Sáng 21-7, Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIII đã khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội. Trước phiên khai mạc, các đại biểu Quốc hội đã đến đặt vòng hoa và vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh; đặt vòng hoa, dâng hương tại Đài tưởng niệm các anh hùng Liệt sĩ. Tổng Bí thư, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng; Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Huỳnh Đảm dự phiên khai mạc. Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, Nông Đức Mạnh; nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh, Trần Đức Lương; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An, các bậc lão thành cách mạng, đại diện Đoàn ngoại giao, các tổ chức quốc tế đã đến dự.

Tổng Bí thư, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng phát biểu khai mạc tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIII. Ảnh: TRÍ DŨNG (TTXVN)

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ nghe báo cáo kết quả cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011 - 2016; báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri cả nước trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII; báo cáo thẩm tra tư cách đại biểu Quốc hội khóa XIII; quyết định cơ cấu tổ chức và bầu, phê chuẩn nhân sự cấp cao trong bộ máy nhà nước. Đây là công việc rất quan trọng, có ý nghĩa và ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chức bộ máy nhà nước trong suốt cả nhiệm kỳ. Quốc hội sẽ xem xét, thông qua Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2012; thảo luận và thông qua Nghị quyết phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2009 và Nghị quyết về việc ban hành bổ sung một số giải pháp về thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và cá nhân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế năm 2011; xem xét Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế -xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2011, các giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng cuối năm 2011. Quốc hội sẽ xem xét Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc triển khai chủ trương nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992 và thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và quyết định một số vấn đề quan trọng khác.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Trong bối cảnh đất nước ta tiếp tục đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới; toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, tạo nền tảng để đến 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, Quốc hội khóa XIII phải đổi mới mạnh mẽ về tổ chức và phương thức hoạt động, phấn đấu đạt nhiều kết quả quan trọng trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, đóng góp xứng đáng vào thành tựu chung của đất nước. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng đề nghị các vị đại biểu Quốc hội nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy trí tuệ, dân chủ thảo luận, sáng suốt lựa chọn và quyết định, đóng góp nhiều ý kiến có chất lượng, góp phần để kỳ họp thành công tốt đẹp. Phát biểu tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XIII, thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt chào mừng thắng lợi toàn diện, to lớn của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011 - 2016; nhiệt liệt chúc mừng các đại biểu Quốc hội và các đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp trong cả nước vừa trúng cử; hoan nghênh và cảm ơn toàn thể cử tri, các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội đã hoàn thành trọng trách của mình trong cuộc bầu cử. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng với những mục tiêu cao cả và nhiệm vụ nặng nề nêu trên, cả nước phải tiếp tục đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới trên tất cả các lĩnh vực với chất lượng và hiệu quả ngày càng cao, trong đó có việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, coi đây là một nhân tố quyết định bảo đảm thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong điều kiện mới, trước yêu cầu và nhiệm vụ mới, chúng ta phải không ngừng đẩy mạnh xây dựng và từng bước hoàn thiện bộ máy nhà nước, làm cho Nhà nước ta thật sự là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Nhà nước phải được kiện toàn và đổi mới cả về cơ cấu tổ chức và cơ chế quản lý, cải tiến phương thức hoạt động và xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức thật sự trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; khai thác tốt thuận lợi, nắm bắt thời cơ, đẩy lùi nguy cơ, vượt qua thách thức, đạt nhiều thành tựu mới, to lớn hơn nữa.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng kiến nghị Quốc hội quan tâm thực hiện một số định hướng lớn sau đây: Trước hết, Quốc hội tập trung xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, khả thi để thể chế hóa Cương lĩnh chính trị, các quan điểm, đường lối của Đảng, phát huy vai trò và hiệu lực quản lý của Nhà nước, bảo đảm giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh, đẩy mạnh hội nhập quốc tế, xây dựng Nhà nước ngày càng trong sạch, vững mạnh. Nỗ lực phấn đấu thực hiện Nghị quyết số 48-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về Chiến lược xây dựng pháp luật, để đến năm 2020 nước ta có đủ những đạo luật cơ bản cần thiết điều chỉnh các quan hệ xã hội; từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật đáp ứng yêu cầu đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước. Đặc biệt, Quốc hội khóa này cần dành nhiều thời gian, công sức cho việc nghiên cứu, bổ sung, sửa đổi Hiến pháp năm 1992 theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và các quan điểm tư tưởng chỉ đạo của Nghị quyết Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI). Cùng với xây dựng pháp luật, hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cần được tăng cường nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, hiệu lực thi hành và bảo vệ pháp luật, nhằm thiết lập trật tự, kỷ cương xã hội và kỷ luật trong bộ máy nhà nước. Quốc hội tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát tối cao. Thông qua giám sát, kịp thời phát hiện và có các kiến nghị nhằm điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách hoặc chấn chỉnh, khắc phục các sai sót, khuyết điểm trong quá trình triển khai, góp phần thúc đẩy thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị; nghiên cứu, bổ sung, từng bước hoàn thiện các văn bản pháp luật có liên quan đến hoạt động giám sát theo hướng xác định rõ phạm vi, đối tượng chịu sự giám sát tối cao của Quốc hội; thẩm quyền giám sát của các chủ thể; cách thức, trình tự, thủ tục tiến hành; chú trọng hơn nữa chiều sâu và vấn đề hậu giám sát. Đồng thời, tăng cường hoạt động giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và các đoàn đại biểu Quốc hội. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp Quốc hội, các phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần được tiếp tục đổi mới, bảo đảm phát huy dân chủ, tăng tính tranh luận, đi sâu phân tích vấn đề một cách tập trung và thực chất hơn, qua đó làm rõ hơn tình hình và nguyên nhân, chỉ ra trách nhiệm và giải pháp nhằm thúc đẩy thực hiện có hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tạo ra những chuyển biến thật sự trong thực tiễn. Quốc hội đề cao hơn nữa trách nhiệm và nâng cao chất lượng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, nhất là những vấn đề về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, tổ chức và nhân sự bộ máy nhà nước; bảo đảm lợi ích chung của quốc gia, phù hợp với ý chí, nguyện vọng của nhân dân. Cần xác định rõ trách nhiệm của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội trong công tác thẩm tra các dự án, công trình, đề án; chú trọng cung cấp đầy đủ thông tin và các điều kiện bảo đảm để Quốc hội xem xét, quyết định một cách chuẩn xác nhất.

