Làm cho dưa lưới trở thành mặt hàng "hot" làm quà tặng trong dịp Tết, Ths Nguyễn Đém, Giám đốc Công ty Phì Nhiêu đã tạo dấu ấn nông nghiệp đô thị từ những khu đất chưa xây cất ở Hưng Phú, quận Cái Răng, TP Cần Thơ.

Nguyễn Đém và vườn dưa đang chín tới. Ảnh: VDND

Một chút khác biệt

"Bạn bè khuyến khích "cứ làm đi" - kiểu đặt hàng bất thành văn khi đặt lòng tin vào một chút khác biệt so cây trái bản địa trong ngày Tết với những giống Cantaloupe từ Hà Lan và Nhật Bản trồng tại đây theo cách tính toán cân đối dinh dưỡng hữu cơ" - anh Ðém nói.

Những ngày giáp Tết, dưa lưới nông trại Fresh Farm bắt đầu chín tới, xẻ trái đầu tiên, hương thơm nhẹ, vị ngọt tự nhiên; đúng là sự huyền diệu của tự nhiên "gói ghém" trong những trái dưa vỏ vàng tươi chắc nịch, loại dưa xanh ruột ửng màu cam tươi tắn ngon lành.

Nông trại Fresh Farm của anh Ðém trùng hợp "Sáng kiến IYFV 2021" khi đề cao dinh dưỡng và sức khỏe. Suốt một năm, toàn cầu bị COVID-19 hoành hành, Tổ chức Lương Nông của Liên Hiệp Quốc (FAO) đã để xuất sáng kiến Năm quốc tế về rau và trái cây (the International Year of Fruits and Vegetables- IYFV 2021) và đã được thông qua ngày 16-12 tại khóa họp thứ 74 của Ðại Hội đồng Liên Hiệp Quốc.

FAO muốn làm nổi bật vai trò quan trọng của trái cây và rau quả đối với dinh dưỡng con người cũng như thúc giục những nỗ lực cải thiện sản xuất bền vững và giảm thiểu chất thải, hóa chất bảo vệ thực vật, giảm thất thoát và giảm lãng phí lương thực, giảm phát thải khí nhà kính, giảm áp lực lên tài nguyên nước và đất, đồng thời tăng năng suất và tăng trưởng kinh tế thông qua việc chọn lựa mô hình tăng trưởng thông minh hơn.

Tổng Giám đốc FAO Qu Dongyu cho rằng, đây là cơ hội tốt nhất để nâng cao nhận thức toàn cầu khi đại dịch COVID-19 thách thức mọi người tìm ra các phương thức mới để chống lại nạn đói và suy dinh dưỡng.

Ông Qu Dongyu đồng thời nói về vai trò của công nghệ số trong việc mang lại cơ hội về thị trường, cải thiện kiến thức và thúc đẩy chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường hệ thống miễn dịch.

Khắc phục đứt gãy

Ðại dịch COVID-19 khiến chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy. Có tới 50% trái cây và rau quả được sản xuất ở các nước đang phát triển bị mất đứt hoặc chao đảo trong chuỗi cung ứng giữa thu hoạch và tiêu thụ.

Các nhà kinh tế cảnh báo, trong vòng xoáy của dịch bệnh COVID-19, thế giới có thể lâm vào tình trạng khủng hoảng dữ dội hơn khi những nước nghèo, đông dân, đang vật lộn với nạn suy dinh dưỡng. Dịch bệnh chưa thể chặn đứng vẫn tiềm ẩn mối nguy về một cuộc khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu, FAO kêu gọi cải thiện sản xuất lương thực lành mạnh và bền vững thông qua đổi mới và công nghệ, giảm thất thoát và lãng phí thực phẩm.

Hội nghị thượng đỉnh về hệ thống lương thực của Liên Hiệp Quốc trong năm 2021 cũng sẽ là cơ hội để xem xét hệ thống lương thực vốn đã mong manh trước mọi thách thức của khí hậu và dịch bệnh. Tổng Thư ký Antonio Guterres, kêu gọi "cách tiếp cận toàn diện" hơn đối với dinh dưỡng và tính bền vững.

Các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), theo Tổng Thư ký Antonio Guterres tính chặt chẽ giữa hệ thống lương thực và phát triển bền vững là hết sức quan trọng. Các bên liên quan nên hợp tác, làm cho hệ thống sản xuất và tiêu thụ trở nên linh hoạt và bền vững hơn, bao gồm cả việc áp dụng cách tiếp cận toàn diện thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng có lợi cho sức khỏe con người và môi trường.

