Xây dựng bờ kè kiên cố phòng chống sạt lở, chỉnh trang đô thị là một trong những công trình xây dựng cơ bản, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của TP Cần Thơ. Thời gian qua, những công trình xây dựng khẩn cấp không những khắc phục sạt lở, mà còn tạo diện mạo mới cho đô thị và vùng nông thôn. Tuy nhiên, tình trạng sạt lở bờ sông ngày càng nghiêm trọng, nhiều địa phương đang cần sự hỗ trợ của thành phố, bộ, ngành Trung ương để tiếp tục thực hiện các công trình khẩn cấp phòng, chống sạt lở trên địa bàn.

Kè chống sạt lở khẩn cấp kênh Cái Sắn (bờ Bắc kênh Cái Sắn, ấp Vĩnh Lân, xã Vĩnh Trinh, huyện Vĩnh Thạnh) đưa vào sử dụng, góp phần phòng, chống sạt lở và làm thay đổi diện mạo nông thôn. 

Phòng chống sạt lở, chỉnh trang đô thị

Công trình kè kiên cố kênh Cái Sắn (bờ Bắc kênh Cái Sắn, đoạn giáp ranh tỉnh An Giang đến kênh Ðường Xuồng) đang được đẩy nhanh tiến độ xây dựng, bà Trần Thị Thanh, ở xã Vĩnh Trinh, huyện Vĩnh Thạnh, cho biết: “Tuyến đường bê tông dọc theo kênh Cái Sắn thuộc xã Vĩnh Trinh bị sạt lở nghiêm trọng. Có đoạn sạt lở hàng chục mét, lấn sâu vào đường giao thông, gây khó khăn cho việc đi lại. Từ khi ngành chức năng TP Cần Thơ triển khai xây dựng đoạn kè kiên cố phòng, chống sạt lở kênh Cái Sắn, đoạn tiếp giáp tỉnh An Giang nên bà con địa phương vui mừng, phấn khởi. Ðến nay, công trình kè được tập trung xây dựng, bà con tích cực hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để đơn vị thi công xây dựng, sớm hoàn thành tuyến kè”.

Kè chống sạt lở khẩn cấp kênh Cái Sắn được khởi công xây dựng vào ngày 31-10-2024. Ðây là công trình khẩn cấp khắc phục sạt lở, với tổng chiều dài 950m, gồm kè kiên cố, có lan can, hành lang đi bộ và đường giao thông theo kè. Công trình có tổng kinh phí xây dựng trên 100 tỉ đồng, từ nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn vốn hợp pháp khác. Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ là đơn vị được giao chủ đầu tư công trình. Hiện nay, công trình thực hiện đúng kế hoạch, tiến độ đề ra; đơn vị thi công cũng cam kết hoàn thành công trình sớm hơn kế hoạch 2 tháng và sẽ đưa vào sử dụng vào tháng 8-2025. Ngày 3-4-2025, TP Cần Thơ cũng triển khai thi công kè chống sạt lở khẩn cấp sông Ô Môn, đoạn qua địa bàn phường Thới An (quận Ô Môn) với tổng kinh phí đầu tư khoảng 130 tỉ đồng. Công trình xây dựng tại đoạn từ đối diện Rạch Ranh đến Rạch Tầm Vu, thuộc khu vực Thới Trinh B, phường Thới An. Chủ đầu tư là Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ. Công trình có tổng kinh phí xây dựng 130 tỉ đồng và được xác định là công trình khẩn cấp nhằm phòng, chống sạt lở, bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân và tài sản Nhà nước. Tuyến kè có chiều dài 650m, xây dựng theo phương án kết cấu bê tông cốt thép, kết hợp thảm đá gia cố mái chống xói lở. Thời gian thực hiện dự kiến từ năm 2025 đến 2026, nguồn vốn sẽ được bố trí từ ngân sách thành phố theo kế hoạch đầu tư công năm 2025… Sau khi hoàn thành, các công trình trên không những phòng, chống sạt lở, mà còn góp phần chỉnh trang đô thị tại các địa phương.

Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự - Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PTDS-PCTT&TKCN) TP Cần Thơ, gần đây tình trạng sạt lở bờ sông diễn ra ngày càng nghiêm trọng. Thành phố đã triển khai nhiều phương án, công trình phòng chống, ứng phó sạt lở. Ðiển hình, Dự án kè chống sạt lở khẩn cấp sông Trà Nóc, đoạn từ cầu Xẻo Mây đến cầu Rạch Chùa thuộc phường Trà An, quận Bình Thủy đang được xây dựng kiên cố, khang trang. Dự án có tổng mức đầu tư trên 270 tỉ đồng; trong đó vốn Trung ương 100 tỉ đồng, còn lại là ngân sách đối ứng của thành phố. Tuyến kè chống sạt lở khẩn cấp sông Trà Nóc được đầu tư xây dựng mới với chiều dài gần 2km, kết cấu bê tông cốt thép, có lan can, hành lang vỉa hè, cây xanh, hệ thống chiếu sáng, thoát nước và đường giao thông… Còn Dự án Kè chống sạt lở khẩn cấp kênh Cái Sắn (bờ Bắc kênh Cái Sắn, đoạn qua ấp Vĩnh Lân, xã Vĩnh Trinh, huyện Vĩnh Thạnh) cũng hoàn thành với tổng chiều toàn tuyến 601m, tổng mức đầu tư hơn 66 tỉ đồng. Dự án Kè chống sạt lở sông Ô Môn đoạn từ Vàm Ba Rích đến Rạch Tầm Vu nằm phía bờ trái sông Ô Môn thuộc phường Thới Hòa và phường Thới An, có tổng chiều dài 2.200m được thiết kế và xây dựng theo phương án kiên cố, kết cấu dạng tường chắn bê tông cốt thép kết hợp thảm đá gia cố mái sông. Công trình gồm một số hạng mục, tường kè, hệ thống đường giao thông sau kè, vỉa hè, lan can, cây xanh, hệ thống thu và thoát nước mưa, điện chiếu sáng… với tổng mức đầu tư 277 tỉ đồng, dự án cơ bản hoàn thành… Ông Huỳnh Thanh Việt, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ, cho biết: “Các dự án kè chống sạt lở khẩn cấp trên sẽ góp phần phòng, chống sạt lở, ổn định bờ sông và bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của người dân, cơ sở hạ tầng trong khu vực; đồng thời góp phần đảm bảo quỹ đất, chỉnh trang đô thị theo hướng văn minh, sạch đẹp tại các địa phương”.

