Giữa lúc đối mặt nhiều khó khăn và thách thức vì cuộc xung đột Nga - Ukraine, ngày càng có nhiều phụ nữ Ukraine tham gia xây dựng kinh tế đất nước và mơ về một tương lai mà trong đó phụ nữ được chấp nhận và chào đón vào lực lượng lao động.
Một nhóm nữ thợ mỏ Ukraine trong ca làm việc. Ảnh: Worldcrunch
Trong gần 3 năm qua, phụ nữ Ukraine đã lấp đầy khoảng trống trong lực lượng lao động, đảm nhiệm luôn cả những công việc mà nam giới thường làm. Họ đã trở thành những người nông dân, công nhân nhà máy, tài xế xe tải, thợ mỏ… Trước khi diễn ra cuộc xung đột với Nga, Ukraine từng thúc đẩy bình đẳng giới, nhưng định kiến về giới tính và sự kỳ thị xung quanh khả năng lao động chân tay của phụ nữ là những nguyên nhân ngăn cản “phái đẹp” tham gia đầy đủ vào lực lượng lao động.
Thực tế, cho đến năm 2017, phụ nữ Ukraine vẫn bị cấm làm việc trong 450 ngành nghề được cho là nguy hiểm hoặc đòi hỏi phải nâng vác vật nặng (như thợ mộc, lính cứu hỏa và lái tàu), nhằm bảo vệ khả năng sinh sản cho họ. Ðiều này khiến nhiều chị em buộc phải làm những công việc chăm sóc không trả công, trong khi những người tìm được công việc chính thức lại thuộc nhóm các ngành trả lương thấp. So với nam giới, phụ nữ thường nhận mức lương thấp hơn 23% và chỉ nắm giữ 23% số vị trí quản lý. Nhìn chung, sự ổn định kinh tế của phụ nữ Ukraine phần lớn phụ thuộc vào những người đàn ông trong gia đình.
Tuy nhiên, việc Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine từ tháng 2-2022 đã thay đổi những động lực kinh tế ở nước này. Trong 2 năm qua, dân số Ukraine giảm 8 triệu người và hơn 1 triệu người (phần lớn là nam giới) đã gia nhập lực lượng vũ trang.
Hơn nữa, việc có tổng tỷ suất sinh cực thấp (0,9 con/phụ nữ), dân số Ukraine cũng đang lão hóa (hơn 22% trên 65 tuổi), khiến nước này sắp trở thành một trong những quốc gia có dân số già nhất thế giới. Những thay đổi về mặt nhân khẩu học và trong lực lượng lao động đã thúc đẩy các nhà tuyển dụng tuyển thêm phụ nữ vào các lĩnh vực từng do nam giới thống trị như nông nghiệp và xây dựng. Hiện nay, 56% phụ nữ Ukraine có việc làm, nhưng vẫn thấp hơn mức trung bình 68% của Liên minh châu Âu (EU).
Với sự hỗ trợ của các công ty và đối tác quốc tế, Ukraine đang triển khai các chương trình đào tạo và đào tạo lại khoảng 150 ngành nghề đang thiếu hụt lao động. Thứ trưởng Kinh tế Tetyana Berezhna cho biết kể từ đầu năm 2024, hơn 22.500 người đã được đào tạo nghề, trong đó 73% là phụ nữ. Ðặc biệt, vào tháng 11-2024, Chính phủ Ukraine đã bổ sung 31 ngành nghề vào danh sách các ngành nghề mà trước đây phụ nữ thường không được tham gia - bao gồm tài xế xe điện, người vận hành xe nâng, vận hành máy phay, vận hành cần cẩu, vận hành máy tiện, thợ mộc...
NGUYỆT CÁT (Theo EL PAÍS)