Ngày 28-4, Bệnh viện (BV) Ung bướu TP Cần Thơ sẽ tổ chức khánh thành và đưa vào hoạt động Khoa Xạ trị, tạo điều kiện thuận tiện trong điều trị cho bệnh nhân ung thư, không còn phải lặn lội đường xa, tốn kém lên tận TP Hồ Chí Minh. Để làm rõ hơn nội dung và phương pháp điều trị xạ trị cho bệnh nhân, phóng viên Báo Cần Thơ đã có cuộc trao đổi với Phó Giáo sư Tiến sĩ bác sĩ Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc BV:

* Phó Giáo sư có thể nói rõ hơn về vai trò của xạ trị trong điều trị ung thư?

- Xạ trị là một trong ba mũi nhọn trong điều trị ung thư. Hiện nay, mỗi tháng, BV tiến hành điều trị từ 300-500 bệnh nhân ung thư. Phần lớn những bệnh nhân này đều có chỉ định xạ trị.

Xạ trị là dùng năng lượng của bức xạ ion hóa, điển hình nhất là tia X để giết tế bào ung thư. Một số ung thư rất nhạy cảm với tia xạ. Trong những trường hợp đó, xạ trị có thể dùng thu nhỏ khối u hoặc làm cho chúng biến mất hoàn toàn. Đối với các loại ung thư khác, xạ trị thường được thực hiện trước phẫu thuật để thu nhỏ khối u lại (xạ trị tân hỗ trợ) hoặc sau phẫu thuật để phòng ngừa ung thư xuất hiện trở lại (xạ trị hỗ trợ). Xạ trị cũng được sử dụng cùng với hóa trị trong một số trường hợp. Ngoài ra, xạ trị còn được dùng ngăn ung thư tái phát ở khu vực khác. Nếu một loại ung thư được biết có khả năng lan đến một khu vực nhất định nào đó, các bác sĩ thường cho chỉ định xạ trị khu vực đó để diệt tế bào ung thư không phát triển thành khối u thứ phát.

Ngoài ra, xạ trị còn được dùng điều trị triệu chứng ở những trường hợp ung thư phát hiện muộn. Ung thư phát hiện muộn, khi bệnh đã quá nặng, xạ trị có thể làm giảm nhẹ triệu chứng như đau, khó nuốt, khó thở...

* Trước khi được trang bị máy xạ trị, BV đã áp dụng phương pháp nào trong điều trị ung thư?

- Trước khi triển khai xạ trị, BV tiến hành điều trị ung thư bằng hóa trị và phẫu trị. Với phẫu trị, BV tiến hành hầu hết phẫu thuật trong các cơ quan trong cơ thể, chỉ trừ phẫu thuật quá chuyên biệt như sọ não, một số phẫu thuật trong ung thư đầu-mặt-cổ hay ung thư trung thất. Hóa trị cũng là một phương pháp khá phát triển ở BV Ung bướu TP Cần Thơ. Đây là một phương pháp khá hiệu quả, được nhiều bệnh nhân tin tưởng. Bằng phương pháp này, chúng tôi dùng từ những thuốc cổ điển đến những thuốc mới nhất như thuốc điều trị trúng đích (sử dụng các kháng thể đơn vòng ức chế sự sinh ung thư). Hóa liệu pháp được áp dụng bài bản, khoa học, tạo kết quả điều trị đáng phấn khởi.

Song song đó, BV tiếp tục tranh thủ sự hỗ trợ để triển khai xét nghiệm giải phẫu bệnh trong lĩnh vực hóa mô miễn dịch tại Khoa Giải phẫu bệnh, BV Ung bướu TPHCM và bộ môn Giải phẫu bệnh, Trường ĐH Y Dược TPHCM. Sắp tới đây, BV cũng triển khai nâng cấp Khoa Giải phẫu bệnh đáp ứng được chức năng hỗ trợ cho việc điều trị nhắm trúng đích bệnh ung thư.

Trong điều trị bệnh ung thư quan trọng là qua chẩn đoán, đánh giá xếp giai đoạn vạch ra phương pháp, chiến lược điều trị cho từng bệnh nhân. Trước đây, bác sĩ tiên lượng trước bệnh nhân nào ngay từ đầu dùng hóa trị hoặc phẫu trị không đem lại kết quả như ý muốn thì chuyển cho bệnh nhân xạ trị ở BVUB tại TPHCM. Kể từ đây, việc này sẽ được thực hiện tại TP Cần Thơ cho phần lớn bệnh nhân, giảm thiểu tối đa việc chuyển bệnh nhân đi TPHCM.

