Trung tuần tháng 7, Đoàn giám sát do Ủy ban Tư pháp của Quốc hội khóa XII thành lập đã tiến hành giám sát tình hình chấp hành pháp luật trong thi hành án dân sự ở TP Cần Thơ. Kết quả giám sát tình hình trên từ năm 2008 đến hết quí I năm 2010 cho thấy hoạt động thi hành án dân sự trên địa bàn TP Cần Thơ đã đạt được những kết quả khả quan. Việc tổ chức triển khai, thực hiện Luật Thi hành án dân sự nghiêm túc, tỷ lệ án thi hành xong đạt và vượt chỉ tiêu của Bộ Tư pháp đề ra... Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng nhiều án tồn đọng, kéo dài...

* Nhiều nỗ lực...

Đoàn giám sát của Ủy ban Tư pháp Quốc hội giám sát việc chấp hành pháp luật trong thi hành án dân sự tại TP Cần Thơ.

Thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp, Quốc hội, Chính phủ và các cấp ủy đảng, chính quyền đã kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác Thi hành án dân sự. Đặc biệt Luật Thi hành án dân sự (THADS) được Quốc hội thông qua tháng 11- 2008 đã tạo hành lang pháp lý và nhiều thuận lợi cho hoạt động THADS. Ngay sau khi Luật THADS được ban hành, UBND thành phố đã ban hành kế hoạch, chỉ thị để tổ chức triển khai Luật đến các đối tượng có liên quan; thành lập Ban chỉ đạo THADS cấp thành phố và quận, huyện... Ông Nguyễn Hữu Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố, cho biết: “Đây là những điều kiện thuận lợi để công tác THADS ở TP Cần Thơ đạt được những kết quả tốt, tỷ lệ thi hành án xong đạt và vượt chỉ tiêu do Bộ Tư pháp giao hằng năm. Kết quả thi hành án năm sau cao hơn năm trước, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị của địa phương”. Theo số liệu thống kê của Cục THADS thành phố, tính từ đầu năm 2008 đến 31-3-2010; tổng số án phải thi hành ở thành phố là 17.214 vụ việc. Trong đó, số vụ việc có điều kiện thi hành là 15.298 vụ việc; các cơ quan THADS đã thi hành án xong được 13.877 vụ việc. Đối với kết quả thi hành án về giá trị, tổng số tiền phải thi hành án là 755,6 tỉ đồng; trong đó, số có điều kiện thi hành là 428,1 tỉ đồng, kết quả thi hành án được 378,5 tỉ đồng. Theo ông Phạm Quốc Việt, Cục trưởng Cục THADS thành phố, hằng năm số lượng án thi hành xong đều tăng và đơn thư khiếu nại, tố cáo không tăng. Trong hai năm 2008, 2009 và 6 tháng đầu năm 2010 các cơ quan THADS ở thành phố đã thụ lý 281 đơn khiếu nại (trong đó, cấp huyện là 172 đơn) và giải quyết được 97,15%, chuyển cơ quan chức năng 5 đơn và còn 3 đơn đang chờ kết quả xác minh để giải quyết.

Bên cạnh nỗ lực của ngành, Cục THADS đã tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan để tổ chức thi hành án. Bà Dương Thị Thu Hà, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân TP Cần Thơ, cho biết: “Lãnh đạo cơ quan thường xuyên kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với những thẩm phán ban hành án khó thi hành. Tòa án thành phố và Tòa án quận, huyện thường xuyên phối hợp với cơ quan THADS tại địa phương để rút kinh nghiệm trong việc tuyên án phục vụ thi hành án đúng pháp luật ; đối với những bản án có vướng mắc thì phía tòa án cung cấp đầy đủ và kịp thời các thông tin theo yêu cầu của cơ quan thi hành án”. Qua giám sát, ông Hoàng Văn Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc Hội, Trưởng Đoàn giám sát đánh giá cao sự nỗ lực trong việc chấp hành pháp luật về THADS ở TP Cần Thơ, ghi nhận những cố gắng của chính quyền và các cơ quan tư pháp thành phố trong việc giải quyết các vụ việc tồn đọng, kết quả THADS đạt khá cao. Quá trình thi hành án về cơ bản đảm bảo các quy trình, quy định của pháp luật....

