19/08/2009 - 09:01

Thách thức mới đối với Tổng thống Iran

Tổng thống Ahmadinejad (thứ 3 từ trái sang) ngồi giữa hai anh em nhà Larijani trong lễ nhậm chức của ông Sadeq Larijani.
Ảnh: ISNA

Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad đã đề cử nhiều chính khách theo đường lối cứng rắn vào nội các nhằm đối phó với phe cải cách đối lập đang ra sức phản đối kết quả bầu cử. Tuy nhiên, điều này khiến các đối thủ của ông trong phe bảo thủ, nhất là anh em nhà Larijani, có dịp củng cố quyền lực. Tạp chí Time (Mỹ) ngày 18-8 có bài viết về vấn đề này như sau:

Việc ông Sadeq Larijani mới đây được lãnh tụ tối cao Ali Khamenei bổ nhiệm làm người đứng đầu bộ máy tư pháp đã khiến hai trong ba nhánh điều hành đất nước là lập pháp và tư pháp nằm trong tay anh em nhà Larijani. Anh trai ông này là Ali Larijani đang làm Chủ tịch Quốc hội Iran. Ông Ali Larijani từng cạnh tranh với ông Ahmadinejad trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2005, và hiện được xem là đối thủ đáng gờm nhất của ông Ahmadinejad trong phe bảo thủ.

Không giống các đối thủ khác đang chống đối Tổng thống Ahmadinejad, anh em nhà Larijani được lãnh tụ tối cao Khamenei ủng hộ. Ông Sadeq Larijani từng có 8 năm làm việc tại Hội đồng Giám hộ đầy quyền lực. Sau đó, Đại giáo sĩ Khamenei bổ nhiệm ông làm người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia, cơ quan báo cáo cho lãnh tụ tối cao mà không cần thông qua tổng thống.

Chỉ trích phong trào cải cách của Iran dưới thời cựu Tổng thống Mohammed Khatami, nhưng anh em nhà Larijani cũng có những khác biệt đáng kể với đường lối cứng rắn của ông Ahmadinejad. Thời còn làm trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Iran, ông Ali Larijani một mực bảo vệ quyền làm giàu uranium của Tehran, nhưng cũng muốn tránh đất nước bị cô lập. Ông thường cảm thấy không hài lòng với Tổng thống Ahmadinejad, và cuối cùng đã từ chức vào năm 2007. Năm ngoái, ông ứng cử và trở thành Chủ tịch Quốc hội. Ông Ali Larijani cũng là một trong số ít các quan chức Iran công khai lên tiếng hoài nghi thắng lợi nhiệm kỳ thứ hai của ông Ahmadinejad. Tuần rồi, ông cảnh báo rằng các bộ trưởng phải có năng lực cho vị trí của họ và việc bổ nhiệm cần được Quốc hội thông qua.

Trong khi đó, ngay buổi lễ nhậm chức hôm 15-8, ông Sadeq Larijani tuyên bố có thể sẽ truy tố các nhân viên an ninh bị cáo buộc lạm dụng và tra tấn tù nhân bị bắt sau cuộc bầu cử tổng thống hôm 12-6. Động thái này có thể gây bối rối cho ông Ahmadinejad, vốn ủng hộ mạnh mẽ lực lượng an ninh, và chọc giận Vệ binh Cách mạng, lực lượng tiến hành cuộc trấn áp người biểu tình mà phe đối lập cho là đã làm ít nhất 69 người chết, trong đó một số người chết trong tù do bị đánh đập và tra tấn.

N. KIỆT

Trong 30 năm qua, 5 anh em trai nhà Larijani là thế lực lớn trong cơ cấu quyền lực của Iran, được so sánh với gia đình Kennedy ở Mỹ. Ngoài ông Ali và Sadeq, Mohammad Javad Larijani hiện là Thứ trưởng Ngoại giao và Cố vấn cho lãnh tụ tối cao. Bác sĩ Bagher Larijani từng làm Thứ trưởng Y tế. Còn Fazel Larijani là nhà ngoại giao từng có nhiều năm làm việc ở Canada.

Chia sẻ bài viết