Chuyến thăm Trung Quốc bất ngờ lần thứ 4 của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un được dự báo sẽ mở ra cơ hội sáng sủa hơn cho cuộc gặp thượng đỉnh lần 2 giữa ông Kim và Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Các cuộc gặp thượng đỉnh Trung-Triều năm 2018. Ảnh: AFP

Tân Hoa xã và Hãng Thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) ngày 8-1 cho biết Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên Kim Jong-un thực hiện chuyến thăm Trung Quốc từ ngày 7 đến 10-1 theo lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Chuyến tàu hỏa chở ông Kim đi qua biên giới Trung Quốc tối 7-1 và tới Bắc Kinh sáng 8-1, đúng vào ngày sinh nhật thứ 35 của nhà lãnh đạo Triều Tiên.

Giới phân tích cho rằng mục  đích chính của ông Kim trong chuyến công du này là tạo ra áp lực đối với Tổng thống Trump trước cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều lần 2 có thể sớm diễn ra. Trong thông điệp mừng năm mới 2019, ông Kim cảnh báo nếu Washington vẫn khăng khăng đòi Bình Nhưỡng phi hạt nhân hóa mà không nới lỏng cấm vận kinh tế thì Triều Tiên sẽ tìm kiếm “con đường mới” để bảo vệ lợi ích và chủ quyền  quốc gia của mình. “Con đường mới mà ông Kim đề cập có thể là lời đe dọa rằng Bình Nhưỡng sẽ gần gũi hơn với Bắc Kinh, điều khiến Washington âm thầm lo lắng” - Harry J. Kazianis, Giám đốc nghiên cứu quốc phòng của Trung tâm Lợi ích Quốc gia có trụ sở tại Mỹ, nhận định. Nói cách khác, ông Kim muốn nhắc nhở chính quyền Trump rằng Triều Tiên có những lựa chọn ngoại giao và kinh tế khác chứ không chỉ trông chờ vào lời hứa trợ giúp của Mỹ và Hàn Quốc.

Trung Quốc là đồng minh ngoại giao, đối tác kinh tế-thương mại quan trọng nhất và là nguồn viện trợ chính của Triều Tiên. Mối quan hệ Trung-Triều từng được mô tả gần gũi như “môi với răng”. Vì thế, trước và sau hai cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in (tháng 4-2018) và Tổng thống Trump (tháng 6-2018), ông Kim đã 3 lần sang Bắc Kinh gặp Chủ tịch Tập hồi năm ngoái. Lần này, theo cố vấn cấp cao Bonnie Glasser của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế, ông Kim và Tập muốn phối hợp và tạo ra vị thế chiến lược trước thượng đỉnh Mỹ-Triều. Nhà lãnh đạo Kim muốn Trung Quốc thúc đẩy nghị quyết quốc tế nới lỏng cấm vận Triều Tiên và ủng hộ tuyên bố hòa bình chấm dứt chiến tranh trên bán đáo Triều Tiên. Đặc biệt, theo Giáo sư nghiên cứu về Triều Tiên Kok Yu-hwan thuộc Đại học Dongguk (Hàn Quốc), ông Kim kỳ vọng Bắc Kinh sẽ cam kết hỗ trợ kinh tế và đảm bảo an ninh nếu Bình Nhưỡng từ bỏ vũ khí hạt nhân. Bởi hiện nay, Triều Tiên vẫn cảm thấy không an toàn hoặc bị đe dọa nếu từ bỏ hoàn toàn chương trình hạt nhân theo yêu cầu của chính quyền Trump.

Về phần mình, Trung Quốc dù phủ nhận nhưng giới phân tích tin rằng nước này muốn sử dụng vấn đề hạt nhân của Triều Tiên như quân bài để mặc cả trong quan hệ kinh tế-thương mại với Mỹ. Chuyến thăm của nhà lãnh đạo Kim diễn ra đúng lúc giới chức Mỹ và Trung Quốc tái đàm phán tại Bắc Kinh nhằm tìm kiếm lối thoát cho cuộc chiến thương mại quy mô lớn có nguy cơ lan rộng. Cuộc gặp thượng đỉnh với ông Kim lần này được đánh giá là thời điểm không thể tốt hơn cho Chủ tịch Tập  trong ván bài thương mại đầy khó khăn với Mỹ.

KIẾN HÒA