* Án tồn đọng còn nhiều...

Qua tiến hành giám sát, Đoàn công tác cũng đã chỉ ra những vấn đề mà các cơ quan THADS của thành phố cần khắc phục. Trong đó, đáng chú ý là số lượng vụ việc chưa thi hành án còn nhiều, nhiều vụ việc kéo dài chưa được thực hiện dứt điểm. Theo số liệu của Cục THADS, đến ngày 30-4-2010, trên địa bàn thành phố vẫn còn 2.550 vụ việc với tổng số tiền là 302,7 tỉ đồng chưa thi hành xong. Trong đó, có 29 vụ việc tồn đọng từ 10 năm trở lên, 188 vụ việc tồn đọng từ 5 năm đến dưới 10 năm và 2.333 vụ việc tồn dưới 5 năm. Theo Cục THADS, nguyên nhân chủ yếu còn tồn đọng án là do quy trình giải quyết một vụ án mất nhiều thời gian; Luật THADS quy định quy trình kê biên, thẩm định giá, bán đấu giá tài sản làm kéo dài thời gian thi hành án; nhiều vụ việc có giá trị thi hành án rất lớn, việc xử lý tài sản có nhiều khó khăn; nhiều trường hợp kê biên, phát mãi tài sản là đất nông nghiệp, đất nuôi trồng thủy sản bán đấu giá nhiều lần nhưng không có người đăng ký mua...

Ngoài ra, theo ông Phạm Quốc Việt, Cục trưởng Cục THADS, hiện nay công tác THADS trên địa bàn thành phố còn những khó khăn khác cần tập trung tháo gỡ, như: Một số cơ quan chức năng cấp huyện chưa thống nhất việc xử lý những người vi phạm pháp luật THADS theo đề nghị của cơ quan THADS; chính quyền cơ sở và một số cơ quan, tổ chức không làm tốt việc cung cấp thông tin về tài sản của người phải thi hành án cho người được thi hành án. Nhiều trường hợp cá nhân tổ chức có nghĩa vụ thi hành án, hoặc có liên quan trong thi hành án, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, không chấp hành quyết định của Chấp hành viên, cơ quan THADS. Ông Phạm Quốc Việt đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo các cơ quan có liên quan tăng cường pháp chế, bảo đảm pháp luật về THADS được tuân thủ nghiêm minh. Đồng thời, có chế tài đủ mạnh để tất cả các tổ chức, cá nhân phải tôn trọng bản án đã có hiệu lực pháp luật, mọi trường hợp vi phạm đều phải được xử lý. Đề nghị Viện kiểm sát Nhân dân quan tâm kiểm sát việc chấp hành pháp luật của các cơ quan, tổ chức có liên quan đến việc thi hành án và tổ chức, cá nhân có nghĩa vụ thi hành án, để kịp thời xử lý các trường hợp vi phạm...

Kết thúc đợt giám sát, ông Hoàng Văn Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, Trưởng Đoàn giám sát đề nghị UBND thành phố và các ngành, đơn vị có liên quan tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến Luật THADS và các văn bản có liên quan để nâng cao nhận thức đối với các cơ quan, tổ chức cá nhân có liên quan. Đồng thời, tiếp tục tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng để giải quyết các vụ việc tồn đọng, nhất là các vụ việc kéo dài nhiều năm. Đoàn giám sát đề nghị UBND thành phố tạo điều kiện thuận lợi để các cơ quan THADS quận, huyện hoàn thiện cơ sở vật chất để hoạt động THADS được tốt hơn.

Bài, ảnh: QUỐC TRƯỞNG