Dịch COVID-19 đang ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều ngành nghề, nhưng ngành công nghiệp âm nhạc là một ngoại lệ. Mặc dù nhiều chương trình, kế hoạch của các nghệ sĩ bị trì hoãn hoặc hủy bỏ, nhưng doanh thu thực tế của ngành này đang tăng trưởng rất tích cực.

Taylor Swift là một trong những nghệ sĩ góp phần thúc đẩy doanh thu của ngành công nghiệp ghi âm năm qua.

Theo báo cáo mới nhất của Liên đoàn Công nghiệp ghi âm quốc tế (IFPI), năm 2020 tổng doanh thu của ngành đạt 21,6 tỉ USD, tăng 7,4%. Ðây là năm thứ 6 liên tiếp công nghiệp ghi âm vẫn duy trì đà tăng trưởng, bất chấp ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19. Với mức này năm 2020 cũng ghi nhận doanh thu cao nhất của nền âm nhạc toàn cầu trong hai thập niên qua, tính từ năm 2002 đến nay. Theo báo cáo, mảng trực tuyến có tốc độ tăng trưởng rất nhanh. Doanh thu từ âm nhạc trực tuyến đạt 13,4 tỉ USD, chiếm 62,1% doanh thu toàn cầu, tốc độ tăng trưởng ghi nhận là 19,9%. Sự chuyển dịch tăng trưởng này được cho là do một phần từ dịch COVID-19, giúp doanh thu đăng ký trực tuyến trả phí tăng, với mức tăng trưởng là 18,5%. Tính đến cuối năm 2020, có đến 443 triệu người dùng dịch vụ phát trực tuyến trả phí trên toàn thế giới, nhiều nhất thông qua các nền tảng Spotify, Apple Music…

Ông Frances Moore, Giám đốc điều hành IFPI, nhìn nhận: “Ðại dịch COVID-19 đã đặt ra những thách thức không thể tưởng tượng nổi. Ngành công nghiệp ghi âm cũng chịu nhiều tác động như những ngành khác, nhưng cộng đồng âm nhạc đã đoàn kết và hỗ trợ nhau. Chúng tôi vẫn đang làm việc để tiếp tục hỗ trợ sự nghiệp của các nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhân viên trong ngành trên toàn thế giới thông qua nhiều phương thức”. Theo IFPI kết quả có được nhờ nỗ lực, chăm chỉ và đóng góp của hàng loạt nghệ sĩ nổi tiếng. Trong danh sách Top 10 đĩa đơn bán chạy nhất thế giới năm 2020 do IFPI công bố, ca khúc “Blinding Lights” của nam ca sĩ The Weeknd có đến 2,7 tỉ lượt tải về có trả phí. Bên cạnh đó còn ghi nhận sự bứt phá của nhóm nhạc Hàn Quốc BTS và nữ ca sĩ Taylor Swift khi tích cực ra nhiều sản phẩm âm nhạc sáng tạo.

Thực tế, âm nhạc trực tuyến không chỉ cứu ngành công nghiệp ghi âm trong giai đoạn hiện nay, mà nó còn mang đến nhiều lợi ích cho các nghệ sĩ. Họ có được những khoản thu lớn từ việc bán bản quyền các ca khúc. Ðầu năm 2021, các ca sĩ nổi tiếng như Bob Dylan, Neil Young, Stevie Nicks, Shakira, Mick Fleetwood… đều gia nhập “làn sóng bán sạch gia tài âm nhạc” của họ. Cụ thể, Bob Dylan đã bán bản quyền toàn bộ các ca khúc do ông sáng tác cho Universal Music Publishing Group, với mức giá được cho là 300-400 triệu USD. Neil Young cũng đã bán lại một nửa số tác phẩm mà ông sở hữu cho tập đoàn Hipgnosis Song Fund (Anh) với giá khoảng 150 triệu USD. Hay Stevie Nicks đã bán cho công ty Primary Wave khoảng 80% số tác phẩm mà cô sở hữu; Imagine Dragons cũng bán bản quyền tác phẩm mà họ sở hữu cho công ty Concord Music Publishing. Công ty Hipgnosis Songs Fund chuyên mua bản quyền tác phẩm âm nhạc của những nghệ sĩ nổi tiếng, thông tin rằng đã chi khoảng 670 triệu USD để sở hữu hơn 44.000 nhạc phẩm của các nghệ sĩ như: Blondie, Rick James, Barry Manilow, Chrissie Hynde… Thực tế, xu hướng này được các nghệ sĩ đánh giá cao bởi quyền lợi của họ được chi trả công bằng hơn. Trong khi nền tảng dịch vụ trả phí đang ngày phát triển, việc bán sản phẩm cho các đơn vị tiềm lực sẽ đưa ca khúc của họ đến gần với khán giả và nhiều thị trường trên toàn cầu.

Sự tăng trưởng của ngành công nghiệp ghi âm năm qua khác những năm trước khi có sự phát triển cân bằng, hầu như ở tất cả các khu vực trên toàn cầu. Trong đó, châu Mỹ Latin là nơi có tốc độ tăng trưởng tốt nhất với 15,9%, kế đến là châu Á với 9,5%, theo sau là các khu vực: châu Phi, Trung Ðông, Bắc Mỹ, châu Âu. Các thị trường nổi bật được xác định là: Mỹ, Anh, Pháp, Ðức, Úc, Hàn Quốc, Canada, Trung Quốc, Hà Lan, Nhật Bản… Sự tăng trưởng ở châu Á được xem là tích cực khi đánh dấu năm thứ sáu liên tiếp có sự tăng trưởng. Ông Shridhar Subramaniam, Chủ tịch Chiến lược và Phát triển Thị trường châu Á và Trung Ðông của Sony Music, nhìn nhận rằng “Châu Á đang ngày càng chứng tỏ là khu vực có sức ảnh hưởng về quy mô và tầm quan trọng. Thực tế hiện tại ngành công nghiệp này vẫn chưa tương tác được với 1/3 dân số ở đó. Thị trường ở châu Á rất đa dạng và nên chia thành các trung tâm: Trung Quốc, Hàn Quốc, Ðông Nam Á, Ấn Ðộ và Trung Ðông. Các thị trường này đều có dân số đông với những phân khúc đa dạng, đặc biệt đang chuyển hướng tiếp cận các nền tảng dịch vụ trực tuyến rất nhanh”. Ông Shridhar Subramaniam cũng đánh giá thị trường của châu Á trong 5-8 năm tới sẽ rất sôi động và trở thành trung tâm mới, do đó nên có những chiến lược đầu tư kịp thời vào thị trường này.

BẢO LAM (Tổng hợp từ Billboard, Rollingstone)