29/05/2009 - 20:00

Tranh cãi khỉ biến đổi gien

Các nhà khoa học Nhật Bản vừa cho ra đời đàn khỉ biến đổi gien đầu tiên trên thế giới. Những chú khỉ đuôi sóc này mang gien làm cho da chúng phát sáng, phục vụ nghiên cứu y học.

Công trình của Viện Động vật thực nghiệm trung ương thuộc Đại học Keio được công bố trên tạp chí Nature (Anh). Các nhà khoa học đưa một gien “ngoại” vào phôi thai của khỉ đuôi sóc, giống khỉ nhỏ có nguồn gốc từ Brazil. Gien này mang prôtêin huỳnh quang xanh lục (GFP), thành phần trích xuất từ loài sứa và hiện được sử dụng phổ biến làm chất đánh dấu sinh học (động vật được gán GFP sẽ phát ra màu xanh lục khi tiếp xúc với ánh sáng cực tím). Phôi chuyển gien sau đó được cấy trở lại tử cung của 7 con khỉ cái. Chỉ có 4 con đậu thai và sinh được 5 khỉ con, tất cả đều mang gien GFP.

Ở 2 trong số 5 con khỉ này, gien GFP ăn sâu vào tế bào sinh sản. Rồi từ 1 trong 2 con khỉ trên, người ta tạo ra bầy khỉ mang gien GFP thế hệ thứ hai. Mục tiêu tiếp theo là tạo ra bầy khỉ biến đổi gien có khả năng mắc những bệnh ở người như hội chứng liệt rung (bệnh Parkinson).

Thành tựu trên có ý nghĩa quan trọng bởi các nhà nghiên cứu từng ao ước có được động vật có cấu tạo sinh lý gần giống con người để tìm hiểu nguyên nhân và cách chữa trị những căn bệnh hiểm nghèo, chẳng hạn chứng lẫn ở người già (bệnh Alzheimer) và Parkinson, vốn không thể mô phỏng trên chuột vì cấu tạo của chúng khác xa con người.

Mặc dù vậy, thành công của các nhà khoa học Nhật cũng gây nhiều tranh cãi. Các chuyên gia nghiên cứu linh trưởng ở Mỹ cho rằng khỉ đuôi sóc không hữu dụng bằng khỉ đầu chó hay khỉ nâu trong việc mô phỏng một số căn bệnh, nhất là HIV/AIDS và bệnh lao. Một vấn đề khác nữa là việc đưa ngẫu nhiên một gien “ngoại” vào hệ gien của khỉ có thể gây ra một số trường hợp hư thai, thậm chí ung thư. Ngoài ra, bảo vệ quyền lợi của động vật linh trưởng và ngăn chặn sự ra đời của những em bé biến đổi gien cũng là những yếu tố các nhà khoa học cần lưu tâm, cân nhắc.

T.TRÚC (Theo AFP)

Chia sẻ bài viết