Điều tra * Nguyễn Kim

Kỳ 2: Nỗ lực lập lại trật tự ATGT đường thủy

Các ngành chức năng xác định, ngoài việc đầu tư cơ sở hạ tầng, tăng cường công tác quản lý thì việc đẩy mạnh tuần tra, xử lý vi phạm và tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức người dân trong công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông (ATGT) đường thủy là những giải pháp trọng tâm cần thực hiện thường xuyên. Những nỗ lực trong thực hiện các giải pháp trên tuy góp phần lập lại trật tự ATGT đường thủy ở TP Cần Thơ nhưng nhìn chung kết quả vẫn chưa tương xứng...

Đẩy mạnh tuần tra, kiểm soát

Để trật tự giao thông đường thủy dần đi vào nề nếp, Ban ATGT TP Cần Thơ thường xuyên phối hợp với các ban ngành, đoàn thể tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật bằng nhiều hình thức như cho ký cam kết chấp hành quy định pháp luật về trật tự ATGT đường thủy đến tận các hộ dân, các chủ kinh doanh bến thủy nội địa (BTNĐ), bến khách ngang sông. Thực hiện cuộc vận động "Văn hóa giao thông với bình yên sông nước", từ năm 2010 đến nay, Ban ATGT thành phố hàng năm đều thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành ĐTNĐ, đề xuất chấn chỉnh những trường hợp vi phạm trật tự ATGT đường thủy, sắp xếp lại bến bãi, chợ nổi, nhà hàng nổi; tham mưu để UBND thành phố ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo giải tỏa đăng đáy cá, giải phóng luồng ĐTNĐ và luồng hàng hải trên địa bàn TP Cần Thơ…

Phòng Cảnh sát đường thủy Công an TP Cần Thơ cùng Ban ATGT thành phố thường xuyên phối hợp với Thanh tra giao thông, công an các quận, huyện tăng cường tuần tra, kiểm soát. Trong 9 tháng năm 2015, lực lượng chức năng đã lập biên bản trên 18.000 trường hợp vi phạm trật tự ATGT đường thủy, xử phạt hành chính hơn 17,3 tỉ đồng. Tuy nhiên, vẫn còn một số chủ BTNĐ, BKNS cố tình vi phạm. Như trường hợp ông Nhan Văn Hồ (ở huyện Cù Lao Dung, tỉnh Sóc Trăng) chỉ trong vòng nửa tháng (từ ngày 28-5 đến 15-6-2015) đã 2 lần bị Cảnh sát đường thủy Công an TP Cần Thơ lập biên bản vi phạm hành chính do vận chuyển vật liệu xây dựng trên tuyến sông Hậu quá tải trọng cho phép. Ông Lê Dũng Chinh (ở huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) cũng bị lực lượng công an lập biên bản vi phạm ngày 15-8-2015 về lỗi phương tiện giao thông thủy chở quá tải trọng và đây là lần thứ 5 ông Chinh vi phạm lỗi này. Khi chúng tôi hỏi vì sao lại tái phạm nhiều lần, nhiều chủ phương tiện giao thông thủy cho rằng để "có lời" và phần đông viện dẫn không riêng mình mà các chủ ghe, tàu chở vật liệu xây dựng khác, nhất là sà lan chở cát đều biết sai… mà vẫn phạm.

Rõ ràng mức xử phạt chưa đủ sức răn đe nên các chủ phương tiện vận chuyển đường thủy vẫn chấp nhận bị phạt để "có lời"!

