(CT) - Ngày 12-12, tại TP Cần Thơ, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Lễ công bố Báo cáo Kinh tế thường niên ÐBSCL năm 2023 (Báo cáo). Báo cáo được thực hiện liên tục sau hơn 1 năm bởi VCCI và Trường Chính sách công và quản lý Fulbright (FSPPM).

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI, phát biểu khai mạc buổi lễ. 

Sự kiện có sự tham dự của lãnh đạo ban, ngành, các cơ quan thuộc bộ ngành Trung ương, lãnh đạo Tỉnh ủy, Thành ủy, UBND các tỉnh, đoàn đại biểu Quốc hội, HÐND các tỉnh, thành ÐBSCL; các cơ quan Sứ quán và tổ chức quốc tế cùng chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp và cơ quan báo chí trong vùng.

Phát biểu khai mạc, ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI cho rằng, vùng ÐBSCL đang được quan tâm đầu tư lớn về hạ tầng để tạo tiền đề cho phát triển dài hạn. Với tính đồng nhất cao, và là khu vực chiến lược quan trọng về an ninh quốc phòng, lương thực và dân sinh, ÐBSCL là vùng đầu tiên cả nước được Chính phủ xây dựng quy hoạch tích hợp chung, là điều kiện quan trọng để xây dựng các định hướng chiến lược phát triển của từng địa phương. ÐBSCL cũng là vùng kinh tế đầu tiên được Chính phủ thành lập Hội đồng Ðiều phối vùng để triển khai các chương trình phát triển theo các nghị quyết của Trung ương và Chính phủ.

Tuy nhiên, theo ông Phạm Tấn Công, trong quá trình thực hiện các chương trình hành động, các địa phương đang gặp phải nhiều trở ngại nhất định như chưa thấy được kết nối chặt chẽ với quy hoạch tổng thể vùng, cơ chế quản trị tài nguyên phân mảnh, cơ chế điều phối vùng và giữa các tỉnh thành còn rời rạc, chưa tạo kết quả mong đợi; chuỗi giá trị còn bị chia cắt, các cụm ngành sản xuất lớn chưa hoàn chỉnh, thị trường tài chính tín dụng chưa thực sự phát huy để thúc đẩy, hỗ trợ cho các ngành chủ lực phát triển…

“Báo cáo thường niên năm 2023 khẳng định thông điệp quan trọng: Thể chế hợp tác vùng rất quan trọng với ÐBSCL. Ðây là tiền đề để chính quyền các địa phương thực hiện tốt nhiệm vụ để doanh nghiệp đầu tư và kinh doanh thuận lợi, để nguồn lực được sử dụng hiệu quả nhất. Cải thiện mạnh mẽ thể chế hợp tác vùng là cơ sở và nền tảng quan trọng để ÐBSCL phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới”, ông Phạm Tấn Công nhấn mạnh.

Ðồng chủ biên Báo cáo, ông Nguyễn Phương Lam, Giám đốc VCCI Chi nhánh ÐBSCL, cho rằng, chủ đề Báo cáo mang tính thời cuộc, khi các tỉnh của vùng ÐBSCL đang hoàn thành quy hoạch, rất cần sự kết nối để đáp ứng được mục tiêu quy hoạch chung của cả vùng. Báo cáo xác định, chỉ hướng đến phân tích những vấn đề mang tính cấu trúc hệ thống để làm cơ sở cho cải cách, thúc đẩy phát triển chung cho cả vùng; đồng thời ban biên soạn lựa chọn mục tiêu vì sự phát triển chung của cả vùng nên quá trình thực hiện luôn mang tính độc lập, không nghiêng về lợi ích của địa phương hay nhóm ngành cụ thể.

Tiêu điểm trong Báo cáo là phân tích các nguyên nhân gốc rễ, có tính thể chế và quản trị vùng của các thách thức và vòng xoáy đi xuống ở ÐBSCL, từ đó đưa ra những khuyến nghị nhằm khắc phục các vấn đề cho việc tháo gỡ một cách có hệ thống và hiệu quả các vòng xoáy đi xuống ở ÐBSCL.

Quá trình nghiên cứu các chuyên gia chỉ ra 6 nhóm nguyên nhân trực tiếp dẫn đến các thách thức hiện nay ở ÐBSCL, bao gồm: Ðiều kiện tự nhiên, công nghệ, vốn nhân lực, kết cấu hạ tầng, môi trường đầu tư - kinh doanh và cơ chế quản trị - hợp tác - liên kết vùng. Các nguyên nhân trực tiếp này lại là kết quả của nhiều thể chế, chính sách và các quá trình kinh tế đan xen được tạo thành từ những nguyên nhân thể chế có tính nền tảng. Như vậy, các nút thắt thể chế đang làm cản trở phát triển kinh tế vùng trong hiện tại và nếu không được điều chỉnh, cả trong dài hạn thì vùng sẽ khó phát triển nhanh và bền vững.

NAM HƯƠNG