Tăng cường thực phẩm tươi xanh trên bàn ăn có thể giúp hạn chế tai biến mạch máu não. Ảnh: StrokeRecovery.com

Tai biến mạch máu não (đột quị) xảy ra khi dòng máu cung cấp ôxy lên não bị tắc nghẽn (gọi là đột quị do thiếu máu não cục bộ), hoặc khi một mạch máu trong não bị rò rỉ hoặc vỡ (đột quị do xuất huyết não). Mặc dù chiếm hơn 80% số ca tai biến nhưng đột quị do thiếu máu não có tỷ lệ tử vong thấp hơn đột quị do xuất huyết não. Tuy chưa có con số thống kê chính thức nhưng ước tính hằng năm trên thế giới, có đến hàng triệu người bị tai biến mạch máu não mà nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong hoặc nhẹ hơn là để lại thương tật vĩnh viễn.

Yếu tố di truyền, tuổi tác, chủng tộc đóng một vai trò nhất định trong tai biến mạch máu não. Ngoài ra còn nhiều yếu tố nguy cơ khác, cả kiểm soát được và không thể kiểm soát được. Các nghiên cứu gần đây đã đào sâu hơn về những tác nhân này, từ cách thức chúng ta ăn uống cho tới nơi chúng ta sinh sống. Sau đây là 7 yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến tai biến mạch máu não:

1. Chế độ ăn uống nhiều mỡ, chất béo

Những thực phẩm gây nhồi máu cơ tim – thịt đỏ (thịt bò, heo, cừu), thực phẩm chiên nướng – cũng có thể làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não. Tại Hội nghị Đột quị quốc tế diễn ra hồi tháng 2 vừa qua tại Mỹ, Đại học Carolina Bắc công bố một nghiên cứu cho thấy phụ nữ mãn kinh ăn uống nhiều mỡ và chất béo có nguy cơ đột quị do thiếu máu não cục bộ cao hơn 40% so với những người ăn uống thanh đạm. Chất béo không bão hòa, có trong thực phẩm chế biến như bánh nướng, bánh quy, là “thủ phạm” đặc biệt nguy hại. Tỷ lệ đột quị ở nhóm phụ nữ mỗi ngày tiêu thụ 7 gam chất béo bão hòa cao hơn 30% so với nhóm chỉ hấp thu 1 gam/ngày.

Vậy chúng ta nên ăn những thực phẩm nào thay thế. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn uống của người Địa Trung Hải có thể giúp hạn chế nguy cơ tai biến mạch máu não. Từ hôm nay, chế độ ăn uống của gia đình bạn nên thêm nhiều rau cải, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá, dầu ô-liu, quả (hạt) khô và hạn chế tối đa thịt đỏ, thực phẩm ngọt.

2. Chăn đơn gối chiếc

Hãy tìm người “trói buộc” mình – đó là lời khuyên các nhà khoa học Đại học Tel Aviv (Israel) dành cho nam giới muốn giảm nguy cơ “ra đi” do tai biến mạch máu não. Kết quả điều nghiên hơn 10.000 nam nhân cho thấy những người có bạn đời ở tuổi trung niên giảm được 64% nguy cơ tử vong do đột quị trong vòng 34 năm kế tiếp so với “lính phòng không”.

Nhưng phải chắc chắn rằng hôn nhân của bạn hạnh phúc mỹ mãn, nếu không thì lợi ích của việc có “hai mình” sẽ “công cốc”. Bởi nam giới sống trong cảnh “đồng sàng dị mộng” cũng đối mặt với nguy cơ chết do tai biến mạch máu não cao không thua gì người “cô đơn chiếc bóng”, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh tại Hội nghị Đột quị quốc tế.

3. U sầu muôn thuở

Tâm trạng hạnh phúc có tác dụng tích cực đối với hệ tim mạch của bạn. Các nhà nghiên cứu Đại học Texas từng chứng minh ở tuổi cao niên, tâm trạng thoải mái và thái độ sống tích cực giúp phòng ngừa tai biến mạch máu não. Và tâm trạng hạnh phúc càng trào dâng thì nguy cơ đột quị càng tránh xa bạn. Theo đó, với mỗi đơn vị trong thang đánh giá tâm trạng hạnh phúc gia tăng, nguy cơ tai biến ở nam giới tham gia nghiên cứu giảm 41% trong khi ở phái nữ là 18%.

Ngay cả khi hạnh phúc không mỉm cười với bạn, điều bạn cần làm là vui lên vì điều đó có ích cho hệ tim mạch của bạn. Vì sao người vui vẻ ít bị tai biến? Các nhà khoa học cho rằng trong tâm trạng tươi vui, chúng ta có xu hướng quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe bản thân: năng đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, năng tập thể dục và ăn uống điều độ, lành mạnh hơn. Đây chính là những yếu tố giúp phòng ngừa tai biến.

4. Vóc dáng “hoành tráng”

Thể trọng gia tăng đồng nghĩa với nguy cơ đột quị tăng cao, theo nghiên cứu của Đại học Minnesota. Sau 19 năm theo dõi hơn 13.000 người Mỹ, các nhà khoa học tính toán thấy ở những người có BMI (chỉ số thể trọng = trọng lượng/bình phương chiều cao) từ mức 30 trở lên, nguy cơ tai biến cao 1,43-2,12 lần so với người có BMI thấp, dưới mức 25.

Theo tác giả nghiên cứu, sở dĩ tai biến mạch máu não có quan hệ liên đới với trọng lượng cơ thể là do béo phì làm trầm trọng hơn một số yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ, điển hình là đái tháo đường và cao huyết áp.

LONG CHÂU (Theo Live Science)

(còn tiếp)