Theo New York Times ngày 26-10, cuộc chiến do Saudi Arabia dẫn đầu ở Yemen đang đẩy hàng triệu người dân nước này đến bờ vực nạn đói.

Dưới sự lãnh đạo của Thái tử Mohammed bin Salman, liên quân do Saudi Arabia dẫn đầu đã áp đặt một loạt các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm vào phong trào Hồi giáo Houthi đang kiểm soát miền Bắc Yemen. Song, những hành động này, gồm phong tỏa, hạn chế nhập khẩu và giữ lại tiền lương của khoảng một triệu công chức, đã khiến dân thường Yemen “lãnh đủ”, làm nền kinh tế nước này suy sụp và đẩy hàng triệu người vào cảnh nghèo đói.

Một bé gái Yemen gầy trơ xương vì nạn đói. Ảnh: NYT

Các biện pháp trừng phạt kinh tế của Saudi Arabia và đồng minh đã gây ra một hậu quả to lớn. Theo đó, cơ sở hạ tầng bị phá hủy, người dân bị mất việc làm, đồng tiền mất giá trong khi giá cả tăng cao. Nhưng trong những tuần gần đây, nền kinh tế Yemen suy sụp với tốc độ đáng báo động, khiến giới chức Liên Hiệp Quốc (LHQ) tỏ ra quan ngại. “Hiện có nhiều lo ngại rằng một nạn đói lớn sắp xảy ra nhấn chìm Yemen” - Mark Lowcock,  Phó Tổng Thư ký LHQ phụ trách vấn đề nhân đạo, phát biểu trước Hội đồng Bảo an LHQ hôm 23-10. Ông Lowcock cho biết, 8 triệu người dân Yemen hiện tồn tại nhờ nguồn viện trợ lương thực khẩn cấp và con số này có thể sớm tăng lên 14 triệu, tương đương một nửa dân số của Yemen.

“Mọi người nghĩ nạn đói chỉ là thiếu thức ăn, nhưng ở Yemen, đó là một cuộc chiến về kinh tế” - Alex de Waal, Giám đốc điều hành của Tổ chức Hòa bình Thế giới, cho biết. Lời nhận định của ông Waal là có cơ sở khi mà nạn đói xảy ra khắp mọi nơi, ở mọi tầng lớp. Nhiều giáo sư đại học chưa được trả lương phải đưa ra kháng nghị trợ giúp trên các phương tiện truyền thông xã hội, trong khi các bác sĩ và giáo viên phải bán vàng, đất đai hoặc xe hơi để nuôi gia đình. Trong khi đó, một lượng lớn trẻ sơ sinh ốm yếu phải “lơ lửng” giữa sự sống và cái chết. Trong số gần 2 triệu trẻ em bị suy dinh dưỡng ở Yemen, 400.000 trẻ được cho là bệnh nặng và con số này được dự đoán sẽ tăng thêm 25% trong những tháng tới.

Tác động của các biện pháp trừng phạt kinh tế của Saudi Arabia và đồng minh không “bỏ qua” một ai. Tại bệnh viện Sabeen ở Thủ đô Sana, dù là bác sĩ điều trị cho những trẻ em bị suy dinh dưỡng nặng tại đây nhưng gia đình cô Huda Rajumi cũng không khác gì hàng triệu gia đình khác ở Yemen vào thời điểm hiện tại. Trong năm qua, cô chỉ nhận được một tháng lương. Chồng cô, một người lính về hưu, không còn nhận lương hưu nữa, bác sĩ Rajumi buộc phải “quên” những thú vui hàng ngày như ăn trái cây, thịt và đi taxi.

Cuộc chiến kinh tế cũng được đưa ra bằng nhiều hình thức khác. Trong một bài báo gần đây, Martha Mundy, giảng viên tại Trường Kinh tế Luân Đôn (Anh), đã phân tích các cuộc không kích của liên quân do Saudi Arabia dẫn đầu tại Yenen và phát hiện ra rằng các cuộc tấn công của họ nhằm vào cầu, nhà máy, tàu đánh cá, và thậm chí là các cánh đồng đều nhằm mục đích phá hủy việc sản xuất và phân phối thực phẩm tại các khu vực do phiến quân Houthi kiểm soát.

Sự kiểm soát chặt chẽ của Saudi Arabia đối với các tuyến đường biển và đường hàng không vào miền Bắc Yemen đã khiến khu vực này trở thành nhà tù đối với những ai sống ở đó. Tại các khu vực do Houthi kiểm soát, các nhân viên cứu trợ cho biết, các chỉ huy của liên quân đã tiến hành thu thuế người dân tại các trạm kiểm soát và thường xuyên giành lấy phần cứu trợ quốc tế cho gia đình binh sĩ hoặc cho bản thân họ. Tại Hội đồng Bảo an LHQ hôm 23-10, ông Lowcock nói rằng các nhân viên cứu trợ ở Yemen phải đối mặt với nhiều trở ngại như thị thực bị trì hoãn, giấy phép lao động bị rút hoặc bị can thiệp vào công việc.

TRÍ VĂN