Theo Thượng tá Nguyễn Văn Ngôn, Phó trưởng Phòng Cảnh sát đường thủy Công an TP Cần Thơ lực lượng công an không chỉ tăng cường, tuần tra xử lý vi phạm đối với các phương tiện giao thông đường thủy mà còn thường xuyên kiểm tra đối với các công trình thi công vượt sông, như: cầu Nhị Kiều, cầu Vàm Cống và cầu đi bộ từ bến Ninh Kiều sang cồn Cái Khế… nhắc nhở các đơn vị thực hiện tốt các phương án đảm bảo trật tự ATGT đường thủy để tránh tai nạn đáng tiếc. Đối với việc kiểm tra, giải tỏa đăng đáy cá trên sông, lực lượng chức năng đã rà soát các tuyến sông Hậu, sông Cần Thơ, kênh Xáng Xà No, rạch Phong Điền, ghi nhận có 69 hộ đang hoạt động 88 đáy cá lấn chiếm hành lang ATGT đường thủy và luồng hàng hải, bị buộc giải tỏa và được UBND TP Cần Thơ phê duyệt hỗ trợ chi phí để chuyển đổi nghề nghiệp. Theo Thiếu tá Trương Thanh Mộng, Phó trưởng Công an huyện Phong Điền: "Hiện nay, hầu hết các hộ có đăng đáy cá bị giải tỏa trên địa bàn huyện đã nhận đủ số tiền hỗ trợ và làm thủ tục vay vốn chuyển đổi nghề, phát triển kinh tế gia đình". Ông Lê Thuận Bé, Phó Giám đốc Sở GTVT TP Cần Thơ, Trưởng Ban Chỉ đạo giải tỏa đăng đáy cá thành phố cho biết, qua kiểm tra tình hình đăng đáy cá trên sông vào cuối tháng 9-2015, Ban Chỉ đạo đánh giá các hộ chấp hành tháo dỡ tương đối tốt, đặc biệt là trên tuyến sông Hậu. Sắp tới, Ban Chỉ đạo sẽ thành lập đoàn tiếp tục kiểm tra hoạt động này, nếu phát hiện hộ nào còn hoạt động, sẽ lập biên bản xử lý theo quy định.

Xây dựng các mô hình đảm bảo ATGT đường thủy

Hướng đến mục tiêu đảm bảo ATGT đường thủy, các ngành chức năng tập trung xây dựng nhiều mô hình tác động đến ý thức tuân thủ qui định pháp luật về trật tự ATGT đường thủy của người dân, trong đó đã xây dựng và công nhận 15 BKNS thành bến đò ATGT đường thủy. Ban ATGT các quận, huyện tích cực xây dựng các mô hình đoạn, tuyến sông ATGT đường thủy mang lại hiệu quả đáng khích lệ.

Năm 2011, lãnh đạo Phòng Cảnh sát đường thủy Công an TP Cần Thơ và UBND phường Bùi Hữu Nghĩa xây dựng quy chế phối hợp thực hiện Mô hình "Khu dân cư an toàn ven sông", lấy Cồn Sơn nằm giữa sông Hậu (thuộc khu vực I, phường Bùi Hữu Nghĩa) làm thí điểm triển khai thực hiện. Bởi Cồn Sơn tập trung nhiều cơ sở sản xuất, chăn nuôi của các doanh nhiệp, hộ dân nên người dân các địa phương khác đến cư trú có thời hạn để làm thuê rất đông. Hầu hết, người dân ở Cồn Sơn sống bằng nghề làm vườn, lao động tại các khu công nghiệp và chăn nuôi thủy sản (tổng cộng có khoảng 50 lồng, bè nuôi thủy sản, cá thương phẩm), do vậy, tình hình ANTT và trật tự ATGT rất phức tạp. Qua 4 năm phối hợp thực hiện, từ địa bàn phức tạp về ANTT, trật tự ATGT, đến nay tình hình đã chuyển biến đáng kể. Phòng Cảnh sát đường thủy (PC68) và UBND phường Bùi Hữu Nghĩa cũng kịp thời tham mưu ngành chức năng thành phố và quận Bình Thủy xử lý, chấn chỉnh tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Hậu, hạn chế sạt lở bờ sông tại khu vực Cồn Sơn.

