Thời báo New York của Mỹ hôm qua cho biết, Đài Loan và Trung Quốc đã bày tỏ thái độ giận dữ trước vụ nổ súng của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines (PCG) nhằm vào tàu cá của Đài Loan khiến một ngư dân Đài Loan thiệt mạng. Theo nhận định của hãng tin Mỹ AP, sự việc lần này càng thổi bùng lên ngọn lửa căng thẳng xung quanh vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông vốn đã âm ỉ bấy lâu nay.

Phát biểu tại cuộc họp báo hôm 10-5, Ngoại trưởng Đài Loan David Lin nói rằng tàu của Philippines "đã bắn bừa bãi vào tàu đánh cá Đài Loan khiến một ngư dân 65 tuổi thiệt mạng". Do đó, ông Lin khẳng định: "Chúng tôi kêu gọi Chính phủ Philippines phải điều tra tường tận sự việc và gởi lời xin lỗi đến chính quyền Đài Loan".

Chiếc tàu cá của Đài Loan trước khi xảy ra vụ nổ súng hôm  9-5. Ảnh: AFP

Người đứng đầu chính quyền Đài Loan Mã Anh Cửu cũng nhấn mạnh Manila cần tiến hành điều tra vụ việc tới cùng cho đến khi đưa ra kết quả thích đáng bởi như ông nói "không có quốc gia nào lại sử dụng vũ lực để chống lại tàu đánh cá của người dân". Ông Mã còn ra lệnh tăng cường tuần tra tại các khu vực dễ xảy ra tranh chấp nhưng khẳng định không bao gồm khả năng triển khai Hải quân để bảo vệ ngư dân bởi đây là nhiệm vụ của Cục Tuần duyên Đài Loan (CGA).

Theo đề nghị của Bộ Ngoại giao Đài Loan (MOFA), Chính phủ Philippines cần xử phạt những người tham gia cuộc tấn công, bồi thường thiệt hại cũng như đưa ra cam kết không để xảy ra trường hợp tương tự.

Trong khi đó, Trung Quốc - quốc gia vốn đang tranh chấp lãnh thổ với Philippines cũng lớn tiếng chỉ trích và lên án vụ nổ súng khi phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh quy chụp hành động của Philippines là "tàn bạo", đồng thời lên tiếng yêu cầu Manila phải đưa ra lời giải thích ngay lập tức cũng như chịu trách nhiệm trước những gì đã xảy ra. Theo AP, việc Bắc Kinh lên án Philippines chẳng khác nào "thêm dầu vào lửa", làm căng thẳng thêm mối quan hệ giữa Philippines với Đài Loan.

Tại Thủ đô Manila, PCG đã lên tiếng thừa nhận có nổ súng vào tàu của Đài Loan, nhưng cho biết hành động trên chỉ mang tính chất tự vệ. "Họ (PCG) bị buộc phải nổ súng vì chiếc tàu cá đang cố gắng tấn công ngược lại"- Chuẩn Đô đốc PCG Rodolfo Diwata Isorena cho biết. Riêng Trung tá Armand Balilo thì nói rằng, vụ việc xảy ra trong vùng biển của Philippines và PCG chỉ thực hiện đúng trách nhiệm của mình là ngăn chặn hoạt động đánh cá trái phép.

Theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Raul Hernandez, các thuyền viên có liên quan sẽ bị đình chỉ công tác trong thời gian vụ việc được điều tra. Có nguồn tin nói rằng, phía Mỹ hiện tại sẽ chờ đợi kết quả điều tra "đầy đủ và minh bạch" như cam kết của Manila trước khi đưa ra kết luận. Bên cạnh đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Patrick Ventrell lên tiếng kêu gọi tất cả các bên trước mắt cần đảm bảo vấn đề an ninh hàng hải và kiềm chế những hành động có thể khiến căng thẳng leo thang.

Nguồn tin từ lực lượng tuần duyên Philippines cho biết, vụ nổ súng xảy ra vào lúc 10 giờ rưỡi sáng hôm 9-5 khi lực lượng tuần tra nước này phát hiện sự hiện diện của 4 tàu đánh cá Đài Loan trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Và khi các nhân viên bảo vệ bờ biển cố gắng tiếp cận một chiếc tàu đánh cá thì một chiếc khác cố ý đâm vào tàu của Philippines buộc phía Manila phải nổ súng cảnh cáo. Tuy nhiên, chính quyền Đài Loan lại xác định vụ nổ súng xảy ra trong vùng đặc quyền kinh tế chung mà cả hai đều tuyên bố chủ quyền. Về mặt thời gian và nghi vấn liệu các tàu đánh cá trên có thực sự cố ý đâm vào tàu Philippines hay không cũng đang được điều tra làm rõ- phía Đài Loan nói rõ.

VI VI (Tổng hợp)