Boom Supersonic (Mỹ) mới đây đã “làm nên lịch sử” khi máy bay phản lực XB-1 của công ty này lần đầu vượt qua tốc độ âm thanh. Đây là chiếc máy bay phi quân sự có người lái đầu tiên phá vỡ rào cản âm thanh kể từ khi máy bay chở khách siêu thanh Concorde ngừng hoạt động vào năm 2003. Đây cũng là bước khởi đầu trong mục tiêu đầy tham vọng của Boom Supersonic nhằm đưa máy bay chở khách siêu thanh vào hoạt động vào năm 2029.
Vận hành thương mại vào năm 2029
Theo tờ Space, phi công lái thử chính Tristan “Geppetto” Brandenburg đã điều khiển XB-1 cất cánh từ cảng hàng không vũ trụ Mojave ở Nam California vào sáng 28-1 trong điều kiện trời quang mây. Khoảng 11,5 phút sau khi cất cánh trong chuyến bay thử thứ 12, XB-1 vượt qua tốc độ Mach 1 (tương đương 1.235 km/giờ), đánh dấu lần đầu một máy bay dân dụng đạt tốc độ siêu thanh trên đất liền ở Mỹ. Space cho hay, XB-1 đạt tốc độ siêu thanh thêm 2 lần nữa trong chuyến bay ở mốc 17 và 22 phút sau khi cất cánh, tạo điều kiện cho phi công kiểm tra hiệu suất vận hành của máy bay khi bay siêu thanh. Chuyến bay được 2 máy bay gồm tiêm kích Dassault Mirage F1 và Northrop T-38 Talon ghi hình và theo dõi. XB-1 hạ cánh 30 phút sau bằng càng đáp sản xuất riêng, được thiết kế đặc biệt cho máy bay.
![Máy bay thương mại siêu thanh sắp trở lại](https://baocantho.com.vn/image/fckeditor/upload/2025/20250210/images/15-1.webp)
Chiếc XB-1 trong đợt thử nghiệm vừa qua. Ảnh: CNN
Vì lý do an toàn, hầu hết máy bay chở khách hiện nay đều bay chậm hơn tốc độ âm thanh, ở khoảng Mach 0,8 (khoảng 988km/giờ). Tuy nhiên, Boom Supersonic hiện đang lên kế hoạch sản xuất một máy bay chở khách có tên Overture, có thể bay với tốc độ Mach 1,7 (tương đương 2.099km/giờ). Công ty này tuyên bố, chuyến bay từ thành phố New York đến thủ đô Roma (Ý) trên chiếc Overture sẽ chỉ mất 4 tiếng 40 phút, thay vì 8 tiếng như hiện tại.
Được biết, Overture được thiết kế chở từ 64-80 hành khách, tức nhỏ hơn các dòng máy bay thương mại thông thường, trị giá khoảng 200 triệu USD/chiếc và dự kiến sẽ được đưa vào khai thác sớm nhất là năm 2029. Đáng chú ý, Overture được chế tạo bằng những loại vật liệu mới như sợi carbon và hiệu quả về mặt nhiên liệu hơn Concorde. Các động cơ cũng có thể vận hành bằng nhiên liệu hàng không bền vững giúp giảm khí thải.
Tương lai rộng mở
Song, Boom Supersonic không phải là công ty duy nhất theo đuổi mục tiêu trên. Công ty hàng không vũ trụ Spike Aerospace cũng đang phát triển chiếc Spike S-512 Diplomat, mẫu máy bay siêu thanh được thiết kế để tạo ra ít tiếng nổ siêu thanh, với khẩu hiệu “mang cả thế giới đến với tất cả mọi người chỉ trong một nửa thời gian”.
Về phần mình, Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) và hãng Lockheed Martin cũng đang triển khai dự án Quesst. Theo đó, họ có kế hoạch thử nghiệm máy bay siêu thanh X-59 bay qua các thành phố ở Mỹ và xem coi phản ứng của người dân xứ cờ hoa như thế nào. Theo CNN, X-59 được thiết kế đặc biệt, với phần mũi dài và thon, giúp giảm tiếng nổ siêu thanh xuống chỉ còn một âm thanh nhẹ, mở ra hy vọng cho máy bay chở khách siêu thanh bay qua đất liền trong tương lai.
Thật ra, các thiết kế máy bay chở khách siêu thanh bắt đầu xuất hiện vào giữa thế kỷ 20. Đến những năm 1970, du hành siêu thanh đã trở thành hiện thực. Tuy nhiên, do thời điểm không phù hợp, rủi ro và những giới hạn vật lý, nó đã không thể được duy trì. Trong số đó gồm chiếc Tupolev-144 do Nga sản xuất và Concorde - máy bay siêu thanh do Anh, Pháp hợp tác phát triển và do British Airways, Air France vận hành trong giai đoạn 1976-2003. Được biết, Concorde có sức chứa tối đa 128 hành khách và bay với tốc độ Mach 2 (tương đương 2.470km/giờ). Do đó, máy bay này chỉ cần 3 tiếng để bay từ thủ đô Luân Đôn (Anh) đến thành phố New York (Mỹ), trong khi những chuyến bay thương mại thông thường phải mất gấp đôi thời gian. Tuy nhiên, thời của Concorde đã chấm dứt sau tai nạn máy bay thảm khốc khiến 113 người thiệt mạng ở Pháp vào ngày 25-7-2000, qua đó cũng chấm dứt kỷ nguyên hàng không thương mại siêu thanh.
TRÍ VĂN (Tổng hợp)