27/02/2016 - 17:42

TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC QUỐC TẾ ỨNG PHÓ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Theo đánh giá chung của Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc, Việt Nam là một trong năm nước trên thế giới dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu (BĐKH). Khu vực ĐBSCL nói chung và TP Cần Thơ nói riêng đang đứng trước những thách thức lớn của BĐKH, đe dọa sự phát triển toàn vùng. Những năm qua, TP Cần Thơ đã và đang nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp ứng phó BĐKH, trong đó nhiều dự án, công trình được phối hợp triển khai thực hiện, qua sự tài trợ của các tổ chức quốc tế, mang lại kết quả khả quan...

ẢNH HƯỞNG BĐKH

Theo Ban chỉ đạo 158 TP Cần Thơ (Ban chỉ đạo ứng phó BĐKH tại TP Cần Thơ), BĐKH diễn ra ngày càng nghiêm trọng, các biểu hiện như: nhiệt độ tăng cao, bão, hạn hán, lốc xoáy, ngập lụt, triều cường, sạt lở bờ sông, xâm nhập mặn và thời tiết thay đổi bất thường, ảnh hưởng đời sống nhân dân... Năm 2015, ở TP Cần Thơ xuất hiện 19 điểm sạt lở tại các quận, huyện như: Bình Thủy, Cái Răng, Phong Điền, Thốt Nốt, Thới Lai, làm hàng trăm mét đường giao thông và nhiều nhà dân sụp đổ hoàn toàn xuống sông. Các điểm này có nguy cơ tiếp tục sạt lở thời gian tới.

Năm 2015, lãnh đạo TP Cần Thơ và quận Bình Thủy kiểm tra các điểm sạt lở trên địa bàn và đưa ra biện pháp khắc phục.

Tháng 8-2015, vụ sạt lở kinh hoàng, làm sụp 3 căn nhà tại khu vực Thới Hòa 2, phường Thới Thuận, khiến người dân quận Thốt Nốt khó quên. Toàn bộ tài sản của 3 gia đình đều rơi xuống sông và lâm vào cảnh khó khăn, nguy cơ sống cảnh màn trời chiếu đất. Vụ sạt lở còn làm đoạn đường giao thông tại khu vực sụp đổ xuống sông rộng khoảng 12m, vết nứt vào trong nhà dân lân cận hàng chục mét. Trong đó có 7 căn nhà xung quanh không đảm bảo an toàn và có thể đổ xuống sông bất cứ lúc nào. Ngay sau khi sự cố sạt lở xảy ra, Ban Chỉ huy Phòng, chống Thiên tai – Tìm kiếm Cứu nạn quận Thốt Nốt huy động cán bộ, chiến sĩ và dân quân tự vệ kịp thời có mặt tại hiện trường, giúp người dân trục vớt và di dời tài sản, khắc phục hậu quả. Rất may, vụ sạt lở không thiệt hại về người. Bà Bé Ba, một trong 3 gia đình có nhà bị sạt lở, cho biết: "Trước đó, tôi đã cảnh giác khi thấy vết nứt đường giao thông xuất hiện. Khi sạt lở xảy ra, gia đình tôi và bà con xung quanh không bị ảnh hưởng gì. Qua vụ việc này, gia đình tôi không dám xây dựng nhà ở cặp mé sông nữa, vì nguy hiểm khôn lường, đe dọa tính mạng thành viên gia đình".

Hiện nay, hạn hán cũng đang xuất hiện, nước mặn xâm nhập sâu vào nội đồng, ảnh hưởng sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp... của người dân ở nhiều tỉnh trong khu vực ĐBSCL. TP Cần Thơ thuộc trung tâm vùng ĐBSCL, cách bờ biển hơn 65km nên nhiều năm trước không bị ảnh hưởng bởi hiện tượng xâm nhập mặn. Tuy nhiên, những năm gần đây BĐKH diễn ra ngày càng phức tạp, xâm nhập mặn bắt đầu ảnh hưởng nguồn nước trên sông của TP Cần Thơ. Trong đó có thời điểm độ mặn 1‰ xâm nhập và cách trung tâm TP Cần Thơ 12km. Đặc biệt, tại khu vực Bắc Cái Sắn (thuộc huyện Vĩnh Thạnh) hằng năm đều xuất hiện xâm nhập mặn, ảnh hưởng sản xuất nông nghiệp. Ông Trần Văn Hai, ở xã Thạnh An, huyện Vĩnh Thạnh, cho biết: "Gia đình tôi có gần 10 công ruộng. Nhiều năm trước, tôi canh tác theo kinh nghiệm truyền thống, thu hoạch được vài trăm giạ lúa/vụ nhưng gần đây, hiện tượng xâm nhập mặn xuất hiện nên gặp khó khăn trong canh tác lúa. Chúng tôi phải theo sát hướng dẫn của ngành nông nghiệp huyện như: sản xuất theo lịch thời vụ, né mặn xâm nhập... giúp lúa đạt năng suất cao, sản xuất mới có lợi nhuận".

