Hiện nay, bộ xương hóa thạch của hổ răng kiếm đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử tự nhiên quốc gia Mỹ ở Washington. Ảnh: Wikipedia

Khủng long không còn hy vọng, nhưng một số loài sinh vật tuyệt chủng từ rất lâu thật sự có cơ may được tái sinh một lần nữa. Đó là nhờ sự tiến bộ của khoa học hiện đại.

Công thức cấu thành bất cứ sinh vật nào đều được quy định bởi ADN của chúng. Vì thế cuối năm ngoái, khi các nhà di truyền học công bố chuỗi ADN gần như hoàn chỉnh của loài voi ma-mút lông mịn đã bị tuyệt chủng từ rất lâu, không ít người nghĩ đến triển vọng đưa loài vật khổng lồ này quay trở lại cuộc sống.

Hiện tại, khả năng tạo ra sinh vật sống từ bộ gien chỉ hiện hữu trong bộ nhớ máy tính là chuyện bất khả thi. Nhưng Stephan Schuster, chuyên gia sinh học phân tử của Đại học Pennsylvania (Mỹ), tin rằng trong tương lai không xa chắc chắn sẽ có người bắt tay thử nghiệm để “biến cái không thể thành cái có thể”, nhất là sau thành công bước đầu của dự án bộ gien voi ma-mút.

Vậy ngoài voi ma-mút, những loài thú tuyệt chủng nào có thể được hồi sinh? Câu trả lời là chỉ những sinh vật nào chúng ta có thể phục hồi được bộ gien hoàn chỉnh mới có cơ may tái xuất. Nếu không thì cơ hội là 0. Thông thường, khi sinh vật chết đi, ADN trong thịt của chúng sẽ mau chóng bị phân hủy dưới tác động của ánh nắng và vi khuẩn. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp ADN có thể được bảo tồn. Nếu mẫu thịt của động vật tuyệt chủng bị đóng băng ở những nơi giá lạnh như vùng Sibérie (Nga) hoặc mắc kẹt trong hang động tối tăm hay ở nơi thực sự khô ráo thì khả năng tìm thấy ADN còn nguyên vẹn sẽ cao hơn.

Mặc dù vậy, ngay cả trong những điều kiện bảo tồn lý tưởng, không có thông tin di truyền nào có khả năng sống sót sau hơn 1 triệu năm. Vì thế, khả năng tái sinh khủng long là vô phương. Theo Schuster, chỉ những hóa thạch có niên đại dưới 100.000 năm mới có thể cho ADN chất lượng tốt.

Hiện nay, các nhà khoa học đang giải mã bộ gien của một số loài tuyệt chủng khác, nhưng việc tái sinh chúng không phải là chuyện dễ. Tuy nhiên, cũng như 50 năm trước ít ai dám tin rằng chúng ta có thể đọc được thông tin di truyền tạo nên cơ thể người, điều trị các bệnh di truyền, nhân bản động vật có vú và đang tiến gần hơn tới giấc mơ tạo ra sự sống nhân tạo. Chúng ta hoàn toàn có thể hy vọng một ngày nào đó, nhân loại có thể phát triển được kỹ thuật tái sinh động vật tuyệt chủng.

Sau đây là những sinh vật đã tuyệt chủng được cho có khả năng quay trở lại Trái đất:1. Hổ răng kiếm (tên khoa học Smilodon fatalis)

- Tuyệt chủng: khoảng 10.000 năm trước

- Mức độ bảo tồn ADN: 3/5

- Động vật mang thai hộ thích hợp: 3/5

Loài thú có răng nanh nhô ra đáng sợ này đứng trước viễn cảnh mà nhiều người trong chúng ta không mong muốn. Một số mẫu hóa thạch hổ răng kiếm được bảo tồn khá tốt trong hầm nhựa đường La Brea ở Los Angeles (Mỹ), nhưng tách ADN ra khỏi nhựa đường không phải là chuyện dễ. Thực tế, cho tới nay chưa ai có thể phân lập được chuỗi ADN hoàn chỉnh của loài vật này. Tuy nhiên, một số mẫu hóa thạch được bảo tồn trong băng vĩnh cửu có thể là nguồn ADN chất lượng cao.

Giả sử nếu chúng ta có trong tay bộ gien của hổ răng kiếm thì loài sư tử châu Phi – họ hàng gần của loài hổ răng kiếm, sẽ đóng vai trò là vật cho trứng và mang thai hộ để tái sinh hổ răng kiếm. Nếu viễn cảnh này xảy ra thì cư dân ở Bắc và Nam Mỹ – vốn là lãnh địa của hổ răng kiếm - phải cảnh giác cao độ.

THUẬN HẢI (Theo New Scientist)

(còn tiếp)