Ông Gadhafi cầm bản Hiến chương LHQ bị xé. Ảnh: AP

Trong lịch sử 64 năm tồn tại, Liên Hiệp Quốc (LHQ) từng chứng kiến một số nhà lãnh đạo quốc gia gây “sốc” tại các cuộc họp Đại hội đồng. Trong cuộc họp năm nay (hôm 23-9), lần đầu tiên xuất hiện ở LHQ sau 40 năm nắm quyền, Tổng thống Libye Muammar al Gadhafi cũng đã làm người ta chú ý với những phát biểu gây tranh cãi của mình.

Theo tờ Thời báo New York, sau khi được giới thiệu tại hội trường như là “nhà lãnh đạo cách mạng, chủ tịch Liên minh châu Phi, vua của những vị vua châu Phi”, Đại tá Gadhafi đã phá luật với bài phát biểu dài tới 90 phút, thay vì chỉ 15 phút như qui định. Mất 17 phút vòng vo, ông mới đi vào trọng tâm là yêu cầu một ghế cho châu Phi tại Hội đồng Bảo an (HĐBA). Sau đó, ông Gadhafi tập trung đả kích Mỹ khi cho rằng những người gây ra “cái chết hàng loạt” ở Iraq phải bị xét xử, và bảo vệ quyền thành lập tiểu vương quốc Hồi giáo của Taliban. Ông còn tỏ ra hoài nghi rằng liệu cúm heo có được “nuôi” trong phòng thí nghiệm để làm vũ khí, đồng thời yêu cầu điều tra toàn diện các vụ ám sát cố Tổng thống Mỹ John Frank Kennedy và nhà hoạt động xã hội Martin Luther King xảy ra cách đây gần nửa thế kỷ.

Tổng thống Gadhafi cũng gây ngạc nhiên khi đề nghị chuyển trụ sở LHQ tới Libye, vì theo ông, các nhà lãnh đạo thế giới tới Mỹ rất mệt mỏi với chuyến đi dài, trong khi an ninh quá nghiêm ngặt do phải ngăn Al Qaeda tấn công New York lần nữa. Lặp lại kiến nghị lâu nay của mình, ông nói Israel và Palestine phải sáp nhập thành một quốc gia với tên gọi Isratine.

Đối với HĐBA, nhà lãnh đạo Libye chỉ trích đây là “chế độ phong kiến của những nước có ghế thường trực” và gọi nó là “Hội đồng Khủng bố”. Ông Gadhafi nói: “Chúng ta không phải là kẻ ngu xuẩn trao quyền phủ quyết cho các cường quốc lớn để rồi họ có thể sử dụng chúng ta và đối xử với chúng ta như công dân hạng hai”. Ông nhấn mạnh 5 quốc gia thường trực HĐBA có quyền phủ quyết, vì vậy có thể ngăn chặn những hành động đi ngược lại lợi ích của họ. Ngoài ra, ông còn yêu cầu các nước châu Âu bồi thường 7.700 tỉ USD và xin lỗi vì đã thuộc địa hóa châu Phi.

Trong lúc phát biểu, Đại tá Gadhafi giơ lên cao một bản sao Hiến chương LHQ đã bị xé, và nói rằng ông không công nhận tính pháp lý của văn kiện này.

Các nhà lãnh đạo dự cuộc họp Đại hội đồng LHQ tỏ ra bối rối với bài phát biểu trên. Đăng đàn sau đó, Thủ tướng Anh Gordon Brown nói: “Tôi đứng đây để khẳng định lại Hiến chương LHQ, và đừng nên xé nó”. Michele Montas, người phát ngôn LHQ, gọi việc phỉ báng Hiến chương là “không thể chấp nhận”. Một số nhà lãnh đạo khác thì không hài lòng với ông Gadhafi vì đã phá vỡ lịch trình các cuộc gặp dự kiến diễn ra bên lề hội nghị.

N. MINH
(Theo NYT, Bloomberg, AP)