Nhiều năm qua, TP Cần Thơ là địa phương dẫn đầu vùng ĐBSCL về số lượng học sinh đoạt giải Kỳ thi Chọn học sinh giỏi (HSG) THPT cấp quốc gia (Kỳ thi). Đó là kết quả của sự quan tâm đầu tư lâu dài từ thành phố, nhà trường; nỗ lực dạy và học của thầy trò. Từ đó góp phần khẳng định vị thế trung tâm ĐBSCL về giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) của thành phố.

Một buổi bồi dưỡng HSG môn Sinh học của cô trò Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng.

Em Từ Ngô Gia Hân, học sinh lớp 11A5, Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng, đoạt giải Nhì môn Sinh học tại Kỳ thi năm học 2023-2024, cho biết, từ năm học lớp 10, em tìm hiểu về thể lệ, nội dung, cấu trúc đề thi... của Kỳ thi. Từ đó, em tìm tài liệu tham khảo, sách ngoại văn, các dạng đề thi cấp quốc gia, quốc tế để rèn luyện kỹ năng giải đề thi. Đồng thời tập trung tiếp thu kiến thức môn chuyên Sinh học tại lớp; những vấn đề không rõ thì hỏi thêm thầy cô, các anh chị cựu học sinh trường để có thêm kiến thức và kinh nghiệm. “Để học tốt môn Sinh học, quan trọng vẫn là bản thân nỗ lực tự học và có niềm đam mê môn học này”, Gia Hân chia sẻ.

Em Lâm Gia Phúc, lớp 12D2, Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng, đoạt giải Nhì môn Tiếng Anh tại Kỳ thi năm học 2023-2024, cho biết, từ nhỏ gia đình tạo điều kiện cho em tiếp xúc môn Tiếng Anh qua tivi, phim ảnh, âm nhạc... Từ đó, đã nuôi dưỡng trong em niềm đam mê môn Tiếng Anh. Gia Phúc cho biết để thi tốt Kỳ thi vừa qua, ngoài nền tảng kiến thức vững chắc, thì tâm lý phải thực sự thoải mái nên em không đặt nặng vấn đề thi phải đạt giải cao, mà là sự trải nghiệm. Việc học ngoại ngữ không chỉ học ở trong sách vở, mà ứng dụng mọi lúc, mọi nơi trong cuộc sống. Gia Phúc bộc bạch: “Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, em sẽ tiếp tục trau dồi kiến thức ngoại ngữ, đồng thời đặt mục tiêu thi vào đại học ngành Quản trị kinh doanh”.

Góp phần quan trọng làm nên thành tích của học sinh thành phố tại Kỳ thi năm học 2023-2024 là nỗ lực của học sinh và công tác tạo nguồn, chăm bồi kiến thức của tập thể thầy cô giáo, Ban giám hiệu các trường phổ thông. Trong quá trình giảng dạy, thầy cô luôn khuyến khích học sinh có năng lực và năng khiếu tham gia đội tuyển bồi dưỡng và thi kỳ thi HSG cấp quận, huyện, thành phố. Qua các lần thi, học sinh được cọ xát, làm quen và phát triển niềm đam mê với môn học. Do tính chất của kỳ thi quốc gia, đề thi chuyên sâu, rất khó, cần sự tư duy, logic cao, nên ngành GD&ĐT TP Cần Thơ khuyến khích học sinh có năng lực và năng khiếu ở bậc THCS thi vào Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng. Giáo viên trường chuyên đảm nhiệm công tác bồi dưỡng HSG cũng thường xuyên cập nhật và nâng cao chuyên môn. Bởi vì công tác bồi dưỡng HSG khá đặc thù do không có cấu trúc đề thi, không có chương trình cụ thể, từng giáo viên tự nghiên cứu, tìm những tài liệu và bài thi các năm trước, bài thi quốc tế để giới thiệu hướng dẫn học sinh từng bước nâng cao kiến thức và kỹ năng.

