“Chúng tôi là những gia đình sống chủ yếu bằng nghề nông. Hàng năm, bằng sức lao động của mình, chúng tôi dành dụm được một số tiền để tiêu xài, phòng khi bệnh hoạn. Đến năm 2003, bà Lê Thị Anh, ngụ tại khu vực 2, phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng, rủ chúng tôi tham gia chơi hụi (do bà Anh tổ chức, làm chủ hụi) với lãi suất kha khá. Chúng tôi tham gia chơi hụi, nhưng khi tiền tham gia chơi hụi của từng cá nhân lên đến hàng chục triệu đồng thì bà Anh ôm trọn và bỏ trốn khỏi địa phương. Sự việc này, nhiều lần chúng tôi trình báo đến chính quyền địa phương, các ngành chức năng quận Cái Răng nhờ can thiệp, buộc gia đình bà Anh trả lại tiền cho chúng tôi, nhưng đến nay vẫn chưa được quan tâm giải quyết”. Đó là nội dung phản ánh của nhiều bà con ở khu vực 1, khu vực 2, khu vực 3, phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng, TP Cần Thơ.

* CHƠI HỤI “MẤT CẢ CHÌ LẪN CHÀI”

Theo nhiều bà con ở khu vực 1, khu vực 2 và khu vực 3, phường Hưng Thạnh, một số người dân ở đây tham gia chơi hụi do bà Lê Thị Anh tổ chức (gọi là chủ hụi) theo hình thức chơi là phần hụi, mỗi phần gồm vài chục chân, thậm chí trên cả 100 chân hụi. Chân hụi là một phần tiền của người tham gia chơi hụi (gọi là tay em). Cá nhân tham gia chơi hụi sẽ được nhận khoản tiền do nhiều người tham gia chơi hụi đóng góp. Người nhận tiền trước sẽ đóng 100% giá trị chân hụi cho những người nhận sau (người nhận khoản tiền sau chỉ đóng khoảng 70 đến 90% giá trị chân hụi cho người nhận tiền trước). Mỗi cá nhân nhận tiền phải trả huê hồng khoảng 50% giá trị 1 chân hụi cho bà Anh hoặc bà Anh sử dụng đồng vốn (do tay em đóng) với nhiều hình thức khác. Bà Anh được hưởng huê hồng và có trách nhiệm thu gom tiền của tay em tham gia chơi hụi.

Nhiều đơn tố cáo của người dân ở phường Hưng Thạnh về việc bà Lê Thị Anh tổ chức chơi hụi rồi ôm tiền bỏ trốn khỏi địa phương.

Trong khoảng thời gian này, bà Anh tổ chức hàng chục phần hụi, bao gồm hụi góp tiền hàng ngày, hụi góp tiền hàng tháng. Anh Bùi Thanh Nhã, ngụ tại nhà số 30/1, khu vực 3, phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng, cho biết: “Gia đình tôi không có ruộng vườn, chỉ sống bằng nghề chăn nuôi và chạy xe ôm. Hàng năm, tôi dành dụm được một ít tiền để đề phòng khi cha mẹ già bị bệnh hoạn. Đến giữa năm 2003, bà Anh đến rủ tôi chơi hụi ngày và hứa sẽ có lời kha khá để tôi nuôi cha mẹ già đã trên 80 tuổi. Tôi tham gia chơi 1 phần hụi, gồm 25 chân, giá trị 1 chân hụi là 10.000 đồng. Do đó, mỗi ngày tôi đóng hụi 10.000 đồng và bà Anh cho lãi suất là 1.500 đồng/ngày. Tôi tham gia chơi hụi và sẽ được nhận tiền vào ngày 12-8 âm lịch (2004) với tổng số tiền là 28,5 triệu đồng. Nhưng đến ngày nhận tiền, tôi phát hiện bà Anh đã ôm tiền bỏ trốn khỏi địa phương. Hiện nay, gia đình tôi đang gặp khó khăn. Cha mẹ tôi đã trên 80 tuổi, còn tôi thì bị bệnh suyễn nên rất cần số tiền này để trị bệnh và lo cho cha mẹ già. Gia đình tôi cũng như bà con rất mong chính quyền địa phương can thiệp để gia đình bà Anh hoàn trả lại tiền cho chúng tôi”.

Bà Ngô Thị Minh Hồng, ngụ tại nhà số 6/2 thuộc khu vực 3, phường Hưng Thạnh, cho biết: “Năm 2004, gia đình tôi bán nền nhà được 30 triệu đồng và vay tiền của ngân hàng 20 triệu đồng để xây dựng nhà ở. Bà Anh đến rủ chơi hụi, với lãi suất kha khá, do đó tôi tham gia chơi hụi để kiếm thêm tiền xây dựng nhà. Nhưng đến tháng 9-2004, bà Anh bỏ trốn và ôm theo số tiền của tôi trên 51 triệu đồng. Chúng tôi mong chính quyền địa phương, các ngành chức năng quận Cái Răng có biện pháp xử lý”.

*GIẢI QUYẾT CÁCH NÀO?