Nhiều năm qua, TP Cần Thơ tăng cường các giải pháp để hạn chế thiệt hại do thiên tai và BĐKH thế nhưng vẫn phải gánh chịu hậu quả trước diễn biến phức tạp của thời tiết, mưa, bão, lốc xoáy, sạt lở đất, triều cường…

HỘI NHẬP VÀ HỢP TÁC ỨNG PHÓ

Theo Ban chỉ đạo Quyết định 158, TP Cần Thơ đã hợp tác với các tổ chức quốc tế như: Viện Nghiên cứu Chuyển đổi Xã hội và Môi trường (ISET), Thách thức với Thay đổi (CtC), Tổ chức CSIRO và AusAID của Úc, các nước thành viên Liên minh Châu Âu (EU)... triển khai thực hiện các mô hình dự báo, đánh giá tác động của các kịch bản BĐKH đến TP Cần Thơ và đề xuất thực hiện các giải pháp thích ứng. Qua đó nhiều dự án được triển khai thực hiện, góp phần hạn chế tác hại và thích ứng dần với BĐKH. Đó là các Dự án: Tăng cường khả năng ứng phó với BĐKH của TP Cần Thơ; Sáng kiến thanh niên, truyền thông; Ứng phó BĐKH dựa vào cộng đồng; Chống ngập ở phường An Bình; Nâng cao khả năng chống chịu của TP Cần Thơ để ứng phó với xâm nhập mặn do BĐKH gây ra..., góp phần nâng cao nhận thức, ứng phó BĐKH của mọi tầng lớp nhân dân.

Kênh Ấp Chiến Lược ở phường An Bình được nạo vét, khai thông dòng chảy (chống ngập nghẹt), khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường tại địa phương.

Mới đây, công trình nạo vét, khai thông dòng chảy tại kênh Ấp Chiến Lược thuộc khu vực 5, phường An Bình, quận Ninh Kiều, đã hoàn thành, góp phần cải tạo môi trường xung quanh, hạn chế ngập nghẹt tại địa phương. Công trình xây dựng bờ kè sinh học dọc bờ sông Cái Sơn (phường An Bình) được thực hiện cũng góp phần hạn chế sạt lở bờ sông. Hai công trình trên thuộc Dự án "Quản lý ngập lụt, sạt lở bờ sông đô thị dựa vào cộng đồng TP Cần Thơ", với tổng kinh phí thực hiện trên 500.000USD (trong đó vốn đối ứng khoảng 67.000USD), do chương trình ACCCRN (Quỹ Rockefeller, thông qua sự điều phối của ISET) tài trợ. Dự án gồm hai hợp phần: Kiểm soát sạt lở bờ sông, xây dựng công trình kè tại rạch Cái Sơn và Cải tạo thoát nước cho kênh Ấp Chiến Lược thuộc phường An Bình. Ông Kỷ Quang Vinh, Chánh Văn phòng Công tác BĐKH TP Cần Thơ, cho biết: "Dự án có sự tham gia của cộng đồng từ khâu phát hiện, xây dựng, tham gia giám sát và thực hiện dự án. Khi dự án hoàn thành, cộng đồng cũng là người tiếp nhận, bảo quản, duy tu công trình để sử dụng bền vững, lâu dài, hiệu quả nhất".

Dự án "Nâng cao khả năng chống chịu của TP Cần Thơ để ứng phó với xâm nhập mặn do BĐKH gây ra" được TP Cần Thơ triển khai thực hiện, với tổng kinh phí 521.414 USD, do Quỹ Rockefeller tài trợ thông qua Tổ chức ISET. Dự án lắp đặt 8 trạm quan trắc độ mặn tự động trên địa bàn thành phố và các địa phương lân cận nhằm phát hiện và truyền tải dữ liệu quan trắc về độ mặn của nguồn nước đến người sử dụng và cơ quan chức năng, để có biện pháp ứng phó. Dự án "Thích ứng BĐKH thông qua phát triển đô thị bền vững - Thí điểm nghiên cứu hệ thống và môi trường nước TP Cần Thơ" do Tổ chức CSIRO và AusAID của Úc phối hợp Trường Đại học Cần Thơ, Văn phòng Công tác BĐKH TP Cần Thơ thực hiện từ năm 2014 đến nay, với các hoạt động tăng cường nguồn nước sạch cho vùng ven, vùng nông thôn qua các điểm thu gom sử dụng nước mưa; mở rộng nghiên cứu kỹ thuật thu gom, quản lý và xử lý nước mưa để triển khai ứng dụng cho người dân, cơ quan, trường học... Qua đó tránh lãng phí nguồn nước sạch, sử dụng nguồn nước hợp lý, góp phần bảo vệ môi trường.

Ông Đào Anh Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ đánh giá cao sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế cho hoạt động ứng phó BĐKH tại TP Cần Thơ như: Dự án hỗ trợ thành lập Văn phòng công tác BĐKH TP Cần Thơ; Dự án ứng phó với xâm nhập mặn; Dự án nghiên cứu bệnh sốt xuất huyết; quản lý ngập lụt, sạt lở bờ sông đô thị dựa vào cộng đồng TP Cần Thơ... Qua đó giúp TP Cần Thơ nâng cao năng lực ứng phó BĐKH, ngăn ngừa và hạn chế tác hại do BĐKH gây ra. Ông Đào Anh Dũng cho biết thêm: "Hiện nay, các trạm quan trắc độ mặn thuộc Dự án "Nâng cao khả năng chống chịu của TP Cần Thơ để ứng phó với xâm nhập mặn do BĐKH gây ra" đã cung cấp kịp thời thông tin về tình hình nhiễm mặn trên địa bàn thành phố và khu vực lân cận, để địa phương có biện pháp ứng phó kịp thời khi nước mặn xâm nhập trên địa bàn. Thành phố đang hoàn thành thủ tục để tham gia mạng lưới 100 thành phố trên thế giới hợp tác ứng phó BĐKH. Việc này sẽ giúp TP Cần Thơ chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm ứng phó BĐKH, đồng thời tiếp cận các nguồn tài trợ từ tổ chức quốc tế trong việc thực hiện biện pháp ứng phó BĐKH thời gian tới...".

Bài, ảnh: HÀ VĂN

Chia sẻ bài viết