* Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Phạm Khôi Nguyên: Không có chuyện đùn đẩy trách nhiệm trong việc xử lý vi phạm của Công ty Vedan
* Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát: Thẳng thắn nhận trách nhiệm trong chỉ đạo điều hành
* Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh: Điều chỉnh giá phải hài hòa lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng
Sáng 11-11, dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, Quốc hội bắt đầu phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Hội trường.
Là người đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Phạm Khôi Nguyên đã nhận được 30 câu hỏi chất vấn bằng văn bản của các đại biểu Quốc hội.
Đùn đẩy trách nhiệm trong vụ Vedan: Có hay không?
Đại biểu Danh Út (Kiên Giang) là người đặt câu hỏi đầu tiên và thực sự khó đối với Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên là có hay không việc đùn đẩy trách nhiệm trong việc xử lý vi phạm của Công ty Vedan.
Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên khẳng định không có chuyện đùn đẩy trách nhiệm giữa Bộ và tỉnh việc xử lý vi phạm của Công ty Vedan; Bộ và tỉnh Đồng Nai coi đây là bài học và đã tổ chức rút kinh nghiệm. Bộ đã “cố gắng tối đa trong theo dõi, xử lý vụ việc” nhưng do Công ty có che giấu một các tinh vi với hành vi cố ý có tổ chức.
Không đồng tình với cách giải thích “lòng vòng” và không rõ ràng của Bộ trưởng, đại biểu Danh Út tiếp tục “ truy”: “Tại sao Vedan không bị đình chỉ hoạt động trong khi Bộ trưởng đã từng nói dứt khoát phải đình chỉ hoạt động của Vedan. Câu hỏi có ai bị xử lý chưa, Bộ trưởng cũng không trả lời”?. Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên khẳng định “Vedan đã thực sự đóng cửa” nhưng cũng giải trình thêm “Chức năng của Bộ là chỉ đến xử phạt hành chính thôi, không có chức năng đóng cửa...”.
Vẫn chưa hài lòng với các trả lời của Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên, đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) vẫn đề nghị Bộ trưởng cho biết có hay không việc đùn đẩy trách nhiệm giữa Bộ và tỉnh Đồng Nai. Đại biểu Nga bức xúc “Việc Bộ trưởng dẫn điều 49 Luật Bảo vệ môi trường cho rằng không có trách nhiệm thì oan cho Luật quá. Bộ trưởng cần nghiên cứu lại điều 49”. Trả lời câu hỏi của đại biểu Nga, Bộ trưởng thừa nhận trách nhiệm và giải trình rằng “Bộ đã cố gắng hết mình nhưng đối tượng tinh vi, phải nói là cố ý làm sai”. “Bộ cũng đã kiểm điểm, rút kinh nghiệm và phối hợp với tỉnh Đồng Nai nghiêm túc kiểm điểm, để khắc phục...”.
Tự tin trả lời câu hỏi tại sao có tới 70% khu công nghiệp và 90% doanh nghiệp không có hệ thống xử lý nước thải mà vẫn được cấp giấy phép hoạt động của đại biểu Danh Út dành cho Bộ trưởng Khôi Nguyên, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc khẳng định hiện nay không có chuyện các khu công nghiệp không có xử lý chất thải vẫn được cấp phép. Tuy nhiên việc có tới 70% khu công nghiệp vi phạm thì phải nhìn nhận khu công nghiệp trong cả một quá trình phát triển. Trước đây, chúng ta không đặt vấn đề môi trường quan trọng như bây giờ - không đặt đúng tầm cỡ của môi trường trong vấn đề phát triển kinh tế xã hội. “Đến bây giờ chúng ta mới giật mình báo động là phải xử lý và từ đó chúng ta mới phải xây dựng Luật Bảo vệ môi trường, cũng là muộn hơn so với các luật khác”- Bộ trưởng Võ Hồng Phúc nói.
Sẽ tiến hành đánh giá tác động môi trường khi khai thác khoáng sản
Đó là khẳng định của Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên khi được hỏi về việc khai thác tài nguyên quặng Bô-xít khu vực Tây Nguyên. Bộ trưởng cho biết, theo quy hoạch đã được phê duyệt, nước ta có khoảng 2,6 tỉ tấn Bô-xít, trong đó tập trung ở Đắc Nông 1,5 tỉ tấn còn lại ở các tỉnh Gia Lai, Lâm Đồng, Bình Phước, Bình Định... Trong quy hoạch khai thác, Chính phủ đã quy hoạch theo từng giai đoạn cụ thể. Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng khó nhất là công tác môi trường như bùn thải trong quá trình khai thác, chế biến, việc bảo vệ thảm thực vật như thế nào... Bộ đã có hướng dẫn được biệt riêng về bảo vệ môi trường đối với khai thác Bô-xít. Bộ trưởng cho biết sẽ không tiến hành khai thác Bô-xít một cách ồ ạt, sẽ thực hiện đánh giá tác động môi trường rất cẩn thận.