Câu chuyện Fresh Farm

Rau và trái cây từng có những câu chuyện tranh cãi do chồng chéo giữa hai sản phẩm này. "Trái cây" và "rau" được định nghĩa khác nhau tùy thuộc vào việc bạn là người làm vườn hay đầu bếp. Trong vụ kiện năm 1893 của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ Nix. v. Hedden, theo quy định của tòa án cà chua nhập khẩu phải bị đánh thuế như một loại rau thay vì trái cây (ít bị đánh thuế hơn). Cuối cùng Tòa án phải thừa nhận rằng cà chua là một loại trái cây thực vật.

Rất nhiều thực phẩm là trái cây, có vị mặn hơn là ngọt, thường được các đầu bếp coi là rau. Ðiều này bao gồm các loại trái cây thực vật như cà tím, ớt chuông và cà chua. Ngày nay, các loại cây có hạt như táo, bí và cà chua đều là hoa quả, trong khi các loại củ như củ cải đường, khoai tây và củ cải, các loại lá như rau bina, cải xoăn và rau diếp, và các thân như cần tây và bông cải xanh đều là rau.

Tại Fresh Farm, dưa lưới được trồng tỉa (chỉ để mỗi dây một trái), không sử dụng thuốc hóa học. Có những đêm, công nhân còn ở trại. Ðém mong muốn mở cửa để bè bạn tới chơi, cảm nhận vườn dưa đang chín tới. Ông Phước Lê, chuyên gia nông nghiệp, có trang trại tại Hawaii, Mỹ, là người Cần Thơ, gọi điện về động viên Ðém, trao đổi chi tiết tới số lá trên dây, cách chăm sóc để sản phẩm khác biệt ngay khi xẻ… Ông Nguyễn Thái Hùng, người đầu tiên hỗ trợ Ðém xây dựng Fresh Farm, tìm nguồn giống nhập từ Mỹ để Fresh Farm tiếp tục gối vụ. Nhiều người láng giềng còn đất trống ngỏ ý hợp tác với Fresh Farm mở nông trại mới…

Nguyễn Ðém, tốt nghiệp thạc sĩ ngành Trồng trọt tại Philippines, từng dành nhiều thời gian tìm hiểu sự khác biệt giữa quýt tiều son, quýt hồng, đưa ra cảnh báo khi số đông sử dụng cây giống không đủ chuẩn và quy trình "ép xác" cho cây ra trái sớm, tận thu khiến cây suy kiệt, yếu ớt, nhiễm bệnh, chết xanh.

Lần này, Fresh Farm trong lòng đô thị như hình mẫu nhiệm mầu của tự nhiên, có sự đồng thuận cao từ những người anh em cùng tầm nhìn nông sản không dùng thuốc bảo vệ thực vật để tạo nguồn cung cấp dinh dưỡng. Cũng là cách để mô phỏng một nông trại nhỏ, thậm chí cực nhỏ để tránh tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị đang diễn ra trên toàn cầu trong thời đại dịch như cảnh báo của FAO. Nông trại sẽ mở rộng vùng trồng cà trái cây, dưa kim cô nương… Theo ông Võ Phát Triển, Việt kiều Ðức, Giám đốc Công ty Công nghệ thực phẩm Việt Ðức (huyện Thanh Bình, tỉnh Ðồng Tháp): "Dưa kim cô nương sấy dẻo ngon lành, có tiềm năng khi năng xuất khẩu sang EU. Công ty Việt Ðức sẽ hỗ trợ Fresh Farm".

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mọi người nên ăn tối thiểu 400 gram trái cây và rau quả mỗi ngày, như một phần của chế độ ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên, do nhận thức, khả năng chi trả hoặc nguồn hàng không có sẵn, nhiều người trên thế giới tiêu thụ ít hơn số lượng đó.

Ngay khi ăn đủ, thậm chí nhiều hơn lượng được khuyến nghị, trái cây và rau quả vẫn có lợi cho sức khỏe và dinh dưỡng. Nhờ giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, trái cây và rau quả rất quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, đồng thời giúp tăng cường hệ miễn dịch. Chúng cũng có liên quan đến việc giảm nguy cơ trầm cảm và lo lắng, béo phì và các bệnh không lây nhiễm, tăng cường sức khỏe đường ruột và chống lại sự thiếu hụt vi chất dinh dưỡng.

Những ngày giáp Tết, Fresh Farm bận rộn hơn khi giao nhận. Góc nhỏ của IYFV 2021 là sự trải nghiệm của lao động và sức sống thiên nhiên.

CHÂU LAN