Cựu Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad đã giành chiến thắng bất ngờ trong cuộc tổng tuyển cử hôm 9-5, chấm dứt hơn 6 thập niên cầm quyền liên tục của liên minh Mặt trận Quốc gia (BN).  Như vậy, ông Mahathir đã trở lại nắm quyền ở tuổi 92, trở thành vị thủ tướng cao tuổi nhất thế giới.

Ông Mahathir (giữa) cùng các lãnh đạo liên minh Hy vọng mừng chiến thắng. Ảnh: CNN

Ủy ban bầu cử Malaysia hôm 10-5 cho biết, liên minh Hy vọng của ông Mahathir giành được 115 trong tổng số 222 ghế tại quốc hội, vượt mức 112 ghế cần thiết để đứng ra thành lập chính phủ trong khi BN chỉ giành được 79 ghế. Kết quả này cho thấy một sự thay đổi lớn tại Malaysia, nơi đã không có cuộc chuyển giao quyền lực nào giữa các chính đảng kể từ khi giành độc lập năm 1957.

James Chin, Giám đốc Viện châu Á thuộc Đại học Tasmania (Úc) nhận định sở dĩ ông Najib thất bại là vì ông “đã hết chiêu trò”, và vì ông Mahathir đã thành công trong việc giành lấy các lá phiếu ở khu vực nông thôn. Ông Chin so sánh hai bài phát biểu trong chiến dịch tranh cử của ông Najib và Mahathir vào tối ngày 8-5, vài giờ trước khi diễn ra cuộc bầu cử, như sau: “Ông Najib vẫn sử dụng chiêu trò như một canh bạc, anh cho tôi lá phiếu thì tôi sẽ cho anh cái này hay cái kia. Ngược lại, ông Mahathir lại xuất hiện như một nhà lãnh đạo thực thụ và kêu gọi lòng tự tôn của người Malaysia” - ông Chin nói. Theo ông này, cho dù các cử tri nông thôn không hiểu vụ bê bối tham nhũng hàng tỉ USD tại Quỹ đầu tư nhà nước 1MDB do chính ông Najib lập ra là gì, nhưng họ cũng biết được rằng có chuyện “mờ ám” gì đó đang diễn ra.

Bê​n cạnh đó, chính sách thuế hàng hóa và dịch vụ của Thủ tướng Najib khiến giá cả gia tăng cũng làm ông mất điểm.

Được những người ủng hộ gọi trìu mến là “Tiến sĩ M”, ông Mahathir tham gia Tổ chức Dân tộc Mã Lai Thống nhất (UMNO). lực lượng chủ chốt trong BN vào năm 1946. Năm 1981, ông trở thành thủ tướng và là người nắm giữ chức vụ này lâu nhất trong lịch sử Malaysia với 22 năm.

Mahathir được nhiều người biết tới như là cha đẻ của công cuộc hiện đại hóa Malaysia. Chính ông đã đưa Malaysia thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế châu Á năm 1998 để hóa thân thành một “con hổ kinh tế”, theo Al Jazeera.

Trong thời kỳ nắm quyền thủ tướng, Mahathir tự khắc họa bản thân như người đại diện cho thế giới Hồi giáo. Sau vụ khủng bố 11-9-2001 ở Mỹ, ông lên tiếng ủng hộ mạnh mẽ “cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố” do Mỹ dẫn đầu.

Sau 13 năm im hơi lặng tiếng kể từ khi mãn nhiệm, năm 2016, ông đánh dấu sự trở lại của mình bằng việc tách khỏi đảng UMNO và gia nhập liên minh đối lập và quyết tâm lấy lại chiếc ghế thủ tướng từ Najib Razak, người lên nắm quyền năm 2009.

Việc Mahathir rời khỏi UMNO, đảng được lập ra để đấu tranh giành độc lập cho Malaysia từ tay thực dân Anh, gây bất ngờ bởi ông từng là một trong những thành viên đầu tiên của tổ chức này.

TRÍ VĂN