Theo xác minh của phóng viên, bà Lê Thị Anh sống chủ yếu bằng nghề nông và buôn bán nhỏ (hàng tạp hóa) tại nhà. Vào năm 2003, bà Anh tổ chức chơi hụi và rủ nhiều người dân tại phường Hưng Thạnh tham gia. Đến tháng 9-2004, bà Anh bỏ trốn khỏi địa phương. Từ đó, nhiều người dân ở phường Hưng Thạnh gởi đơn tố cáo đến chính quyền địa phương và các ngành chức năng quận Cái Răng. Cụ thể, tháng 10-2007, 15 hộ dân ở phường Hưng Thạnh gởi đơn đến các ngành chức năng tố cáo về việc bà Anh bỏ trốn và ôm theo số tiền của họ khoảng 400 triệu đồng.

Theo Nghị định số 144/2006/NĐ-CP ngày 27-11-2006 của Chính phủ, ở chương IV, điều 31 về giải quyết tranh chấp có nêu rõ: Trong trường hợp có tranh chấp về họ (hụi) hoặc phát sinh từ họ thì tranh chấp đó được giải quyết bằng thương lượng, hòa giải hoặc theo yêu cầu của một hoặc nhiều người tham gia họ, tranh chấp đó được giải quyết tại Tòa án theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.

Ông Nguyễn Văn Giàu, Chủ tịch UBND phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng, cho biết: “Khi bà Anh bị bể hụi và bỏ trốn khỏi địa phương, nhiều bà con tham gia chơi hụi gởi đơn tố cáo đến UBND phường nhờ can thiệp. Thời gian này, phường chỉ có hướng giải quyết bằng cách vận động gia đình bà Anh khuyên bà trở về địa phương để giải quyết vụ việc và xác định các khoản nợ thiếu của “những tay em” tham gia chơi hụi. Chỉ có biện pháp này UBND phường mới có cơ sở giải quyết vụ việc, vì hình thức chơi hụi giữa bà Anh và các “tay em” không có hợp đồng chứng minh nên phường gặp khó khăn trong việc hòa giải. Đến nay, bà Anh vẫn chưa trở về địa phương, do đó vụ việc chưa được giải quyết dứt điểm”.

Đến cuối năm 2007, nhiều hộ dân tiếp tục gởi đơn tố cáo đến chính quyền địa phương và các ngành chức năng quận Cái Răng nhờ can thiệp, yêu cầu gia đình bà Anh trả lại khoản tiền do bà Anh chiếm đoạt. Để giải quyết tình trạng này, ngày 5-2-2008, UBND phường Hưng Thạnh có gởi thông báo đến các hộ dân tham gia chơi hụi do bà Anh tổ chức, với nội dung: “UBND phường tiến hành theo dõi, quản lý số tài sản của gia đình bà Anh gồm 1 căn nhà và phần đất có diện tích khoảng 1.400m2 để khi giải quyết vụ việc, có cơ sở thanh lý các khoản nợ do bà Anh chiếm dụng. Các ngành chức năng quận Cái Răng sẽ tiến hành thẩm tra, xác minh để đưa vụ việc ra giải quyết trong thời gian sớm nhất bằng các biện pháp như: Động viên gia đình bà Anh phát mãi tài sản để thanh lý nợ, giải quyết theo yêu cầu khởi kiện dân sự của các bên...”.

Ông Nguyễn Văn Giàu, Chủ tịch UBND phường Hưng Thạnh, cũng cho biết thêm: “Hiện nay, Công an quận Cái Răng đang làm việc với các hộ dân tham gia chơi hụi và gia đình bà Anh để làm rõ vụ việc. Sau khi có kết quả xác minh, Công an quận Cái Răng sẽ kết hợp cùng UBND phường có biện pháp triệu tập bà Anh trở về địa phương để giải quyết. Hiện nay phần đất, nhà của gia đình bà Anh nằm trong khu qui hoạch và được UBND TP Cần Thơ ra quyết định giao đất cho chủ đầu tư. Chúng tôi đang liên hệ với chủ đầu tư sớm đền bù thiệt hại nhà và phần đất của gia đình bà Anh để gia đình bà thanh toán nợ. Ông Tùng (chồng bà Anh) cũng hứa với UBND phường là khi nhà, đất được phát mãi, đền bù sẽ thanh toán các khoản nợ này theo hướng giải quyết của chính quyền địa phương và các ngành chức năng quận Cái Răng”.

Việc “chơi hụi, trốn nợ” của bà Anh đã xảy ra nhiều năm nay, bà con tham gia chơi hụi liên tục tố cáo, khiếu nại. Thiết nghĩ, chính quyền địa phương, các ngành chức năng quận sớm giải quyết, góp phần ổn định tình hình an ninh trật tự, tình làng nghĩa xóm ở địa phương. Đồng thời, đây cũng là bài học cảnh giác cho nhiều người. Đừng vì quá hám lợi mà ùn ùn chơi hụi rồi trở thành bị hại, tiền mất còn dây dưa vào chuyện khiếu kiện, tranh chấp kéo dài.

Bài, ảnh: HÀ VĂN