11/12/2020 - 11:00

Thế giới đối mặt thách thức lớn trong bảo vệ thị lực dân số 

Khi dân số toàn cầu tăng lên và già đi, nhu cầu chăm sóc mắt cũng tăng theo. Nhưng theo hai nghiên cứu mới công bố trên tạp chí The Lancet Global Health, khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc mắt trên toàn cầu không theo kịp với dân số già, đặt ra nhiều thách thức cho những nỗ lực nhằm bảo vệ thị lực công chúng trong 30 năm tới. 

Phụ nữ chịu ảnh hưởng nhiều nhất vì tình trạng suy giảm thị lực. Ảnh: thedoctorweighsin.com

Khi năm 2020 sắp kết thúc, nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế bắt đầu cung cấp số liệu cập nhật về số lượng người mù hoặc khiếm thị trên toàn cầu, nhằm tìm ra những nguyên nhân chính và xác định các xu hướng bệnh tật đã qua. Trưởng nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Mắt Kellogg, bác sĩ nhãn khoa Joshua Ehrlich, cho biết điều này rất quan trọng vì khi thiết lập một kế hoạch chăm sóc sức khỏe cộng đồng, biết được tỷ lệ dân số bị giảm thị lực, nguyên nhân gây ra nó và phổ biến nhất ở đâu trên thế giới sẽ “giúp những cơ quan quan trọng như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và bộ y tế các nước có hướng hành động đúng đắn và tiết kiệm”. 

Cả hai nghiên cứu mới đều được tài trợ bởi các tổ chức uy tín: Viện Thị giác Brien Holden, Quỹ Bill & Melinda Gates, Quỹ Lions Clubs International, Tổ chức Sightsavers International và Ðại học Heidelberg (Ðức)...

Ở nghiên cứu thứ nhất, các chuyên gia đã tiến hành phân tích bộ dữ liệu từ các cuộc điều tra dân số về bệnh mắt được thu thập từ năm 1980 đến 2018. Họ nhận thấy tỷ lệ mắc bệnh theo độ tuổi đang giảm trên khắp thế giới, chứng tỏ hệ thống chăm sóc mắt và chất lượng chăm sóc đang tốt hơn. Tuy nhiên, khi dân số già đi, ngày càng có nhiều người chịu ảnh hưởng bởi tình trạng suy giảm thị lực nghiêm trọng, cho thấy chúng ta cần cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc mắt và phát triển hơn nữa nguồn nhân lực để cung cấp dịch vụ này. 

Nhóm nghiên cứu phát hiện trong 10 năm qua, số người bị mất thị lực (vì những bệnh có thể trị được) giảm không đáng kể, đồng nghĩa kết quả đạt được hiện nay là rất mờ nhạt so với mục tiêu trong Kế hoạch Hành động Toàn cầu của Hội đồng Y tế Thế giới: giảm 25% số người bị mất thị lực trên toàn cầu. 

Mặc dù mỗi khu vực trên thế giới có tỷ lệ mất thị lực khác nhau, nhưng bệnh đục thủy tinh thể và không được đeo kính theo nhu cầu là những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn tới suy giảm thị lực từ trung bình đến nặng. Cụ thể, khoảng 45% trong số 33,6 triệu trường hợp mù lòa trên toàn cầu là do đục thủy tinh thể, bệnh có thể điều trị bằng phẫu thuật. Trong khi đó, tật khúc xạ gây ra tình trạng mất thị lực ở 86 triệu người trên thế giới, là nguyên nhân lớn nhất dẫn tới suy giảm thị lực trung bình hoặc nghiêm trọng, dù có thể điều trị dễ dàng bằng cách đeo kính. Ðáng chú ý, suy giảm thị lực do bệnh võng mạc tiểu đường, một biến chứng của bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến thị lực, cũng đang gia tăng trên toàn cầu. Ðồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư Alan L. Robin tại Trung tâm y tế Johns Hopkins cho biết đây là một bệnh mà chúng ta có thể tầm soát và can thiệp sớm để ngừa mất thị lực. Theo ông, khi bệnh tiểu đường ngày càng phổ biến hơn trên toàn cầu, tình trạng này cũng bắt đầu ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi. 

Trong nỗ lực đóng góp vào sáng kiến của WHO mang tên “VISION 2020: The Right to Sight” (tạm dịch là Tầm nhìn 2020: Quyền được nhìn thấy), các nhà nghiên cứu tiếp tục cập nhật số liệu về tình trạng mất thị lực hiện tại và đưa ra các dự đoán vào năm 2050. 

Họ phát hiện phần lớn trong số 43,9 triệu người mù trên toàn cầu là phụ nữ. Ðối tượng này cũng chiếm phần lớn trong số 295 triệu người bị mất thị lực từ vừa đến nặng, 163 triệu người bị mất thị lực nhẹ và 510 triệu người bị giảm thị lực do không được đeo kính, đặc biệt là tật cận thị. Ðến năm 2050, các chuyên gia dự đoán 61 triệu người sẽ bị mù, 474 triệu người bị mất thị lực vừa và nặng, 360 triệu người bị mất thị lực nhẹ và 866 triệu người bị giảm thị lực liên quan đến tật viễn thị. 

Chuyên gia mắt Ehrlich nhận định chúng ta đang đối mặt với những thách thức to lớn trong việc điều trị và ngăn ngừa suy giảm thị lực khi dân số toàn cầu tăng lên và già đi, nhưng ông cũng lạc quan về một tương lai tươi sáng hơn nếu chúng ta cùng nỗ lực tạo ra sự khác biệt, bao gồm nâng cao dịch vụ chăm sóc sức khỏe mắt trong cộng đồng. 

HOÀNG ĐIỂU (Theo Science Daily, Infodigest)

Chia sẻ bài viết