Giải pháp

Theo Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN TP Cần Thơ, gần đây tình trạng sạt lở bờ sông diễn ra ngày càng nghiêm trọng, công tác phòng chống, ứng phó đang được thành phố tập trung thực hiện. Cụ thể, từ đầu mùa mưa (giữa tháng 5-2025) đến nay, trên địa bàn TP Cần Thơ xảy ra 3 đợt sạt lở bờ sông, kênh rạch tại quận Ô Môn, Thốt Nốt và huyện Thới Lai, với tổng chiều dài sạt lở là 106m, làm sạt hoàn toàn 5 căn nhà (4 căn nhà hộ dân và 1 lò làm bánh tráng), ảnh hưởng 2 tuyến lộ giao thông, không ảnh hưởng về người, nhưng thiệt hại tài sản hàng trăm triệu đồng... Sau khi thiên tai xảy ra, các cấp ủy địa phương cùng chính quyền, đoàn thể kịp thời huy động lực lượng tại chỗ hỗ trợ các hộ bị thiệt hại nhanh chóng khắc phục hậu quả, sớm ổn định cuộc sống. Dự báo, mùa mưa 2025, sạt lở bờ sông có khả năng tiếp tục diễn ra nghiêm trọng, do đó công tác phòng tránh sạt lở đang cần các địa phương thực hiện nghiêm túc.

Bờ kè sông Thốt Nốt vừa góp phần phòng, chống sạt lở, vừa góp phần chỉnh trang, xây dựng đô thị khang trang, sạch, đẹp.

Qua đó, các địa phương cần chủ động tổ chức các đoàn đi thực địa để tiến hành rà soát các nơi có nguy cơ sạt lở cao có thể gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của nhân dân và Nhà nước trên các tuyến sông, kênh, rạch; kịp thời thông báo, cảnh báo để người dân chủ động di dời đến nơi an toàn; thường xuyên cập nhật các điểm có nguy cơ sạt lở cao báo cáo về Ban Chỉ huy PTDS-PCTT&TKCN thành phố. Ðẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để không ngừng nâng cao nhận thức của nhân dân về phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai, đặc biệt là nâng cao ý thức phòng chống sạt lở bờ sông, kênh, rạch. Chỉ đạo các đơn vị chức năng chủ động rà soát các tuyến đường giao thông cặp theo các tuyến sông, kênh, rạch thuộc phạm vi quản lý, hạn chế tải trọng và tốc độ xe lưu thông để chủ động phòng, chống sạt lở, đặc biệt là đối với các tuyến đường đã xuất hiện các vết nứt, sụt lún... Ðối với các công trình phòng, chống sạt lở, thời gian tới thành phố tiếp tục gia cố tại các vị trí sạt lở bằng các giải pháp dân gian, truyền thống và công trình kiên cố. Tuy nhiên, ngân sách của địa phương còn nhiều khó khăn, chưa đủ vốn để đầu tư một số công trình ứng phó thiên tai, kè chống sạt lở trọng điểm bức xúc. Do đó,  thành phố kiến nghị bộ, ngành Trung ương hỗ trợ, bố trí vốn đầu tư xây dựng một số công trình kè chống sạt lở trọng điểm, bức xúc…

Ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, yêu cầu: “Chủ đầu tư các công trình xây dựng kè chống sạt lở kênh Cái Sắn, sông Ô Môn, Trà Nóc… thường xuyên kiểm tra, đôn đốc đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ xây dựng, thực hiện các phần việc còn lại để sớm hoàn thành công trình, nhằm đảm bảo an toàn giao thông, chỉnh trang đô thị tại địa phương; đồng thời tham mưu thành phố thực hiện các giải pháp khắc phục tại các điểm sạt lở mới xảy ra, đặc biệt nguy hiểm. Bên cạnh đó, TP Cần Thơ sẽ tranh thủ nguồn vốn hỗ trợ của bộ, ngành Trung ương để sớm triển khai các công trình phòng chống sạt lở khẩn cấp trên địa bàn...”.

Bài, ảnh: HÀ VĂN