Khu công nghiệp (KCN) Hưng Phú 1 được thành lập theo Công văn số 607/CP-CN ngày 7-5-2004 của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gặp nhiều khó khăn do từ năm 2008 chính sách về đất đai, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư biến động liên tục. Đến nay, ngoài khu 21,6ha do Công ty Phát triển hạ tầng KCN giao lại, chủ đầu tư là Công ty Cồ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ vẫn chưa giải phóng mặt bằng hoàn chỉnh các khu còn lại.

* Thiếu lợi thế cạnh tranh

Theo Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ, cuối năm 2014, UBND TP Cần Thơ ban hành các Quyết định về việc điều chỉnh Quy hoạch đất xây dựng hạ tầng KCN Hưng Phú 1 từ 262ha xuống còn 141ha và bãi bỏ Quyết định số 2359/QĐ-UBND về “Thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng hạ tầng KCN Hưng Phú 1 (giai đoạn 3-110ha)”. Đối với phần diện tích do Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ làm chủ đầu tư, tính đến tháng 2-2015, công ty đã hoàn thành việc thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư cho khu 21,6ha. Đối với khu 35ha đã phê duyệt phương án đền bù chi tiết và chi trả cho 89/122 hộ bị ảnh hưởng với diện tích 18,1ha. Đối với khu 75,8ha đã công bố quyết định thu hồi đất tổng thể ra dân từ năm 2007-2008 công ty đã thương lượng đền bù với một số hộ dân được 10,3ha và san lấp được 4,5ha nhưng không liền mảnh.

Năm 2005, UBND TP Cần Thơ kêu gọi Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ vào đầu tư KCN Hưng Phú với tổng diện tích 474ha. Đến tháng 3-2007, UBND TP Cần Thơ tách 212ha để thành lập KCN Hưng Phú 2 giao cho Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ và Công ty BMC làm chủ đầu tư. Theo ông Ngô Mạnh Hùng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ, việc chuyển giao mất rất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án. Mặt khác, đến năm 2014, UBND thành phố tiếp tục điều chỉnh diện tích KCN Hưng Phú 1 còn 141ha làm mất cân đối về cơ cấu sử dụng đất theo quy hoạch đã được phê duyệt, làm giảm lợi thế vị trí đất của KCN so với dự kiến ban đầu do không còn tiếp giáp với Cảng Cái Cui và gây khó khăn cho việc thu hút đầu tư vào KCN.

Lãnh đạo UBND thành phố cùng các sở, ngành hữu quan khảo sát khu vực đất sạch chuẩn bị mời gọi nhà đầu tư tại KCN Hưng Phú 1.

Thời gian qua, không riêng gì KCN Hưng Phú 1, việc thu hút đầu tư vào các KCN của TP Cần Thơ nói chung gặp không ít khó khăn. KCN Hưng Phú 1 cách Cảng Cần Thơ 11 km và có cảng Cái Cui nằm ngay trong KCN song lại có vị thế cạnh tranh thấp so với KCN các tỉnh kế cận như Hậu Giang, Vĩnh Long. Chủ yếu do chi phí đầu tư cao (chủ yếu là chi phí giải phóng mặt bằng) nên giá cho thuê lại đất của KCN Hưng Phú 1 từ 70-120USD/m2/vòng đời dự án, cao hơn rất nhiều so với các KCN của các tỉnh lân cận. Mặt khác, các doanh nghiệp đầu tư khi đầu tư vào đây cũng rất cân nhắc vì không được hưởng chính sách ưu đãi như các tỉnh bạn. Trước tình hình này, TP Cần Thơ đã nhiều lần họp bàn với Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp Cần Thơ, chủ đầu tư KCN Hưng Phú 1 và các sở ngành hữu quan để tìm lối ra phù hợp…

