân số Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục tăng, trung bình mỗi năm sẽ tăng thêm hơn 1 triệu người, bằng dân số của một tỉnh trung bình. Quy mô dân số xấp xỉ 87 triệu người, mật độ dân số 257 người/km2. Dự báo vào giữa thế kỷ 21, nếu duy trì được mức sinh thay thế, quy mô dân số sẽ ổn định ở mức 115-120 triệu người với tuổi thọ trung bình khá cao: 71,3 tuổi.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay tuổi thọ người dân của dân số nước ta rất thấp, chỉ đạt 58,2 tuổi và xếp thứ 116/174 quốc gia. Một số chỉ tiêu phản ánh về sức khỏe bà mẹ, trẻ em còn ở mức thấp: năm 2005 tỷ suất tử vong mẹ còn ở mức cao tới 80/100.000; tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 1 tuổi của cả nước là 17,8 phần nghìn; tỷ lệ suy dinh dưỡng theo cân nặng của trẻ em dưới 5 tuổi còn 20,2%; tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp, còi là 35%; tỷ lệ người tàn tật chiếm gần 6,3% dân số và có tới 1,5% dân số bị thiểu năng thể lực và trí tuệ.

Kết quả Tổng điều tra Dân số và Nhà ở năm 2009 cho thấy: số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở nước ta, từ 15- 49 tuổi tiếp tục tăng trong vòng 15 năm tới. Do vậy, các chương trình dịch vụ sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình cần tiếp tục đáp ứng cả về số lượng và chất lượng cho các đối tượng này, nhất là các đối tượng thanh niên và vị thành niên kể cả các quận huyện ngoại thành. Đồng thời phải có sự vào cuộc hết sức quyết liệt của các cấp, các ngành và các bậc cao niên, trưởng lão; các vị chức sắc tôn giáo địa phương; đoàn thanh niên và các bậc phụ huynh từng bước thay đổi nhận thức và quan niệm cổ hủ lạc hậu dẫn đến chất lượng dân số thấp, tỷ lệ tử vong bà mẹ và trẻ sơ sinh tiếp tục là vòng luẩn quẩn không chỉ ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế chậm phát triển mà ngay ở các thành phố và vùng đồng bằng ...

Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc cũng cảnh báo: Chất lượng dân số thấp đang là yếu tố cản trở sự phát triển và đặt Việt Nam trước nguy cơ tụt hậu xa hơn. Chỉ số phát triển con người của nước ta tuy từng bước cải thiện, nhưng vẫn ở mức thấp hơn so với nhiều nước trong khu vực và thấp xa so với các nước công nghiệp. Tuy là nước đông dân thứ 13 trên thế giới, nhưng chỉ số phát triển con người và các chỉ tiêu về chất lượng dân số của Việt Nam chỉ xếp thứ 108 trong 177 nước.

NHẬT MINH (TTXVN)