Theo cô Nguyễn Thiên Thanh, Tổ phó Tổ Tiếng Anh, Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng, để tạo nguồn cho đội tuyển HSG quốc gia, thầy cô trong tổ có kế hoạch chuẩn bị cho học sinh từ năm học lớp 10, như rèn luyện các kỹ năng nghe - nói - đọc - viết, làm quen dạng đề thi các cuộc thi cấp quốc gia; tạo điều kiện để các em tham dự các kỳ thi nhằm hình thành kỹ năng, tự tin tham gia kỳ thi HSG. Đối với học sinh được chọn đội tuyển HSG dự thi cấp quốc gia, giáo viên chia nhóm dạy theo từng kỹ năng. Trong quá trình bồi dưỡng học sinh, giáo viên soạn và giao rất nhiều bài tập về nhà; khi lên lớp học, giáo viên sửa bài, chỉ cho các em những lỗi sai để khắc phục, làm bài tốt. Các thầy cô tổ chức để học sinh làm bài với dạng đề, thời gian giống kỳ thi thật... Cô Nguyễn Thiên Thanh cho biết: “Phụ trách phần kỹ năng đọc hiểu, nên tôi thường lên mạng để tìm, cập nhật nguồn tài liệu, dạng bài mới nhất để giúp học sinh có kiến thức tốt nhất đi thi. Đồng thời động viên học sinh bằng cách tạo môi trường học tập thoải mái nhất, quan tâm sát sao tâm tư nguyện vọng các em”. Kỳ thi năm học 2023-2024, môn Tiếng Anh có 5 học sinh thành phố đạt giải HSG cấp quốc gia (1 giải Nhì, 3 giải Ba, 1 giải Khuyến khích); năm học 2022-2023, có 4 học sinh đạt giải (1 Nhì, 2 giải Ba, 1 Khuyến khích).

Qua thống kê của Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng, 5 năm học qua, mỗi năm học sinh nhà trường đoạt từ 24 đến 30 giải HSG cấp quốc gia. Theo thầy Nguyễn Thế Chiến, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng, học sinh trường đạt được nhiều kết quả cao trong Kỳ thi là kết quả quá trình chuẩn bị, nỗ lực lâu dài. Sự chăm bồi, giáo dục của thầy cô nhà trường, nỗ lực học sinh; nhất là sự quan tâm lãnh đạo của ngành GD&ĐT thành phố. Thầy Nguyễn Thế Chiến nói: “Dựa trên kết quả đạt được năm học 2023-2024, từ sau Tết Nguyên đán 2024, trường có kế hoạch bồi dưỡng các đội tuyển HSG tham dự các kỳ thi cấp thành phố, các cuộc thi… để chuẩn bị nguồn HSG thi cấp quốc gia năm học 2024-2025”.

* * *

Kỳ thi chọn HSG THPT cấp quốc gia là kỳ thi tuyển chọn và công nhận những học sinh tài năng trong một lĩnh vực chuyên sâu; là cơ sở chọn lọc những học sinh xuất sắc tham dự kỳ thi cấp khu vực và quốc tế. Để chuẩn bị nguồn HSG, từ mỗi đầu năm học, Sở GD&ĐT TP Cần Thơ đã chỉ đạo các trường THPT trên địa bàn, nhất là Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng, tập trung xây dựng và thực hiện kế hoạch bồi dưỡng các đội tuyển học sinh giỏi. Sở GD&ĐT TP Cần Thơ tổ chức thi để tuyển chọn đội tuyển HSG dự thi cấp quốc gia. Trong hơn 30.000 học sinh, có gần 300 học sinh ưu tú, xuất sắc tham gia thi tuyển chọn và kết quả, thành phố đã chọn được 60 học sinh xuất sắc nhất để tiếp tục bồi dưỡng tham gia Kỳ thi năm học 2023-2024. Đồng thời huy động 41 giáo viên có năng lực chuyên môn tốt tham gia bồi dưỡng các đội tuyển… Từ sự chuẩn bị chu đáo này, nên Kỳ thi năm học 2023-2024, học sinh TP Cần Thơ đã đoạt 30 giải (trong đó có 7 giải Nhì, 11 giải Ba và 12 giải Khuyến khích); nhiều hơn 5 giải so với năm trước.

Tại Lễ Khen thưởng học sinh đoạt giải Kỳ thi năm học 2023-2024 vào đầu tháng 2-2024, ông Nguyễn Thực Hiện, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, nhấn mạnh tầm quan trọng của Kỳ thi và mong rằng thời gian tới, đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, học sinh sẽ tiếp tục phấn đấu, quyết tâm để có những bước đột phá và thành tích mới, góp phần vào sự phát triển GD&ĐT của thành phố.

Bài, ảnh: B.KIÊN