Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ vừa thực hiện thành công đề tài khoa học “Xây dựng hệ thống đánh giá vận động liên tục phát hiện sớm tiến triển nhồi máu não do tắc mạch lớn và cơn thiếu máu não thoáng qua”. Đề tài đã được Hội đồng Khoa học TP Cần Thơ nghiệm thu và đánh giá cao về tính mới, có thể ứng dụng rộng rãi để giúp phát hiện sớm tình trạng suy giảm vận động (yếu liệt) ở bệnh nhân đột quỵ.

​

Thiết kế của thiết bị cảm biến đeo tay bệnh nhân. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Đề tài nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ từ năm 2023-2025, do TS.BS Hà Tấn Đức, Trưởng Khoa Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ và TS Nguyễn Văn Bình, giảng viên Khoa Điện - Điện tử của Trường Đại học Quốc tế, làm chủ nhiệm.

Theo các bác sĩ, các biến cố mạch máu não do thiếu máu cục bộ cấp (nhồi máu não cấp, cơn thiếu máu não thoáng qua) là mối quan tâm lớn về sức khỏe toàn cầu và là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng khuyết tật lâu dài. Một trong những dấu hiệu và di chứng của đột quỵ là tình trạng giảm khả năng vận động, nếu phát hiện kịp thời tình trạng này để can thiệp sớm trong những giờ đầu tiên của bệnh thì sẽ hạn chế được các di chứng và cải thiện kết quả điều trị. Phương pháp truyền thống được sử dụng hiện nay để đánh giá chức năng vận động là dựa trên quan sát lâm sàng và các thang điểm đánh giá vận động được chuẩn hóa. Cách đánh giá này thường mang tính chủ quan, tiêu tốn nhiều thời gian và thời điểm phát hiện diễn tiến của khiếm khuyết vận động phụ thuộc hoàn toàn vào thời điểm bệnh nhân được thăm khám. Những hạn chế của phương pháp truyền thống cho thấy cần có các công cụ khách quan, đáng tin cậy, và hoạt động liên tục để hỗ trợ chẩn đoán sớm tình trạng suy giảm vận động ở những bệnh nhân mắc các biến cố mạch máu não do thiếu máu cục bộ cấp.

Do đó, nhóm nghiên cứu đã xây dựng hệ thống theo dõi liên tục và nhận biết thời điểm bệnh nhân giảm vận động bằng thiết bị cảm biến nhỏ gọn đeo ở 2 tay bệnh nhân. Hệ thống có khả năng tự báo động khi phát hiện biến cố xảy ra qua tin nhắn và gọi điện thoại. Hệ thống được chế tạo tại khoa Điện - Điện tử của Trường Đại học Quốc tế thuộc Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh. Dữ liệu người tham gia nghiên cứu được thu thập tại Khoa Đột quỵ và Khoa Nội thần kinh của Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, với 46 bệnh nhân (nhồi máu não, xuất huyết não, cơn thiếu máu não thoáng qua, xuất huyết dưới màng nhện và huyết khối tĩnh mạch nội sọ) và 9 người bình thường ngoài cộng đồng.

TS Nguyễn Văn Bình cho biết: “Thiết bị được chế tạo nhỏ gọn như đồng hồ đeo tay, cảm biến được sử dụng là cảm biến gia tốc. Thiết bị này có nhiệm vụ theo dõi khả năng vận động 2 tay của người đeo để chẩn đoán thời điểm người dùng bị liệt, đặc biệt là trong lúc ngủ. Trong vòng 45 phút khi hiện tượng giảm khả năng vận động xảy ra, thiết bị phát ra tín hiệu báo động bằng tin nhắn hay cuộc gọi được kết nối tự động với điện thoại của người thân trong gia đình. Người nhà sẽ đến kiểm tra bệnh nhân và nếu phát hiện nguy cấp thì báo cho bác sĩ để kịp thời xử lý, điều trị”.

TS.BS Hà Tấn Đức, Trưởng Khoa Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, kiểm tra thiết bị đeo tay bệnh nhân. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Về chuyên môn, hệ thống thu thập dữ liệu đọc tín hiệu từ cảm biến gia tốc với tốc độ lấy mẫu phù hợp với tần số của chuyển động. Các dữ liệu được thu thập liên tục và lưu trữ trong mỗi 0.01 giây. Nguồn điện được cung cấp từ pin và dữ liệu được truyền qua module SIM. Điều này đảm bảo tính liên tục của dữ liệu và ít bị ảnh hưởng bởi cơ sở hạ tầng mạng tại chỗ. Đồng thời, dữ liệu có thể được sử dụng trong các tình huống di động, đảm bảo việc truyền tải liên tục và đáng tin cậy.

Kết quả nghiên cứu cho thấy hệ thống theo dõi vận động đeo tay có thể giúp phát hiện tình trạng giảm vận động diễn tiến hoặc mới xuất hiện ở nhồi máu não cấp hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua theo thời gian thực và độ chính xác cao.

TS.BS Hà Tấn Đức cho biết: “Đây là một trong những nghiên cứu đầu tiên về phát hiện suy giảm vận động ngay cả trong lúc ngủ nhờ thiết bị theo dõi tình trạng vận động của bệnh nhân. Ban Chủ nhiệm đề tài kiến nghị cho phép triển khai nghiên cứu đánh giá thẩm định ở các bệnh viện khác. Qua đó, đo lường sự lặp lại về giá trị chẩn đoán của thiết bị, nâng cao hiệu quả nghiên cứu hơn nữa. Nhóm nghiên cứu kỳ vọng, thiết bị có thể triển khai cho cộng đồng nhằm phát hiện kịp thời biến cố giảm vận động ở bệnh nhân đột quỵ, giúp rút ngắn thời điểm bệnh nhân được đưa đến bệnh viện và tiếp cận các điều trị chuyên biệt, nhằm gia tăng khả năng hồi phục ở bệnh nhân”.

LỆ THU