Năm 2009, Chi đoàn Thanh niên Phòng PC68 Công an TP Cần Thơ đã chủ động phối hợp với các Chi đoàn kết nghĩa như: Chi đoàn Thanh tra giao thông thành phố, Chi đoàn Cảng vụ ĐTNĐ khu vực IV và Chi đoàn Đoạn Quản lý ĐTNĐ số 12 cho ra mắt công trình thanh niên "Tuyến sông thanh niên" dài 17km, đoạn từ vàm sông Cần Thơ đến ngã ba Vàm Xáng (thuộc xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền). Toàn tuyến sông này có 3 cây cầu vượt sông (cầu Quang Trung, cầu Hưng Lợi và cầu Cái Răng); có chợ nổi Cái Răng; có 6 đường dây điện vượt sông; 93 BTNĐ; 4 BKNS; 3 hàng đáy cá, với 11 miệng đáy; 32 bè nổi kinh doanh hàng hóa, xăng dầu, nên tình hình giao thông đường thủy trên tuyến này khá phức tạp. Theo Thượng úy Trần Tuấn Đại, Bí thư Chi đoàn Phòng PC68, để công trình thanh niên đạt hiệu quả thiết thực, đảm bảo trật tự ATGT cho các phương tiện thủy lưu thông qua lại tuyến sông này, đoàn viên các chi đoàn kết nghĩa thường xuyên phối hợp tuyên truyền, phổ biến giáo dục, nhắc nhở, kết hợp phát tờ bướm, tờ rơi đến người dân, chủ các BKNS, BTNĐ. Đồng thời kiểm tra luồng tuyến, hệ thống báo hiệu ĐTNĐ phù hợp với các tình huống hướng dẫn giao thông. Đến nay, toàn tuyến này đã được lắp đặt khoảng 100 biển báo hiệu trên bờ và dưới nước, 34 đèn báo hiệu giao thông ĐTNĐ và quan tâm sắp xếp ghe, xuồng neo, đậu tại khu vực chợ nổi Cái Răng. Lực lượng chức năng đã giáo dục, nhắc nhở và lập biên bản vi phạm hành chính hàng trăm trường hợp phương tiện thủy vi phạm neo, đậu sai quy định; chở quá tải… Công trình "Tuyến sông thanh niên", được lãnh đạo các đơn vị, địa phương đánh giá góp phần hiệu quả vào việc thực hiện Cuộc vận động xây dựng phong trào "Văn hóa giao thông với bình yên sông nước". Công trình này đã được Ủy ban ATGT Quốc gia tặng Bằng khen vào tháng 8-2013.

Theo ông Nguyễn Hoàng Chúng (ở xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền): "Nhờ lực lượng chức năng thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở, bà con tham gia lưu thông hoặc điều khiển phương tiện thủy có ý thức chấp hành đúng quy định của Luật Giao thông ĐTNĐ; các hộ được hướng dẫn, giới thiệu để đi học lấy bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn; được hướng dẫn thủ tục mở BTNĐ hoặc bến khách ngang sông… Những vấn đề này trước đây người dân chưa am tường, giờ hiểu luật, gia đình tôi sẽ nhắc nhở con, cháu và xóm giềng tuân thủ các qui định trật tự ATGT để đảm bảo tính mạng cho mình và cho những người cùng tham gia giao thông…".

Tuy có nhiều nỗ lực và bước đầu mang lại kết quả nhất định trong công tác lập lại trật tự ATGT đường thủy ở TP Cần Thơ, nhưng sự chuyển biến chưa mạnh mẽ, kết quả chưa tương xứng, nếu chỉ dừng lại ở tuyên truyền, nhắc nhở và xử phạt. Do đó, cần có sự quyết tâm và phối hợp nhịp nhàng hơn giữa lãnh đạo địa phương và các ngành chức năng để đạt mục tiêu: xây dựng giao thông đường thủy Cần Thơ thật sự an toàn, hiệu quả.

Kỳ cuối: Cần những giải pháp kịp thời, đồng bộ