Triển khai xạ trị là cơ hội để nâng cao khả năng điều trị ung thư và đa dạng hóa các phương pháp điều trị. Tất nhiên khả năng điều trị bệnh ung thư tại BV Ung bướu TP Cần Thơ sẽ tốt hơn, quan trọng hơn là giảm chi phí cho bệnh nhân, nhất là bệnh nhân nghèo có cơ hội sống còn và nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân ung thư. Đó là ý nghĩa nhân văn để hình thành Khoa Xạ trị tại BV Ung bướu TP Cần Thơ.

* Thưa Phó Giáo sư, Khoa Xạ trị được chuẩn bị thành lập từ khi nào? Nhân lực và trang bị của khoa có đáp ứng nhu cầu xạ trị cho bệnh nhân?

- Từ khi còn là Khoa Ung bướu của BV Đa khoa Trung ương Cần Thơ (BV Ung bướu TP Cần Thơ thành lập tháng 11-2007), chúng tôi đã có những bước chuẩn bị để hình thành đơn vị xạ trị. Cụ thể, êkíp xạ trị được Ban giám đốc và các bác sĩ ở BV Ung bướu TPHCM giúp đỡ, huấn luyện bài bản về xạ trị. Việc đào tạo này vẫn được tiến hành cho đến nay. Khoa Xạ trị của BV Ung bướu TP Cần Thơ hiện gồm 2 bác sĩ, 3 kỹ sư vật lý, 2 kỹ thuật viên vận hành máy và 3 điều dưỡng vừa làm công tác điều trị, vận hành máy và chăm sóc cho bệnh nhân. Ngày 22-4, Khoa Xạ trị của BV Ung bướu TP Cần Thơ sẽ tiếp nhận những bệnh nhân ung thư đầu tiên đến mô phỏng (định vị tổn thương khối u ung thư trong không gian ba chiều-PV). Sau đó, ngày 25-4, dưới sự hỗ trợ chuyên môn của BV Ung bướu TPHCM, Khoa Xạ trị bắt đầu tiến hành xạ trị cho bệnh nhân.

Về trang thiết bị, Cơ quan Nguyên tử năng quốc tế (IAEA) thông qua Chính phủ Ấn Độ tặng cho BV 1 máy xạ trị Cobalt 60. Máy thuộc thế hệ mới nhất, có công nghệ tiên tiến, là thế hệ máy sau cùng của Viện Nguyên tử y học Bhabhatron. Ngoài ra, sau 1 tháng nữa, chúng tôi sẽ tiếp nhận máy mô phỏng. Đây là quà tặng của giáo sư Graeme Morgan, người Úc. Thông qua cơ quan IAEA, chúng tôi có liên hệ với giáo sư và ông vận động ở BV Sydney (Úc) tặng máy này tặng cho BV Ung bướu TP Cần Thơ. Trước mắt, khi chưa nhận được máy mô phỏng, chúng tôi sẽ định vị tổn thương bằng máy X-Quang của BV.

Về cơ sở vật chất, năm 2008, UBND TP Cần Thơ đã đầu tư cho BV hơn 5 tỉ đồng xây dựng khu đặt máy cobalt 60 và phòng làm việc cho Khoa Xạ trị. Hiện tại BV cũng trích ngân sách gần 100 triệu đồng để xây dựng phòng đặt máy mô phỏng.

* Phó Giáo sư có thể tiên lượng được nhu cầu xạ trị của bệnh nhân ung thư ở TP Cần Thơ?

- Nếu chúng tôi làm tốt thì không đầy 1 năm sau máy cobalt sẽ rơi vào tình trạng quá tải. Do vậy, Ban giám đốc BV đã dự tính sau khi máy cobalt vận hành tốt, chúng tôi sẽ định hướng thành lập 1 bộ phận xạ trị nữa mà cụ thể là mua máy xạ trị áp sát nạp nguồn sau, xuất liều cao giải quyết một số trường hợp ung thư phổ biến nhất tại ĐBSCL là ung thư cổ tử cung và ung thư vú. Khác với máy cobalt 60 còn gọi là máy xạ trị ngoài, máy này đưa nguồn xạ vào tận sát tổn thương, rất hiệu quả trong điều trị ung thư cổ tử cung, ung thư vú. Thậm chí nếu có dụng cụ chuyên biệt, có thể đưa vào ống phổi điều trị những ung thư trong lòng phế quản.

Sở Y tế TP Cần Thơ cũng đề nghị BV xây dựng đề án nâng cấp, mua sắm các trang thiết bị. Yêu cầu làm luận chứng kinh tế sắm sửa trang thiết bị nhằm tăng khả năng chuẩn đoán và điều trị ung thư của BV.

* Xin cảm ơn Phó Giáo sư!

HUỆ HOA