Vụ máy bay của hãng Continental bay từ Brussels (Bỉ) đến Newark (Mỹ) cuối tuần qua đáp xuống an toàn cho dù cơ trưởng đột tử giữa đường, theo David Learmount – một trong những chủ biên của tạp chí Flight International (Đường bay quốc tế), là không có gì ngạc nhiên. Đó là vì trên máy bay luôn có phi công dự phòng sẵn sàng nhảy vào thay thế cơ trưởng trong tình huống nguy cấp.

*  Cần tới 2 phi công để hạ cánh máy bay?

Máy bay luôn được tiếp đất dưới sự điều khiển của một phi công, nên không bao giờ có chuyện 2 phi công thao tác đáp máy bay. Trước khi cất cánh, tổ lái quyết định ai sẽ cầm lái và ai sẽ trợ lái. Việc lái máy bay, thực hiện cuộc gọi qua sóng radio và điều khiển tất cả các hệ thống trong buồng lái là một công việc rất bận rộn nhưng một phi công có thể quán xuyến được không mấy khó khăn, một phần nhờ sự hỗ trợ trên từng cây số của hệ thống kiểm soát không lưu.

Máy bay của Continental hạ cánh an toàn xuống sân bay Newark hôm 19-6. Ảnh: Los Angeles Times

Loại phi cơ hiện đại như Boeing 777 có thể được điều khiển bởi 1 phi công từ lúc cất cánh cho tới lúc hạ cánh. Nguyên nhân chính phải có 2 phi công trong buồng lái là nhằm đề phòng những tình huống bất trắc – chẳng hạn cơ trưởng bị ngộ độc thực phẩm. Còn trường hợp phi công cầm lái đột ngột “qui tiên” thì rất hiếm khi xảy ra.

Nhằm đề phòng nguy cơ cả tổ lái bị ngộ độc thực phẩm, cơ trưởng và cơ phó luôn được yêu cầu chọn thức ăn không giống nhau.

* Máy bay có thể đáp mà không cần phi công điều khiển?

Không. Từ thập niên 1960, các hãng hàng không đều trang bị hệ thống tự động đáp cho máy bay nhưng hệ thống này phải có sự điều khiển của phi công. Ngoài ra, máy bay cũng không thể tự nó chạy trên đường băng và đỗ ở sân bay.

Trường hợp cả hai phi công đều đột tử, lúc này người trên máy bay chỉ còn cách cầu trời mong ai có chút ít kinh nghiệm lái máy bay ra tay ứng cứu.

* Khi nào máy bay có 1 cơ trưởng và 2 cơ phó?

Chỉ những chuyến bay đường rất dài, chẳng hạn từ Singapore tới Luân Đôn (Anh), mới cần tổ lái 3 người để cơ trưởng được nghỉ ngơi. Những chuyến bay xuyên Đại Tây Dương thông thường không cần.

* Có nên thông báo cho hành khách khi cơ trưởng đột tử?

Không có lý do gì cho hành khách biết, bởi họ không đối mặt với bất kỳ nguy cơ nào, và vì máy bay không cần hạ cánh khẩn cấp.

* Việc yêu cầu bác sĩ vào buồng lái có làm hành khách lo lắng?

Không đến nỗi. Do khu vực buồng lái trên máy bay luôn có màn che nên hành khách có thể không biết có sự hiện diện của bác sĩ bên trong. Vấn đề là bác sĩ sẽ nói gì với những người ngồi kế bên khi trở lại chỗ ngồi.

Tổ lái cũng phải cân nhắc việc để cơ trưởng “đã khuất” yên vị trên ghế lái hoặc trên ghế của cơ phó (phía sau ghế cơ trưởng) hay dời khỏi buồng lái. Không gian trong buồng lái vốn không nhiều nhưng việc di chuyển thi thể có thể gây kinh hoàng cho hành khách.

* Cơ trưởng đột tử hôm trước ở tuổi 60. Vậy bao nhiêu tuổi, phi công mới về hưu?

Phi công có thể cầm lái cho tới năm 65 tuổi nhưng theo qui định nếu cơ trưởng ở độ tuổi 60-65 thì cơ phó phải trẻ hơn 60 tuổi, hoặc ngược lại. Đây là tiêu chuẩn do Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế đặt ra nhằm hạn chế nguy cơ cả hai phi công trên cùng chuyến bay đều ngã bệnh.

* Bao lâu phi công mới đi kiểm tra sức khỏe một lần?

Hằng năm cho tới năm 60 tuổi, sau đó là cứ mỗi 6 tháng.

SONG NGỌC (Theo BBC)