13/07/2017 - 17:45

Nỗi đau “Nhắm mắt nhìn trời”

Quá trình đô thị hóa khiến vùng nông thôn bình yên trở nên xô bồ, bát nháo. Tham vọng giàu nhanh khiến những trí thức sa vào con đường sai trái. Danh lợi khiến những nhà văn, nhà thơ lạc hướng… Tất cả được thể hiện sinh động trong tiểu thuyết "Nhắm mắt nhìn trời" của nhà văn Nguyễn Xuân Thủy.
Sách do NXB Trẻ xuất bản năm 2014.

Nguyễn và Thành làm ở một tờ báo địa phương, luôn mơ ước có một mảnh đất cất nhà, thoát khỏi kiếp ở trọ. Cả hai chung tiền mua một mảnh đất ruộng ở ngoại thành, cất một căn nhà nhỏ ở tạm, chờ thời chuyển đổi thành đất thổ cư. Để có tiền cất nhà, họ phải chạy chọt, tiếp xúc đủ thành phần từ cán bộ đến người dân ở làng, xã Liên Minh và gặp phải nhiều chuyện dở khóc, dở cười. Nếu Nguyễn an phận với những gì đang có thì Thành hợp tác với một số người làm ăn mánh mung và khá lên nhanh chóng. Nguyễn can ngăn nhưng Thành không nghe, tình bạn hai người đổ vỡ. Trước sự tha hóa của con người, xuống cấp giá trị đạo đức, văn hóa truyền thống trước sức mạnh đồng tiền, Nguyễn chỉ biết thở dài, bất lực…

Câu chuyện mở đầu bằng một giấc mơ và kết thúc cũng bằng một giấc mơ của Nguyễn. Chỉ có quá trình diễn tiến câu chuyện là đời thực. Mà đời thực lại quá phức tạp, nhốn nháo nên từ giấc mơ tuyệt đẹp ban đầu, Nguyễn lại gặp ác mộng để cuối cùng anh đau khổ nhắm mắt nhìn trời, mong tìm sự bình yên trong tâm hồn bởi cuộc sống thực tế đã đạp đổ toàn bộ niềm tin vào công lý và đạo đức của anh. Nguyễn chứng kiến quá trình một làng, xã ven đô thành phường, quận mà ở đó cơn sốt đất, trò đỏ đen qua những lô đề, những khu cao ốc hiện đại… đã khiến con người giẫm đạp lên nhau, lừa đảo nhau mà sống. Trong đó có Thành, bạn thân của anh. Thành từ một trí thức có tài, dần trượt dài trong lối sống chạy theo vật chất, đánh mất lý tưởng. Còn Nguyễn ghê sợ cái ác, coi thường cái xấu nhưng có lúc chính anh lại thỏa hiệp với chúng. Bi kịch của Nguyễn cũng là bi kịch của người trí thức, không làm điều sai trái, nhưng anh cũng không có can đảm để tố giác cái ác, dù bản thân là một nhà báo.

Tiểu thuyết đã xây dựng được những nhân vật điển hình. Đại diện cho trí thức có nhà báo Nguyễn, Thành, nhà thơ Hát, nhà văn Minh Long; những kẻ cơ hội, bất hảo gồm Tâm cá mặt quỷ, chị Thiện ghi đề, nhà thầu xây dựng kiêm xã hội đen Kiên bạc, Trí đền bù và cuối cùng là những người dưới đáy xã hội như: Hiền cave, Ba Đen, bà Hạnh đồng nát… Mỗi nhân vật được khắc họa tính cách và số phận, góp phần tạo nên những câu chuyện sinh động trong bối cảnh lộn xộn của quá trình đô thị hóa. Tác phẩm còn có nhiều tình huống, chi tiết châm biếm mang lại tiếng cười thâm thúy, sâu cay.

"Nhắm mắt nhìn trời" đã vẽ nên một bức tranh hiện thực về xã hội hiện đại với nhiều điều bất ổn khiến người đọc phải suy ngẫm để tìm hướng đi đúng cho mình.

Cát Đằng

Chia sẻ bài viết