Tại kỳ họp này, Quốc hội có trách nhiệm to lớn là xem xét, lựa chọn, bầu và phê chuẩn các chức danh lãnh đạo chủ chốt các cơ quan nhà nước. Trên cơ sở quán triệt và thực hiện nhất quán phương hướng công tác cán bộ do Đại hội toàn quốc lần thứ XI của Đảng đề ra; căn cứ vào thực tế tình hình đội ngũ cán bộ hiện có và yêu cầu về cơ cấu tổ chức của Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan tư pháp nhiệm kỳ XIII; căn cứ vào tiêu chuẩn chung của cán bộ, chú trọng năng lực, sở trường, chuyên môn được đào tạo, kinh nghiệm công tác và chiều hướng phát triển; kết hợp yêu cầu trước mắt với bước chuẩn bị cho các khóa tiếp theo, bảo đảm tính kế thừa và phát triển; đề nghị các đại biểu Quốc hội dân chủ thảo luận, sáng suốt lựa chọn để bầu và phê chuẩn những người xứng đáng vào các chức danh lãnh đạo chủ chốt của các cơ quan nhà nước, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, sự quản lý có hiệu lực, hiệu quả của Nhà nước, tạo ra sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị. Quốc hội tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại song phương và đa phương, góp phần thực hiện có kết quả đường lối đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ đối ngoại của Đảng, Nhà nước và nhân dân, tạo sự chuyển biến tích cực trong quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước, nâng cao vai trò, vị thế của Quốc hội Việt Nam trên các diễn đàn liên nghị viện khu vực và quốc tế... Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác thông tin đối ngoại; nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, tham mưu, dự báo ở tầm chiến lược, dài hạn; thực hiện tốt công tác điều hòa, phối hợp trong hoạt động đối ngoại.

Tổng Bí thư nêu rõ: Chất lượng và hiệu quả hoạt động của Quốc hội phụ thuộc rất lớn vào hoạt động của các cơ quan của Quốc hội và cá nhân từng đại biểu Quốc hội. Theo đó, cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tăng thẩm quyền và năng lực hoạt động của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban trong việc thẩm tra các dự án luật, các đề án, công trình quan trọng quốc gia. Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội có mối quan hệ công tác chặt chẽ với Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Cần tăng cường phối hợp với các cơ quan, tổ chức hữu quan, kịp thời trao đổi ý kiến về những vấn đề cần thiết để giải quyết có hiệu quả việc thực hiện nhiệm vụ chung và của mỗi cơ quan theo quy định của pháp luật. Đại biểu Quốc hội cần ý thức đầy đủ về quyền hạn và trách nhiệm của người đại biểu nhân dân; thực hiện tốt chương trình hành động, thường xuyên liên hệ với cử tri; lắng nghe, phản ánh trung thực ý kiến, kiến nghị của cử tri; chịu sự giám sát của cử tri; tích cực, chủ động đóng góp công sức, trí tuệ, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội. Đồng thời nêu cao phẩm chất đạo đức, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; gương mẫu học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ và năng lực công tác; chấp hành chính sách, pháp luật; kiên quyết đấu tranh chống mọi biểu hiện quan liêu, hách dịch, tham nhũng, lãng phí và các hành vi tiêu cực khác. Bên cạnh đó, Quốc hội cần thường xuyên quan tâm củng cố, kiện toàn các cơ quan tham mưu, giúp việc theo hướng tăng tính chuyên nghiệp, tinh thông, ổn định, tương xứng với tính chất, yêu cầu của công việc; có cơ chế cụ thể khuyến khích, huy động đội ngũ cộng tác viên, các nhà khoa học, các chuyên gia tham gia đóng góp vào hoạt động của Quốc hội, nhất là trong lĩnh vực xây dựng pháp luật, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ: Yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đang đặt ra trước Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội khóa XIII những nhiệm vụ rất nặng nề và cao cả. Cử tri cả nước đang kỳ vọng Quốc hội khóa mới sẽ kế thừa, phát huy những thành quả của Quốc hội các khóa trước, tiếp tục có nhiều giải pháp đột phá, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động để nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả hoạt động của mình. Đảng Cộng sản Việt Nam, với chức năng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, theo trách nhiệm và quyền hạn được Hiến pháp quy định, đã, đang và sẽ tiếp tục chăm lo xây dựng Nhà nước thực sự của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, hoạt động có hiệu lực và hiệu quả. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tin tưởng Quốc hội khóa XIII sẽ đoàn kết, phấn đấu thực hiện thành công sứ mệnh của mình, tiếp tục ghi thêm mốc son mới vào lịch sử và tiến trình phát triển của Quốc hội Việt Nam.

QUỲNH HOA-THANH HÒA (TTXVN)