* Sau phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát đã trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.
Thẳng thắn nhận trách nhiệm
Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Hồng Diện (Hậu Giang) và Lê Thanh Liêm (Long An) về trách nhiệm giải quyết hậu quả và những thiệt hại mà nông dân phải gánh chịu khi ngừng xuất khẩu gạo, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, Chính phủ luôn quan tâm làm thế nào để nâng cao thu nhập cho nông dân trong đó có việc trồng lúa, đặc biệt là ở Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, tháng 4-2008 giá lúa gạo trong nước tăng đột biến, Chính phủ đã có những chính sách kiềm chế việc tăng giá đó để một mặt vẫn đảm bảo lợi ích của nông dân, nhưng cũng không gây xáo trộn quá lớn đối với đời sống của những người tiêu dùng gạo. Về giá gạo thế giới trong tháng 4 lên gấp gần 4 lần so với giá bình quân năm 2007, đã làm giá gạo trong nước biến động theo, Bộ trưởng cho biết, trong thời điểm này, chúng ta tập trung vào thực hiện những hợp đồng đã ký kết mà đến cuối tháng 3 đã ký 2,4 triệu tấn, nhưng mới giao được 800.000 tấn, còn 1,6 triệu tấn nữa. “Vì vẫn tiếp tục xuất khẩu, các doanh nghiệp vẫn tiếp tục mua nên giá gạo trong nước lên rất cao, có lúc lên đến 5.500-6.000 đồng”, Bộ trưởng trình bày. Khi giá gạo thế giới cũng xuống, giá trong nước xuống ảnh hưởng đến thu nhập và đời sống của bà con nông dân, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo 2 Tổng công ty lương thực mua hai đợt gần 800.000 tấn và đợt này mua thêm 300.000 tấn với tinh thần là dù lỗ cũng mua để tiêu thụ lúa cho bà con; đồng thời thực hiện chỉ đạo hệ thống ngân hàng cho các doanh nghiệp đảm bảo có đủ vốn để tiêu thụ lúa cho nông dân. Bộ trưởng bày tỏ “Chúng tôi mong các đại biểu Quốc hội cùng với nông dân chia sẻ cách điều hành của Chính phủ nhất là trong những tình huống đặc biệt”.
Chưa thỏa mãn với phần trả lời về trách nhiệm của Bộ trưởng Cao Đức Phát, đại biểu Lê Thanh Liêm tiếp tục “chất vấn”: “Gốc của vấn đề ngừng ký kết hợp đồng xuất khẩu gạo xuất phát từ dự báo sai sản lượng. Đây là những thiệt hại cụ thể, cần những bù đắp thật cụ thể. Không thể lấy lý do an ninh lương thực để nông dân chịu thiệt hại mãi. Đề nghị Bộ trưởng cho biết nếu dự báo sai thì ai chịu trách nhiệm?”.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Lê Thanh Liêm, Bộ trưởng Cao Đức Phát thẳng thắn: “Trách nhiệm về việc dự báo sai thuộc về cá nhân tôi - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tôi chịu trách nhiệm trước Chính phủ và Quốc hội về vấn đề này và xin nhận mọi hình thức kỷ luật của Quốc hội theo luật pháp”.
Lời hứa đã được thực hiện
Trước đó, Bộ trưởng Cao Đức Phát đã báo cáo với Quốc hội về việc thực hiện những công việc đã hứa với đại biểu và cử tri, tập trung vào tình hình, phương hướng và giải pháp nâng cao nhanh hơn thu nhập và đời sống của nông dân; chính sách, biện pháp đối với nông nghiệp, nông dân và nông thôn khi gia nhập Tổ chức thương mại thế giới.
