Lĩnh vực xuất bản quốc tế năm 2017 cho thấy xu hướng xích lại gần nhau của thị trường và các nhà phê bình, mở ra cho lĩnh vực văn hóa đọc nhiều thay đổi, tiếp cận được thị trường rộng mở hơn.
Văn học kỳ ảo lên ngôi
Những năm gần đây, văn học kỳ ảo (phi hư cấu) được yêu thích trên các diễn đàn, trang bán hàng trực tuyến, thậm chí thu hút cả sự quan tâm của các giải thưởng văn học mang tính hàn lâm. Năm 2017, cả hai giải thưởng quan trọng Man Booker và Nobel Văn học đều gọi tên những nhà văn thuộc dòng văn học kỳ ảo.
“Lincoln in the Bardo” của Geogre Saunders là tác phẩm được vinh danh cao nhất tại Man Booker 2017. Tiểu thuyết là câu chuyện hư ảo, lấy bối cảnh năm 1862, khi Abraham Lincoln chôn xác Willie- cậu con trai 11 tuổi chết vì bệnh thương hàn. Tại khu nghĩa địa, linh hồn của Willie đã gia nhập cộng đồng ma và dần mở ra qua lời kể của 166 hồn ma. Tác phẩm được đánh giá là đã phủ một lớp siêu nhiên trên câu chuyện lịch sử có thật về nỗi đau của chiến tranh. Hari Kunzru- cây bút của Guardian tán dương “Lincoln in the Bardo”: “Vượt trội so với hầu hết tiểu thuyết đương đại, thể hiện hình ảnh một tác giả muốn mở rộng thế giới quan của mình đến nơi có nhiều điều thú vị cho độc giả khám phá”. Tác phẩm của George Saunders được ví như vở kịch đa chiều và kịch tính khi dẫn dắt độc giả từ bất ngờ này sang bối rối, tò mò khác. Cuốn sách của George Saunders cũng đã lọt vào danh sách 10 cuốn sách nổi bật nhất năm 2017 do Amazon bình chọn.
Trước đó, Nobel Văn học 2017 đã gọi tên nhà văn người Anh gốc Nhật Kazuo Ishiguro- tác gia nổi tiếng của dòng văn học huyễn tưởng, kỳ ảo, nổi bật là tác phẩm “The Remains of the Day”. “The Remains of the Day” được đánh giá là kiệt tác thực thụ, khi câu chuyển kể dựa trên những hồi ức qua những trang nhật ký. Văn chương của Kazuo Ishiguro được miêu tả là có tính toàn mỹ, sự kết hòa, phản ánh rõ chủ đề về “Ký ức, thời gian và sự tự huyễn hoặc”. Nhà thơ Andrew Motion, nói: “Thế giới tưởng tượng của Kazuo Ishiguro rất phong phú và hấp dẫn. Những sáng tác của Kazuo Ishiguro thể hiện cái tôi cá nhân rất cao, đồng thời bày tỏ những quan điểm về cuộc sống một cách rõ ràng. Những câu chuyện của Kazuo Ishiguro đều bắt nguồn từ những nguyên lý cơ bản, nhưng lại là thế giới đa chiều về cảm xúc, đầy ấn tượng và ngạc nhiên”.
Giữa tháng 11 vừa qua, nhà báo gốc Nga Masha Gessen lần đầu tiên mang về chiến thắng ở giải Sách quốc gia Mỹ với “The Future Is History: How Totalitarianism Reclaimed Russia” thuộc thể loại phi cơ cấu. Tác phẩm là câu chuyện kể thông qua góc nhìn của Masha Gessen về lịch sử xã hội nước Nga kể từ khi đất nước này đổi mới, cũng như các sự kiện mới xảy ra ở Nga trong bối cảnh hiện đại đã tác động đến tư tưởng, cuộc sống của công dân nước này.
Sách hay của năm
Trang bán lẻ sách trực tuyến lớn nhất thế giới Amazon mới vừa lựa chọn ra 100 sách hay năm 2017, trong đó “Killers of the Flower Moon: The Osage Murders and the Birth of the FBI” của David Grann được lựa chọn là cuốn sách hay nhất năm. “Killers of the Flower Moon: The Osage Murders and the Birth of the FBI” là tác phẩm phi hư cấu, kể về một trong những vụ thảm sát dã man nhất trong lịch sử nước Mỹ. Những người da đỏ tại vùng Oklahoma đã lần lượt bị giết hại khiến FBI phải tiến hành điều tra và phát hiện ra sự thật kinh hoàng cùng kế hoạch gây chấn động nhất trong lịch sử của nước Mỹ.
Danh sách những cuốn sách hay nhất năm của Amazon không dựa vào doanh thu bán sách mà được đội ngũ biên tập tuyển chọn kỹ càng qua từng tháng, sau đó công bố vào tháng 11 hàng năm. “Killers of the Flower Moon: The Osage Murders and the Birth of the FBI” là tác phẩm phi hư cấu thứ hai được chọn là cuốn sách hay nhất năm kể từ khi Amazon bắt đầu trao giải vào năm 2004. Những sách hay được lựa chọn ở những năm trước đều thuộc thể loại tiểu thuyết hoặc hồi ký. Ngoài ra, năm nay còn một số tác phẩm gây chú ý như: “Little Fires Everywhere” của Celeste Ng, “Beartown” của Fredick Backman, “Exit West” của Mohsin Hamid, “Homo Deus: A Brief History of Tomorrow” của Yuval Noah Harari, “Lincoln in the Bardo” của George Saunders…
Goodreads- trang cộng đồng sách lớn nhất thế giới cũng chính thức mở cuộc bình chọn dành cho những tác phẩm xuất bản năm 2017. Nếu như lựa chọn của Amazon là từ ban biên tập, thì Goodreads lựa chọn trên ý kiến của của độc giả và các nhà phê bình. Năm 2017, Goodreads có đến 300 tác phẩm được đề cử ở 20 hạng mục, trong đó có nhiều cái tên nhận được lời khen từ các nhà phê bình lẫn độc giả: “Origin” của Dan Brown, “Into the Water” của Paula Hawkins, “Lincoln in the Bardo” của George Saunders, “Fantasic Beast and Where to Find Them: The Original Screenplay” của J.K. Rowling, “What Happened” của Hilary Clinton, “Turtle All the Way Down” của John Green… Tuy nhiên, phải đến ngày 5-12, kết quả mới được công bố trên Goodreads.
Từ các giải thưởng, đến những trang bình chọn trực tuyến, thì các tác phẩm thuộc thể loại kỳ ảo đều nhận được sự chú ý từ độc giả và các nhà phê bình, cho thấy xu hướng đang phát triển ở thị trường sách. Đó là những câu chuyện có tính thoát ly dựa trên thực tế, phản ánh rõ nét về lịch sử, những vấn đề xã hội hiện tại đang đặt ra, thể hiện sự quan tâm của con người trước thời cuộc.
BảO LAM (Tổng hợp từ Amazon, Goodreads, Variety)