Tính đến tháng 8-2025, giá trị thị trường tiền điện tử toàn cầu đã tăng gấp đôi, lên 4.000 tỉ USD trong vòng 1 năm qua. Phần lớn giá trị giao dịch tiền kỹ thuật số thuộc về Bitcoin. Đồng tiền này liên tục lập kỷ lục  và có lúc vượt mốc 125.000 USD vào ngày 5-10.

Thế giới đang cần sự hợp tác quản lý nhiều loại tiền điện tử. Getty Images

Tuy nhiên, đến ngày 10-10, thị trường tiền điện tử thế giới trải qua đợt thanh lý lớn nhất trong lịch sử làm “bốc hơi” gần 20 tỉ USD giá trị. Chẳng hạn, giá trị đồng Bitcoin  trượt nhanh về mức gần 104.000 USD. Đồng tiền lớn thứ hai là Ethereum cũng giảm 12,2% xuống mức thấp 3.436,29 USD. Các đồng tiền nhỏ hơn như Dogecoin, HYPE và AVAX chứng kiến mức giảm từ 54% đến 70%.

Cú sốc trên khởi nguồn khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố sẽ áp mức thuế 100% lên hàng hóa công nghệ nhập khẩu từ Trung Quốc. Từ góc độ kinh doanh, các công ty tài chính truyền thống nhận thấy sự kiện này là minh chứng rõ ràng cho mối liên hệ chặt chẽ giữa thị trường tiền điện tử và các yếu tố kinh tế vĩ mô toàn cầu. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng yếu tố then chốt dẫn đến thảm họa chính là việc sử dụng đòn bẩy tài chính như vay ký quỹ quá mức. Dưới góc độ kinh doanh và quản trị rủi ro, cú sốc ngày 10-10 phơi bày lỗ hổng trong cấu trúc thị trường tiền điện tử toàn cầu.

Giải thích về sự bất ổn nghiêm trọng của thị trường tiền điện tử vừa xảy ra, Ủy ban Ổn định Tài chính (FSB) - cơ quan giám sát rủi ro của Nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) hôm 16-10 cảnh báo rằng có "những lỗ hổng đáng kể" của các quốc gia nhằm quản lý thị trường tiền điện tử đang phát triển nhanh chóng, điều này có khả năng gây tổn hại đến sự ổn định tài chính.

Trong bản đánh giá, FSB nhấn mạnh việc triển khai và phối hợp các quy định quốc tế vẫn còn "phân mảnh, thiếu nhất quán và chưa đủ để giải quyết bản chất toàn cầu của thị trường tài sản tiền điện tử". Tổng Thư ký FSB John Schindler đánh giá cần phải giám sát chặt chẽ khi tiền điện tử ngày càng gắn kết với hệ thống tài chính truyền thống và việc các đồng tiền ổn định (stablecoin), loại tiền điện tử được neo theo đồng USD, ngày càng được sử dụng rộng rãi. Ông nhấn mạnh việc giám sát rất quan trọng khi những tài sản tiền điện tử này có thể di chuyển qua biên giới rất dễ dàng, thuận lợi hơn nhiều so với các tài sản tài chính khác.

Một trong những lo ngại chính được nêu trong báo cáo của FSB là hầu như chưa có quốc gia nào có khuôn khổ pháp lý hoàn chỉnh cho các đồng tiền ổn định. Trong bối cảnh này, FSB nhấn mạnh sự cần thiết phải có sự hợp tác và phối hợp toàn cầu tốt hơn từ tất cả các khu vực pháp lý trong tương lai. Bởi ngay cả khi các quốc gia có chế độ quản lý riêng, họ vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi hoạt động của các công ty tiền điện tử có trụ sở chính ở nước ngoài. Cơ quan giám sát chứng khoán của Liên minh châu Âu (EU) cũng từng cảnh báo rằng ngay cả các thị trường nhỏ cũng có thể là nguồn gốc của những vấn đề lớn hơn trong hệ thống tài chính.

Theo một báo cáo, Mỹ là thị trường có khối lượng giao dịch tiền điện tử lớn nhất hành tinh, vượt mức 1.000 tỉ USD trong 7 tháng đầu năm 2025, tăng 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Nam Á là khu vực có mức độ tăng trưởng giao dịch tiền điện tử nhanh nhất, trong đó tổng khối lượng giao dịch của Ấn Độ và Pakistan đạt 300 tỉ USD, tăng 80%.

ĐỨC TRUNG (Tổng hợp)