Bộ trưởng cho biết, thực hiện những lời hứa cụ thể tại kỳ họp lần thứ 2, Bộ đã tổng kết tình hình thực hiện Quyết định 80 của Thủ tướng Chính phủ về việc liên kết “4 nhà, đã tham mưu để Thủ tướng Chính phủ có chỉ thị về tăng cường thực hiện chủ trương này và đang cùng các địa phương tiếp tục triển khai cụ thể. Bộ đã phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thống nhất chủ trương và chỉ đạo các biện pháp cụ thể để hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, phát triển sản xuất kinh doanh. Riêng sự phối hợp với Ngân hàng chính sách xã hội chưa có chuyển biến rõ nét, cần phải tiếp tục nghiên cứu để có biện pháp hữu hiệu hơn. Bộ đã chỉ đạo trung tâm khuyến nông, khuyến ngư quốc gia bàn bạc với các đoàn thể để phân công cụ thể địa bàn, nội dung tăng cường công tác giám sát để nâng cao hiệu quả công tác khuyến nông. Hiện, Bộ đang hoàn chỉnh đề án chiến lược đảm bảo an ninh lương thực quốc gia để trình Chính phủ vào tháng 12-2008.
* Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh là thành viên thứ 3 của Chính phủ đăng đàn trả lời chất vấn trong chiều 11-11.
Điều chỉnh giá phải đảm bảo lợi ích người tiêu dùng
Đại biểu Nguyễn Thị Bạch Mai (Tây Ninh) đề nghị Bộ trưởng giải trình vì sao hiện nay tốc độ gia tăng lạm phát đã chậm lại nhưng có một nghịch lý diễn ra là một số mặt hàng thực phẩm, dịch vụ không giảm mà còn gia tăng, ảnh hưởng đến đời sống của những người có thu nhập thấp. Đại biểu đặt vấn đề, để người tiêu dùng không bị móc túi bởi sự liên kết của các doanh nghiệp, Bộ trưởng sẽ làm gì, sẽ đưa ra những biện pháp gì để bảo vệ người tiêu dùng. Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Vũ Văn Ninh thừa nhận nhìn chung các sản phẩm đầu vào đều đã hạ giá, một số mặt hàng chưa thể hạ ngay được ví dụ như xăng dầu, khi giá thế giới xuống cần phải có thời gian để giá xăng dầu trong nước đảm bảo được khả năng kinh doanh bình thường và có lãi. Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cũng cho biết, các doanh nghiệp của ta đã chấp hành rất nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ trong vấn đề chống lạm phát. Liên quan đến hoạt động kinh doanh xăng dầu và các giải pháp để bảo vệ người tiêu dùng trước cơn bão giá của đại biểu Phạm Đức Châu (Quảng Trị), Bộ trưởng cho biết: Một số mặt hàng chưa tăng ngay được như giá dầu chẳng hạn. Khi giá dầu xuống chúng ta phải tính toán để điều chỉnh cho doanh nghiệp kinh doanh có lãi. Chính phủ cũng đã yêu cầu các doanh nghiệp tăng dự trữ lưu thông từ 20 -30 ngày nên phải tính giá đầu vào phải từ 30 ngày trước đó để có hướng điều chỉnh chứ không phải điều chỉnh giá ngay thời điểm nhập khẩu. Điều chỉnh giá cũng phải dựa trên nguyên tắc đảm bảo lợi ích người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Cần quan tâm đến đời sống nông dân trước giá cả tăng cao
Về tình hình giá cả vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp tăng cao và giải pháp khắc phục. Bộ trưởng cho biết, thời gian qua tăng mạnh, nguyên nhân là do giá thị trường tăng cao, khách quan là do hầu hết là nhập khẩu như xăng dầu phân bón.. trong khi đó giá thị trường thế giới tăng liên tục. Cùng với thiên tai, dịch bệnh, đã có tác động chi phí sản xuất, ảnh hưởng đến việc mở rộng sản xuất của người dân. Hướng khắc phục, hướng dẫn nông dân áp dụng quy trình tiết kiệm giống, phân bón, thuốc trừ sâu... đẩy mạnh công tác phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm; hỗ trợ nông dân xử lý dịch bệnh; chỉ đạo các nhà máy sản xuất vật tư nông nghiệp trong nước sử dụng tối đa công suất để tăng thêm nguồn cung ứng cho nông dân; nắm bắt sát diễn biến cung-cầu và giá cả vật tư nông nghiệp trong và ngoài nước để chủ động chỉ đạo, đôn đốc doanh nghiệp nhập khẩu bảo đảm đủ nguồn cung ứng kịp thời vụ cho sản xuất...
Hôm nay, 12-11, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Giàu và các Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, Bộ trưởng Giáo dục - Đào tạo Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Quốc Triệu sẽ tiếp tục đăng đàn trả lời chất vấn.
QUỲNH HOA - BÍCH THỦY LƯU THỊ THOAN (TTXVN)
