Thỏa thuận tạm thời về giá bán khí đốt cho đến ngày 31-3-2015 giữa Ukraina và Nga đã làm dấy lên hy vọng chấm dứt cuộc tranh cãi về nguồn cung khí đốt. Tuy nhiên, hãng tin Reuters nhận định vẫn còn một số trở ngại cần phải được khắc phục giữa hai bên.

Hiện tại, hai nước vẫn còn bất đồng xung quanh cách tính toán số tiền nợ khí đốt khổng lồ của Kiev, tiến độ thanh toán và cả những nghi ngờ về khả năng tài chính của Ukraina. Hôm qua, bộ trưởng năng lượng hai nước cùng Cao ủy Năng lượng Liên minh châu Âu (EU) Guenther Oettinger đã gặp nhau tại Brussels (Bỉ) để cố gắng tìm tiếng nói chung về vấn đề này.

Sau cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Milan (Ý) hôm 17-10, Tổng thống Ukraina Petro Poroshenko chỉ thông báo rằng cuộc thảo luận đã mang lại "bước tiến triển mang tính thận trọng" và các điều khoản cơ bản của hợp đồng đã được nhất trí. Nhưng ông Poroshenko cũng thừa nhận việc Kiev đang chật vật tìm ra tiền để thanh toán. Trong khi đó, ông Putin nói rằng châu Âu sẽ phải giúp Ukraina chi trả các khoản nợ khí đốt.

Hồi đầu tháng này, Nhật báo Phố Wall từng đưa tin về việc Tổng thống Ukraina yêu cầu EU cung cấp khoản vay bổ sung 2 tỉ euro (2,6 tỉ USD), và đề nghị này đã được ông Poroshenko thảo luận với Chủ tịch Ủy ban châu Âu José Manuel Barroso trong cuộc gặp tại Milan hồi tuần trước. Theo đó, số tiền vay thêm có thể giúp Kiev chi trả các hóa đơn khí đốt ký với tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga.

Tuy nhiên trong cuộc họp tại Luxembourg hôm 20-10, các ngoại trưởng EU chỉ thảo luận vấn đề hỗ trợ Ukraina, chứ không đề cập gì đến yêu cầu cụ thể là vay thêm 2 tỉ euro từ Kiev. Các ngoại trưởng EU cũng tái khẳng định đã chuẩn bị để giúp đỡ Ukraina nhiều hơn nữa trong quá trình chuyển tiếp chính trị với sự phối hợp từ "các nhà tài trợ và tổ chức tài chính quốc tế". Ngoại trưởng Anh Philip Hammond nói với báo giới rằng EU sẽ giúp Ukraina đảm bảo nguồn cung khí đốt vào mùa đông này, nhưng chưa rõ cách thức tiến hành. Trong khi đó, Ngoại trưởng Séc Lubomír Zaorálek cảnh báo số tiền hỗ trợ thêm cho Ukraina phải gắn với cải cách kinh tế và "một số đảm bảo về cách số tiền này sẽ được sử dụng".

Được biết, Mát-xcơ-va đã cắt nguồn cung khí đốt cho Kiev hồi giữa tháng 6 sau khi không đạt được thỏa thuận về các đơn hàng chưa thanh toán và vấn đề giá cả. Phía Nga viện lý do Kiev chưa thanh toán khoản nợ 5 tỉ USD, trong khi Ukraina cáo buộc Nga đặt ra mức giá bán quá cao nhằm trừng phạt chính quyền thân phương Tây ở nước này.

Các chính phủ EU lo ngại tình trạng bế tắc trong vấn đề mua bán khí đốt giữa Nga-Ukraina sẽ không chỉ ảnh hưởng đến tình hình kinh tế -chính trị của Ukraina, mà còn có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt khí đốt trong liên minh gồm 28 quốc gia thành viên này.

NG. CÁT (Theo Reuters, WSJ, RIA Novosti)