Dấu vân tay từ lâu được xem là manh mối quan trọng giúp phá án. Quá trình điều tra hiện trường vụ án luôn có bóng dáng của nhân viên pháp chứng làm nhiệm vụ thu thập dấu vết kẻ thủ ác để lại trên đồ đạc. Tuy nhiên, không chỉ có ích cho các nhà điều tra án, hiện nay dấu tay còn có thể hỗ trợ bác sĩ trong công tác chẩn bệnh và thậm chí xét nghiệm ma túy, doping.

Ảnh: Getty Images

Con người biết sử dụng dấu tay làm phương tiện nhận dạng nhân thân từ rất xưa. Chẳng hạn, các hợp đồng pháp lý của người Babylon cổ đại cách đây gần 4.000 năm được phát hiện có dấu tay ấn trên đất sét để nhận biết nhân thân của những người ký kết hợp đồng. Thợ gốm thời Hy Lạp và La Mã cổ đại thỉnh thoảng cũng lưu lại dấu tay trên tác phẩm của mình theo cách tương tự như các họa sĩ ngày nay ký tên ở phía dưới bức tranh. Tuy nhiên, mãi đến cuối thế kỷ 19, người ta mới nghĩ đến ý tưởng dùng dấu tay trong công tác nhận dạng tội phạm. Năm 1880, trong bài viết đăng trên tạp chí khoa học Tự nhiên, tiến sĩ người Anh Henry Faulds cho rằng dấu tay dính máu hoặc dấu tay in trên đất sét hay thủy tinh có thể giúp nhận dạng hung thủ.

Hơn một thập kỷ sau vào năm 1892, một nhà khoa học khác của Anh, Francis Galton xuất bản cuốn “Những dấu tay”, trong đó phân tích chi tiết cách thức thu thập dấu tay để có thể sử dụng trong điều tra án. Từ những nghiên cứu này, kỹ thuật phân tích dấu tay nhanh chóng trở thành nền tảng khoa học pháp y. Cơ quan phân tích dấu tay đầu tiên trên thế giới ra đời ở bang Calcutta, Ấn Độ năm 1897. Tuy góp phần không nhỏ trong quá trình phá án nhưng kỹ thuật phân tích dấu tay có một nhược điểm, đó là dấu tay tìm thấy ở hiện trường chỉ có ích nếu nó khớp với dấu tay sinh học của nghi can hoặc dấu tay lưu trong cơ sở dữ liệu của cảnh sát. Nói một cách khác, nếu không có cơ sở để đối chiếu, dấu tay sẽ trở nên vô dụng.

Tuy nhiên, nhược điểm này sẽ không còn là vấn đề khi giáo sư David A.Russel, chuyên gia về công nghệ sinh học ở Anh, khám phá ra thành phần hóa học của dấu tay. “Dấu tay bạn tìm thấy trên cửa sổ, ly tách hoặc màn hình ti-vi được cấu thành bởi 98% nước. Mà nước ở đây chính là mồ hôi do cơ thể tiết ra”. Ông cho rằng trong vệt mồ hôi này, chúng ta có thể tìm thấy sự hiện diện của các phân tử trao đổi chất vốn có thể cung cấp nhiều thông tin về lối sống của một cá nhân nào đó. Nhờ tập trung vào thành phần hóa học thay vì chỉ mỗi hình dạng của dấu tay, Russel và các cộng sự chứng minh dấu tay không chỉ tiết lộ liệu nghi can có đặt chân tới hiện trường mà còn cho biết người đó có nghiện thuốc lá, ma túy, xịt nước hoa hoặc thậm chí mắc bệnh tim hay ung thư, qua đó giúp các nhà điều tra dễ dàng khoanh vùng đối tượng nghi vấn.

Chẳng hạn để chứng minh từ dấu vân tay có thể biết người để lại đó nghiện thuốc lá, nhóm của Giáo sư Russell tập trung vào cotinine – phân tử trao đổi chất do chất nicotine trong thuốc lá sinh ra trong cơ thể. Trước tiên, họ làm ướt dấu tay bằng dung dịch chứa phân tử nano vàng có áo kháng thể cotinine đặc hiệu. Những kháng thể này tự bám vào phân tử cotinine trong dấu tay. Tiếp đến, người ta rửa dấu tay bằng một dung dịch khác chứa phân tử huỳnh quang có lẫn kháng thể thứ cấp để bám lấy những kháng thể cotinine lúc đầu. Khi quan sát dấu tay dưới kính hiển vi huỳnh quang, người ta sẽ nhìn thấy phân tử cotinine. Điều này chứng tỏ người để lại dấu tay có nghiện thuốc lá. Bằng cách rửa dấu tay bằng nhiều dung dịch có chứa các kháng thể đặc trưng, Russel cho rằng có thể biết được nhiều thông tin khác nhau liên quan đến thói quen sinh hoạt của đối tượng đang điều tra.

Phân tích dấu tay có thể là công cụ hỗ trợ quá trình xét nghiệm doping của các vận động viên thể thao. Theo Russell, so với phương pháp xét nghiệm nước tiểu hiện nay (có nguy cơ bị trộn lẫn hoặc cho kết quả không trùng khớp), phương pháp dấu tay có thể cho kết quả chính xác mà không sai sót. Ngoài ra, về mặt lý thuyết, kỹ thuật phân tích dấu tay của Russel cũng có thể giúp nhận dạng những chỉ dấu sinh học do tế bào ung thư hoặc một bệnh nào đó sinh ra.

TUYẾT HỒNG (Theo CNN)