Tổng thống Mỹ Donald Trump đang “làm nóng” đường đua giành ghế Thủ tướng Anh khi ông trở thành chủ đề tranh luận giữa hai ứng viên đảng Bảo thủ, bên cạnh Brexit.

Hai ứng viên Johnson (trái) và Hunt trong cuộc tranh luận trực tiếp hôm 9-7.

Cuộc đua đến chức Thủ tướng Anh đang bước vào giai đoạn nước rút với màn đấu “tay đôi” giữa Ngoại trưởng Jeremy Hunt và người tiền nhiệm Boris Johnson. Trong buổi tranh luận trên truyền hình hôm 9-7, hai ứng viên được yêu cầu chứng minh họ sẽ đưa Anh rời Liên minh châu Âu (EU), còn gọi là Brexit, ra sao vào ngày 31-10 như đã tuyên bố. Tuy đều khẳng định chuẩn bị sẵn sàng cho việc Brexit mà không cần thỏa thuận, nhưng ông Johnson dường như không có lo ngại đặc biệt nào về tác động của tiến trình này. Hai bên cũng tranh cãi về việc có hay không loại trừ khả năng đình chỉ Quốc hội để buộc thông qua giải pháp “Brexit cứng”.

Ngoài Brexit, hai ứng viên còn đôi co quanh vụ rò rỉ các bức điện ngoại giao của đại sứ Anh tại Mỹ Kim Darroch - nhân vật gây tranh cãi trong quan hệ Luân Đôn và Washington gần đây. Vốn là người cẩn trọng, nhưng Ngoại trưởng Hunt đã trực tiếp lên án Tổng thống Trump “thiếu tôn trọng” khi dùng những lời lẽ “không phù hợp” nhắm vào nước Anh cũng như Thủ tướng sắp ra đi, bà Theresa May. Nếu được chọn làm người kế nhiệm, Ngoại trưởng Hunt nhấn mạnh ông sẽ đảm bảo chức vụ của đại sứ Darroch tại Mỹ. Ngược lại, Boris Johnson cho rằng Tổng thống Trump đang bị kéo vào cuộc tranh luận chính trị ở Anh và hiển nhiên ông không công khai chỉ trích lãnh đạo Mỹ. Cựu thị trưởng Luân Đôn còn tiết lộ “mối quan hệ tốt” với Nhà Trắng và xác định duy trì “quan hệ đối tác chặt chẽ” với Washington là điều hết sức quan trọng. Trước đó, ông Trump từng nói rằng Boris Johnson có thể sẽ là một thủ tướng tuyệt vời của nước Anh.

“Vấn đề Trump” được các ứng viên đưa ra tranh luận sau khi ông chủ Nhà Trắng mô tả đại sứ Darroch “lập dị” và là “gã ngốc hợm hĩnh” nhằm đáp trả chỉ trích của ông này rằng Tổng thống Mỹ không có năng lực. Ngoài gởi thông điệp tới Luân Đôn rằng đại sứ của họ không được Nhà Trắng chào đón, ông Trump trên Twitter còn nhắm mũi dùi vào Thủ tướng May khi chỉ trích cách giải quyết của bà trong vấn đề “ly hôn” EU. “Tôi đã nói với Theresa May cách thực hiện thỏa thuận đó như thế nào, nhưng bà ấy đã chọn con đường riêng thiếu khôn ngoan - không thể hoàn tất được Brexit. Thật là một thảm họa” - trích thông điệp của ông Trump trên Twitter.

Theo BBC, tranh cãi xung quanh vụ rò rỉ các bức điện ngoại giao lần nữa phản ánh bản chất “phức tạp và và nhạy cảm” trong mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương. Sự việc xảy ra trong bối cảnh Anh đang hy vọng đạt được thỏa thuận thương mại quan trọng với đồng minh thân cận nhất là Mỹ sau Brexit. BBC cho rằng lùm xùm hiện nay còn phơi bày thách thức đối với các nhà lãnh đạo đảng Bảo thủ cầm quyền Anh một khi họ vẫn hy vọng có thể cùng vị tổng thống có xu hướng “leo thang tranh cãi” xử lý ổn thỏa các vấn đề.

Trích nhận định của giới phân tích, CNN cho rằng “sự can thiệp” của Tổng thống Trump trong bối cảnh chính trị mà Anh đang đối mặt có thể gây áp lực buộc người kế nhiệm bà May - cụ thể là ứng viên đang được kỳ vọng Boris Johnson - phải chọn một ai đó có quan điểm thân cận chính quyền Trump để thay thế đại sứ Darroch.

Mặt khác, theo giới quan sát, Tổng thống Trump không chỉ gây khó cho Anh mà còn gồm nhiều đồng minh khác khi ông kỳ vọng một đại sứ có thể chia sẻ các quan điểm với Nhà Trắng. Nhiều người cho rằng việc các đại sứ lo ngại nguy cơ làm quốc gia chủ nhà tức giận có thể ảnh hưởng nhiệm vụ của họ khi báo cáo với các bộ trưởng tại quê nhà những đánh giá và thông tin tình báo nội bộ.

MAI QUYÊN