* Sắp xếp quy mô, tập trung nguồn lực

Theo các sở, ngành thành phố, để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng KCN Hưng Phú 1, Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ cần tập trung vào khu 35ha để giải phóng mặt bằng hoàn thiện, phục vụ đầu tư hạ tầng thay vì giải phóng mặt bằng giàn trải ở tất cả các khu. Ông Nguyễn Thanh Hòa, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố, cho rằng: “Để tạo sự đồng thuận cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án, Chủ đầu tư hạ tầng KCN cần chú trọng bố trí nền tái định cư cho người dân. Các khu dành bố trí nền tái định cư phải đảm bảo hoàn thiện cơ sở hạ tầng, phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân. Ngoài ra, công ty cũng có thể xem xét mua nền từ các dự án khác để nhanh chóng bố trí tái định cư cho người dân”.

Theo định hướng phát triển lâu dài, KCN Hưng Phú 1 tập trung thu hút đầu tư các lĩnh vực chế tạo cơ khí, lắp ráp điện, điện tử, chế biến nông thủy sản, thực phẩm đóng hộp, phát triển giao thông vận tải, dịch vụ xuất nhập khẩu… Đầu năm 2015, đã có 2 nhà đầu tư ở lĩnh vực dầu khí và sản xuất gạch bê tông đúc sẵn đến tìm hiểu thông tin để thuê đất và đầu tư vào KCN Hưng Phú 1. UBND thành phố cùng Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp thành phố đang hỗ trợ chủ đầu tư KCN về mặt thủ tục, cơ chế chính sách, thảo luận thống nhất mức giá cho thuê đất phù hợp để mời gọi nhà đầu tư thứ cấp vào đây. Ông Võ Thanh Hùng, Trưởng Ban Quản lý Các Khu chế xuất và Công nghiệp Cần Thơ, cho rằng: “Trong tương lai, Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ cần tính toán đến phương thức bồi hoàn giải phóng mặt bằng rồi đầu tư nhà xưởng để cho thuê đất và nhà xưởng. Việc đầu tư này sẽ phù hợp với xu thế hiện nay khi một số doanh nghiệp Nhật Bản đang có nhu cầu thuê ngay nhà xưởng để đi vào hoạt động thay vì chỉ thuê đất rồi mới xây dựng. Bên cạnh đó, Ban Quản lý cùng các sở, ngành hữu quan đang tham mưu UBND thành phố giao 110ha (giai đoạn 3) của KCN Hưng Phú cho Quỹ Đầu tư phát triển thành phố (CADIF) làm chủ đầu tư. Việc đa dạng chủ đầu tư của KCN này nhằm đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng và thu hút nhà đầu tư thứ cấp”.

Qua khảo sát thực tế KCN Hưng Phú 1, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Lê Hùng Dũng yêu cầu Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ tập trung giải phóng mặt bằng hoàn chỉnh và đầu tư hoàn thiện hạ tầng giao thông, hệ thống cấp nước sạch, đường điện trung thế phục vụ trong khu. Công ty cũng cần tính toán, điều chỉnh giá cho thuê đất sạch hợp lý để thu hút nhà đầu tư thứ cấp vào KCN Hưng Phú 1. Chủ tịch Lê Hùng Dũng khẳng định: Thành phố thống nhất đề xuất của Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp Cần Thơ cùng các sở, ngành hữu quan về chủ trương giao CADIF làm chủ đầu tư KCN Hưng Phú 1 giai đoạn 3-diện tích 110ha để tập trung phát triển lĩnh vực cảng, dịch vụ logistics… Trước mắt, các sở, ngành hữu quan cần hỗ trợ CADIF những thủ tục cần thiết để xin thành phố chính thức thông qua chủ trương đầu tư. Sau khi được phê duyệt chủ trương đầu tư, CADIF cần đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng để tạo quỹ đất sạch. Từ đó tăng cường thu hút nhà đầu tư thứ cấp nhằm nhanh chóng lấp đầy KCN Hưng Phú 1.

Bài, ảnh: MINH HUYỀN