Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về việc ban hành Nghị quyết Quốc hội về việc miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp giai đoạn 2011-2020 là nội dung làm việc đầu tiên tại phiên họp 21 của Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội, diễn ra trong hai ngày 9-10/9 tại Hà Nội. Dự họp có Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên.

Theo Tờ trình của Chính phủ, việc miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp thời gian qua đã góp phần giảm bớt khó khăn, cải thiện đời sống, hỗ trợ nông dân có thêm vốn tái đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp. Thực hiện Nghị quyết số 15/2003/QH11 ngày 17/6/2003 về việc miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp, từ năm 2003-2010, mỗi năm đã miễn, giảm cho trên 11 triệu hộ với diện tích miễn, giảm khoảng hơn 5.400 ha, tổng số thuế miễn, giảm là 2.837 tỉ đồng. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp và đời sống người nông dân vẫn còn nhiều khó khăn, thu nhập từ sản xuất nông nghiệp còn thấp. Việc tiếp tục miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp sẽ góp phần giảm bớt khó khăn, từng bước nâng cao thu nhập và ổn định đời sống người nông dân; khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư sản xuất nông nghiệp.

Thảo luận tại phiên họp, đa số ý kiến đồng tình việc tiếp tục miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp với những tác dụng tích cực, hợp lòng dân như Tờ trình và Thẩm tra của Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách đã phân tích. Tuy nhiên, việc áp dụng chính sách miễn, giảm thuế cần bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống văn bản pháp luật. Chính phủ cần có đánh giá sâu sắc hơn về hiệu quả đích thực của việc miễn, giảm thuế. Bởi trong thực tế, mặc dù chính sách miễn, giảm đã được áp dụng nhiều năm nhưng các vấn đề liên quan đến hiệu quả của việc quản lý, sử dụng đất nông nghiệp vẫn còn nhiều bất cập cần được tháo gỡ. Một bộ phận nông dân còn thiếu đất sản xuất, 90% số hộ nghèo hiện nay tập trung ở khu vực nông thôn; tình trạng bỏ hoang hóa đất nông nghiệp còn diễn ra. Chính sách miễn, giảm thuế còn mang tính bình quân, chưa thể hiện được tính ưu đãi đối với từng loại đất, từng mục đích sử dụng. Cũng cần rà soát để đảm bảo sự tương thích, đồng bộ của Nghị quyết với hệ thống văn bản pháp luật. Việc ban hành Nghị quyết về miễn, giảm thuế còn mang tính tình thế, chưa điều chỉnh toàn diện những vấn đề liên quan đến một sắc thuế. Trong khi, Luật thuế sử dụng đất nông nghiệp được ban hành từ 1993 đến nay nhiều quy định không còn phù hợp thực tế, cần sớm tổng kết quá trình thực thi để từ đó ban hành một đạo luật chung về thuế đối với sử dụng đất.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết sẽ sửa lại dự thảo theo hướng: Đất trong hạn mức thì được miễn hoàn toàn, trên hạn mức thì được giảm và trên hạn mức tích tụ thì thu 100%. Đất trồng lúa, làm muối được miễn toàn bộ; đất dành cho mục đích nghiên cứu khoa học, kỹ thuật phục vụ nông nghiệp được miễn thay vì giảm thuế...

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cho rằng số thu từ thuế sử dụng đất nông nghiệp không nhiều, trong khi đời sống người nông dân còn khó khăn. Do đó, một điểm quan trọng, cơ bản là đảm bảo cho người nông dân có đất trực tiếp sử dụng hoặc gián tiếp tham gia sử dụng phải có cuộc sống ổn định, không bấp bênh. Phó Chủ tịch đồng tình việc miễn thuế đối với toàn bộ diện tích đất trồng lúa, đất làm muối, đất phục vụ nghiên cứu phát triển nông nghiệp. Thời hạn miễn, giảm 10 năm là phù hợp, thậm chí dài hơn nữa...

THANH HÒA (TTXVN)